Mahmut Akbolat, Meryem TURGUT, Gamze ÖVER

HEMŞİRELERİN YAŞAM KALİTESİ ALGILARININ MOTİVASYONLARINA ETKİSİ: BİR KAMU HASTANESİ ÖRNEĞİ

Bu çalışmanın amacı bir kamu hastanesinde çalışan hemşirelerin yaşam kalitesi algılarını belirlemek ve yaşam kalitesi algılarının motivasyonlarına etkisini ortaya koymaktır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Rand Corporation tarafından geliştirilen SF-36 yaşam kalitesi ölçeği (Ware ve Sherbourne 1992), Gagné ve arkadaşları (2010) tarafından geliştirilen işte motivasyon ölçeği ve çalışanların sosyo-demografik özelliklerinden oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Anket, 01/11-31/12 2013 tarihleri arasında İstanbul’da faaliyette bulunan bir kamu hastanesinde çalışan 118 hemşireye uygulanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, Bağımsız Örneklerde T Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Mann-Whitney U Testi, Kruskal Wallis H Testi, Pearson korelasyon analizi ve Stepwise Regresyon Analizinden yararlanılmıştır. Analizler %95 (p=0,05) güven aralığında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, hemşirelerin yaşam kalitesi skoru orta düzeydedir ve fiziksel sağlık algıları ruhsal sağlık algılarından daha yüksektir. Araştırmanın bulgularına göre, içe yansıtılmış düzenleme ve fiziksel fonksiyon boyutları arasında pozitif ve dışsal düzenleme ile genel sağlık boyutları arasında negatif yönlü istatistiksel açıdan anlamlı ilişki bulunmaktadır. Sonuç olarak fiziksel fonksiyon ve canlılık içe yansıtılmış düzenlemeyi olumlu ve genel sağlık boyutu, dışsal düzenlemeyi olumsuz yönde etkilemektedir

Anahtar Kelimeler:

Yaşam Kalitesi, Motivasyon, Hemşire

THE EFFECT OF QUALITY OF LIFE PERCEPTION OF NURSES ON MOTIVATION: AN EXAMPLE OF A PUBLIC HOSPITAL

The purposes of this study were to determine life quality perception of nurses who work in a public hospital and to explain the effect of life quality perception on their motivation. In the study, data was collected with a questionnaire which were composed the SF-36 quality of life scale was developed by the Rand Corporation, (Ware and Sherbourne 1992), the motivation at work scale was developed by Gagné and colleagues (2010) and socio-demographical characteristics of nurses. The questionnaire was performed to 118 nurses in a public hospital that have been operating in Istanbul between 01/11/2013 and 31/12/2013. Descriptive statistical methods, Independent Samples T Test, One-way ANOVA, Mann-Whitney U Test, Kruskal Wallis H Test, Correlation Analysis and Regression Analysis were used to analyze of data. Analyses were carried out at 95% (p = 0.05) confidence interval. According to the findings of the study, quality of life scores of nurses was moderate and physical health perception was higher than the mental health perception. According to findings, there were positive significant relationships between introjected regulation and physical function subscales, and there were negative significant relationships between external regulation and general health subscales. As a result, physical function and vitality had statistically significant positive effect on introjected regulation, and general health had statistically significant negative effect on external regulation

Keywords:

Qualıty of Life, Motivation, Nurse,

PDF

___

Akbolat, M. & Işık, O. (2012). Sağlık Çalışanlarının Duygusal Zekâ Düzeylerinin Motivasyonlarına Etkisi. DPUJSS, 32(I), 10-123.

Akbolat, M., Işık, O. & Yılmaz, A. (2013). Dönüşümcü Liderlik Davranışının Motivasyon ve Duygusal Bağlılığa Etkisi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 6(11), 35-50.

Aksungur, A. (2009). Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Çalışan Ebe ve Hemşirelerin İş Doyumu ve Yaşam Kalitesi Düzeylerinin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Yönetimi Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

Areepattamannil, S., Freeman, J. & Klinger, D. (2011). Intrinsic Motivation, Extrinsic Motivation, and Academic Achievement Among Indian Adolescents in Canada And India. Springer Science Business Media B.V., 14, 427-439.

Avcı, K. & Pala, K. (2004). Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesinde Çalışan Araştırma Görevlisi ve Uzman Doktorların Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(2), 81-5.

Bentley, T. (1999). İnsanları Motive Etme, (Çev. Onur Yıldırım), İstanbul: Hayat Yayınları.

Boylu, Y., Sökmen, A. & Tarakçıoğlu, S. (2010). Motivasyon Araçlarının Değerlendirilmesi: Ankara’da Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(1), 3-20.

Chıen, L.Y., Lo, L.H., Chen, C.J., Chen, Y.C., Chıang, C.C. & Chao, Y.M.Y. (2003). Quality of Life Among Primary Caregivers of Taiwanese Children with Brain Tumor. Cancer Nursing, 26(4), 305- 311.

DeShields, O. W., Kara, A. & Kaynak, E. (2005). Determinants of Business Student Satisfaction and Retention in Higher Education: Applying Herzberg’s Two-Factor Theory. International Journal of Educational Management, 19(2), 28-139.

Eren, E. (2007). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Basım.

Erkıral, C. (2014). Hemşirelerin Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.

Eser, E. (2012). Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesi. Cerrahi Bakım ve Yaşam Kalitesi Sempozyumu, 4 Mayıs, Manisa, 2-4.

Eser, E., Yüksel , H., Baydur, H., Erhart, M., Saatlı, G., Cengiz Özyurt, B., Özcan, C. & Sıeberer, U. R. (2008). Çocuklar İçin Genel Amaçlı Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesi Ölçeği (Kid-KINDL) Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri, Türk Psikiyatri Dergisi, 19(4), 409-417.

Fayers, P. & Machin, D. (2007). Quality of Life: The Assessment, Analysis and Interpretation of Patient – Reported Outcomes, Second. Edition, John Wiley & Sons Ltd., West Sussex, England.

Gagné, M., Forest, J., Gılbert, M.H., Aubé, C., Morin, E. & Malornı, A. (2010). The Motivation at Work Scale: Validation Evidence in Two Languages. Educational and Psychological Measurement, 70(4), 628-646.

Göçgeldi, E., Babayiğit, M.A., Hassoy, H., Açıkel, C.H., Taşçı, İ. ve Ceylan, S. (2008). Hipertansiyon tanısı almış hastaların algıladıkları yaşam kalitesi düzeyinin ve etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi , 50, 172-179.

Gönen, E. & Özmete, E. (1999). Yaşam Kalitesi, Yaşam Standardı ve Refah Kavramlarına Yaklaşımlar. Verimlilik Dergisi, 1999/4, 39-55.

Güney, Z. (2014). Sağlık Yöneticilerinin Yaşam Kalitesinin Belirlenmesi: Ankara İli Örneği, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

Karabulut, N. & Çetinkaya, F. (2011). Cerrahi Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Hasta Bakımında Karşılaştıkları Güçlükler ve Motivasyon Düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(1), 14-23.

Kırgız, C., Şenel, Ö, Sever, O. & Arslanoğlu, E. (2014). Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okullarında Görev Yapan Öğretim Elemanlarının Yaşam Kalitelerinin İncelenmesi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 26-31.

Kıvırcık Akdede, B.B., Alptekin, K., Akvardar, Y. & Kitiş, A. (2005). Obsesif Kompulsif Bozuklukta Yaşam Kalitesi Bilişsel İşlevler ve Klinik Bulgular ile İlişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 16 (1):13-19.

Kızılcı, S. (1999). Kemoterapi Alan Kanserli Hastalar ve Yakınlarının Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 3(2), 19-26.

Kim Sang, H. (2005). Kendinizi ve Başkalarını Motive Etmenin 1001 Yolu, (Çev. Ali Çimen), 6. Baskı, İstanbul: Timaş Yayınları.

Koltarla, S. (2008). Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sağlık Personelinin Yaşam Kalitesinin Araştırılması. Uzmanlık Tezi, İstanbul.

Kotler, P., Brady, M., Goodman, M. & Hansen, T. (2009). Marketing Management, Pearson Education Limited, England.

Kürklü, S. (2014). Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Görev Yapan Sağlık Çalışanlarında Fiziksel Aktivite Düzeyinin Yaşam Kalitesine Olası Etkilerinin İncelenmesi, Türk Hava K Urumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

Mendlowicz, M.V. ve Stein, M.B. (2000). Quality of Life in Individuals With Anxiety Disorders. Am J Psychiatry, 157(5), 669 – 682.

Mıljkovıc, S. (2007). Motivation of Employees and Behaviour Modification in Health Care Organizations, Acta Medica Medianae, 46(2): 53-62.

Musaoğlu, Z. (2008). Trakya Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Sağlıkla İlintili Yaşam Kalitesi, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği ABD Uzmanlık Tezi, Edirne.

Muşlu, C., Baltacı, D., Kutanis, R. & Kara, İ.H. (2012). Birinci Basamak ve Hastanede Çalışan Hemşirelerde Anksiyete, Depresyon ve Hayat Kalitesi. Konuralp Tıp Dergisi, 4(1), 17-23.

Rıggıo, R.E. (2003). Introduction to Industrial/Organizational Psychology, Fourth Edition, Prentice Hall, California.

Selvi, Y., Güzel Özdemir, P., Özdemir, O., Aydın, A. & Beşiroğlu, L. (2010). Sağlık Çalışanlarında Vardiyalı Çalışma Sisteminin Sebep Olduğu Genel Ruhsal Belirtiler Ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 23, 238-243.

Spector, P.E. (2000). Industrial and Organizational Psychology Tesearch and Practice, Second Edition, John Wiley & Sons, Inc., New York.

Tutar, H., Yılmaz, K. & Erdönmez, C. (2006). İşletme Becerileri Grup Çalışması, Ankara: Detay Yayıncılık.

Vural, Ö. (2010). Masa Başı Çalışanlarda Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Yaşam Kalitesi İlişkisi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı Antrenman ve Hareket Bilimleri Programı Yüksek Lisans Tez,, Ankara.

Wang, X., Matsudo, N., MA, H. & Shınfuku, N. (2000). Comparative study of quality of life between the Chinese and Japanese adolescent populations. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 54, 147–152.

Ware, J.E, Kosınskı, M., Baylıss, M.S., Mchorney, C.A., Rogers, W.H. & Raczek, A. (1995). Comparison of Methods for The Scoring and Statistical Analysis of SF-36 Health Profile and Summary Measures: Summary of Results from The Medical Outcomes Study. Medical Care, 33 (4), 264-279.

Ware, J.E. & Sherbourne, C.D. (1992). The MOS 36-Item Short-Form Health Survey (SF-36). I. Conceptual Framework And Item Selection. Med Care, 30(6), 473-483.

Yıldırım, A. & Hacıhasanoğlu, R. (2011). Sağlık Çalışanlarında Yaşam Kalitesi ve Etkileyen Değişkenler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 61-68.

Yurdakul, M., Eker, A. & Kaya, D. (2007). Menopozal Dönemdeki Kadınların Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 21 (5), 187 – 193.

Yüksel, İ. (2004). Çalışma Yaşamı Kalitesinin Tipik ve Atipik İstihdam Açısından İncelenmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(1), 47–58.

Zaman, M. (2007). Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Çalışan Yardımcı Sağlık Personelinin Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.