GÜVEN ARAŞTIRMALARI GÜVENİLİR Mİ?: SOSYAL GÜVEN ARAŞTIRMALARININ YÖNTEMİNE İLİŞKİN ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM

Güven duygusu, toplumsal ilişkilerin temelinde bulunan önemli bir rezervdir. Gündelik yaşamımızda, hayatımızın büyük dönemeçlerinde, zor zamanlarda ve daha birçok olağan ve olağanüstü durumlarda güven, sosyal ilişkileri düzenleyen temel belirleyici bir güç haline gelebilmektedir. Güven konusu, bazı felsefecilerin veya düşünürlerin kısmen ilgilenmesinin dışında, yaklaşık yarım asırdan bu yana sosyoloji, psikoloji, siyaset bilimi ve ekonomi gibi bazı disiplinlerin ilgisine mazhar olmuştur. Ayrıca güven konusu Avrupa ve Amerika’da sosyal bilimlerin önemli bir konusu haline gelmiş ve güven ile ilgili geniş bir literatür oluşmuştur. Güvene duyulan ilgi, bazı uluslararası araştırma şirketlerinin çoğu ülkede yaptığı güven araştırmaları vesilesiyle de artış göstermiştir. Ancak yapılan güven araştırmalarının sonuçları, bazı sosyal bilimcilere göre “güvenilir” bulunmamaktadır. Bu çalışmanın iddiasını da oluşturan bu yargı, güven araştırmalarının metodolojik açından yeniden ele alınması gerekliliğine dikkat çekmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada, güven konusu öncelikle toplumsal ilişkiler bağlamında ele alınacak ve güvenin sosyal bilimlerin konusu haline getirilmesi tartışılacaktır. Güven konusuna ilişkin panoramik bir çerçeve sunulduktan sonra güven araştırmasının metodolojisine yönelik güven sorusu, toplumların kültürel ayrışması, homojen/heterojen toplum farklılaşması ve güven çeşitleri bağlamında eleştiriler getirilecektir

ARE SURVEYS ON TRUST TRUSTWORTHY? A CRITICAL APPROACH TO THE METHOD OF SOCIAL TRUST SURVEYS

The sense of trust is an important reserve on the basis of social relations. Trust can become a decisive force regulating social relations when in our everyday life, on the great turns of our lives, in difficult times and in many ordinary and extraordinary situations. Trust, outside the interest of some philosophers or thinkers, has been a topic of interest to some disciplines such as sociology, psychology, political science and economics since about half a century ago. In addition, trust has become an important topic of social science in Europe and America and ıt has emerged a wide range of literature on trust. It has increased interest in trust that some of the international research companies have conducted surveys on trust in most countries too. However, the results of the trust surveys conducted are not "reliable" according to some social scientists. This judgment, which also constitutes the claim of this study, draws attention to the need to rethink the methodological aspects of trust surveys. Therefore, in this study, the issue of trust will first be discussed in the context of social relations, and the issue of making trust a matter of social sciences will be discussed. It will be criticized methodology of trust surveys in the context of trust question, cultural separation of societies, homogeneous/heterogeneous society differentiation and trust types after a panoramic framework of trust is presented.

PDF

___

Akarçay, P. (2016). “Türkiye ve İsveç’te Siyasal Kültürün Siyasal Katılıma Etkisi”. Akademik Bakış Dergisi. Sayı. 57. ss. 391-403.
Akgün, B., Tanıyıcı, Ş. (2008). Amerikan Başkanlığı: Cumhuriyetten İmparatorluğa. Ankara: Orion Kitabevi
Aktay, Y. (2011). Karizma Zamanları: 28 Şubat’tan 27 Nisan’a AK Parti ve Türk Siyasetine Karizma Sosyolojisi Açısından Bir Yaklaşım. İstanbul: Timaş Yayınları
Alver, K. (2010). Siteril Hayatlar: Kentte Mekansal Ayrışma ve Güvenlikli Siteler. 2. Baskı. Ankara: Hece Yayınları
Aydemir, M.A. (2011). Sosyal Sermaye: Topluluk Duygusu ve Sosyal Sermaye Araştırması. Konya: Çizgi Kitabevi
Aydın, M. (2011). Güncel Kültürde Temel Kavramlar. İstanbul: Açılım Kitap
Bahry, D. vd. (2005). “Ethnicity and Trust: Evidence from Russia”. The American Political Science Review 99/4: 521-532.
Balkanlıoğlu, M. A., Irmak, F. (2014). “Bir Sosyal Sermaye Türü Olarak Türkiye'deki Alevi Sosyal Örgütleri ve Faaliyetlerinin İncelenmesi”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 70: 139-159.
Becker, L. C. (1996). “Trust as Noncognitive Security About Motives”, Ethics 107/1: 43-61.
Can, İ. (2015). Türkiye’de Siyasal Güven (Liderler Kurumlar Süreçler). İstanbul: Açılım Kitap
Cook, K. S. (2001). “Trust in Society: Introduction”. Trust in Society. Ed. K. S. Cook, Russel Sage Foundation Press. XI- XXVIII.
Çetin, H. (2012). Korku Siyaseti ve Siyaset Korkusu. İstanbul: İletişim Yayınları
Delhey, J., Newton, K. (2003). “Who Trusts: The Origins of Social Trust in Seven Nations”. European Societies 5: 93-137.
Demir, Ö., Acar, M. (2002). Sosyal Bilimler Sözlüğü. 3. Baskı. Ankara: Vadi Yayınları
Demir, Ö. (2013). Din Ekonomisi: İnanç, Zenginlik ve Mutluluk. Ankara: Sentez Yayıncılık
Doğan, Ş. (2016). “Boşanma Nedenlerine Yönelik Tutumlar: Boşanmayı Artırıcı veya Engelleyici Faktörlere Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. C. 5, sayı. 4, ss. 991-1011.
Field, J. (2008). Sosyal Sermaye. Çev. B. Bilgen ve B. Şen. 2. Baskı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
Fitzgerald, C. J., Wickwire, J. H. (2012). “Religion and Political Affiliation’s Influence on Trust and Reciprocity among Strangers”. Journal of Social, Evolutionary, and Cultural Psychology 6/2: 158-180.
Fukuyama, F. (2005). Güven: Sosyal Erdemler ve Refahın Yaratılması. Çev. A. Buğdaycı. 3. Baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Fukuyama, F. (2009). Büyük Çözülme: İnsan Doğası ve Toplumsal Düzenin Yeniden Oluşturulması. Çev. H. Kaya. 2. Baskı. İstanbul: Profil Yayıncılık
Gambetta, D. (1988). “Can We Trust Trust”. Trust: Making and Breaking Cooperative Relations. Ed. D.
Gambetta. Cambridge: Basil Blackwell. 213-237.
Gambetta, D. (2011). “Güven”. Sosyolojik Düşünce Sözlüğü. Haz. M. Borlandi vd. Çev. B. Arıbaş. İstanbul: İletişim Yayınları. 321-324.
Giddens, A. (1998). Modernliğin Sonuçları. Çev. E. Kuşdil. 2. Baskı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları
Giddens, A. (2000). Üçüncü Yol, Sosyal Demokrasinin Yeniden Dirilişi. Çev. M. Özay. İstanbul: Birey Yayıncılık
Gökçe, G. (2010). “Türkiye'de Kurumlara Güvenin Yapısı ve Gelişimi”. Türk Kamu Yönetiminin Yapısal ve İşlevsel Sorunları/V. Kamu Yönetimi Sempozyumu. Ed. O. Gökçe ve M. A. Çukurçayır. Konya. 167-176
Hardin, R. (1993). “The Street-Level Epistemology of Trust”. Politics & Society 21/4: 505-529.
Hardin, R. (1998). “Trust in Government”. Trust and Governance. Ed. V. Braithwaite & M. Levi. New York: Russel Sage Foundation. 9-27.
Hardin, R. (2006). Trust. Cambridge: Polity Press.
Hetherington, M. J., Globetti, S. (2002). “Political Trust and Racial Policy Preferences”. American Journal of Political Science 46/2: 253-275.
Hooghe, M. vd. (2012). “The Cognitive Basis of Trust. The Relation Between Education, Cognitive Ability, and Generalized and Political Trust”. Intelligence 40: 604-613.
Hosmer, L. T. (1995). “Trust: The Connecting Link Between Organizational Theory and Philosophical Ethics”. Academy of Management Review 20: 379-403.
İnam, A. (2003). “Her şeyin Başı Güven”. Sosyal Bilimlerde Güven. Ed. F. Erdem. Ankara: Vadi Yayınları
Kymlicka, W. (1998). Çokkültürlü Yurttaşlık/Azınlık Haklarının Liberal Teorisi. Çev. A. Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları
Laurian, L. (2009). “Trust in Planning: Theoretical and Practical Considerations for Participatory and Deliberative Planning”. Planning Theory & Practice 10/3: 369-391.
Lenard, P. T. (2005). “The Decline of Trust, The Decline of Democracy?”. Critical Review of International Social and Political Philosophy 8/3: 363-378.
Marschall, M. J., Stolle, D. (2004). “Race and the City: Neighborhood Context and the Development of Generalized Trust”. Political Behavior 26/2: 125-153.
Mcallister, D. J. (1995). “Affect –and Cognition- Based Trust as Foundations for Interpersonal Cooperation in Organizations”. The Academy of Management Journal 38/1: 24-59.
Meikle-Yaw, P. (2008). “Democracy Satisfaction: The Role of Interpersonal Trust”. Community Development 39/2: 36-51.
Miller, A. S., Mitamura, T. (2003). “Are Surveys on Trust Trustworthy”. Social Psychology Quarterly 66/1: 62-70.
Möllering, G. (2001). “The Nature of Trust: From Georg Simmel to A Theory of Expectation, Interpretation and Suspension”. Sociology 35/2: 403-420.
Newton, K. (2001). “Trust, Social Capital, Civil Society, and Democracy”. International Political Science Review 22/2: 201-214.
Nooteboom, B., Six, F. (Ed.). (2003). The Trust Process in Organizations: Empirical Studies of The Determinants and The Process of Trust Development. United Kingdom: Edward Elgar Publishing.
Norveç Raporu (2015). T.C. Büyükelçiliği Norveç Raporu. https://www.economy.gov.tr/portal/content/conn/UCM/path/Contribution%20Folders/web/Dış%20İlişki ler/Ülkeler/Norveç/Ticaret%20Temsilciliğimiz/Müşavirlik%20Raporları/Yıllık%20Raporlar/2014%20 Yılı%20Raporu.pdf. Erş. tar. 29.03.2018
O’hara, K. (2004). Trust: From Socrates to Spin. Cambridge: Icon Books Press.
Önal, R. (2016). “Avrupa’da Müslümanların Birlikte Yaşama Serüveni: Norveç Örneği -Çokkültürlü Yaşam, Sosyo-Kültürel Organizasyonlar ve Dinlerarası Diyalog Perspektifinden Bir Analiz”. Akademik İncelemeler Dergisi. C.11. sayı. 1. ss. 167-185.
Özşahin, A., Sözmen M. K. (2006). “Danimarka Sağlık Sistemi”. Toplum ve Hekim. C. 21, sayı. 5-6, ss. 413- 425.
Putnam, R. D. (1995). “Bowling Alone: America’s Declining Social Capital”. Journal of Democracy 6/1: 65-78.
Robbins, B. G. (2012). “A Blessing and A Curse? Political Institutions in the Growth and Decay of Generalized Trust: A Cross-National Panel Analysis, 1980-2009”. PLoS ONE 7/4: 1-14.
Rosanvallon, P. (2008). Counter-Democracy: Politics in An Age of Distrust. Trans. A. Goldhammer. Cambridge: Cambridge University Press
Rothstein, B. (2005). Social Traps and The Problem of Trust. New York: Cambridge University Press.
Rothstein, B., Uslaner, E. M. (2005). “All for All: Equality, Corruption, and Social Trust”. World Politics 58/1: 41-72.
Rousseau, D. M. vd. (1998). “Not So Different After All: A Crose-Discipline View of Trust”. Academy of Management Review 23/3: 393-404.
Sargut, A. S. (2003). “Kurumsal Alanlardaki Örgüt Yapılarının Oluşmasında ve Ekonomik İşlemlerin Yürütülmesinde Güvenin Rolü”. Sosyal Bilimlerde Güven. Ed. F. Erdem. Ankara: Vadi Yayınları
Secor, A. J., O’loughlin, J. (2005). “Social and Political Trust in Istanbul and Moscow: A Comparative Analysis of Individual and Neighborhood Effects”. Transactions of the Institute of British Geographers 30/1: 66- 82.
Simmel, G. (1950). The Sociology of Georg Simmel, Trans. & Ed. K. H. Wolff. New York: Free Press.
Solomon, R. C., Flores, F. (2001). Building Trust in Business, Politics, Relationships, and Life. Oxford: Oxford University Press.
Sztompka, P. (1999). Trust: A Sociological Theory. Cambridge: Cambridge University Press
Sztompka, P. (2006). “Trust”. The Cambridge Dictionary of Sociology. Ed. B. S. Turner. Cambridge: Cambridge University Press, 639-642.
Şahin M., Gültekin M. (2013). Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Dayalı Politika Uygulayan Ülkelerde Kadın ve Aile: İzlanda, Finlandiya, Norveç, İsveç. Bursa: Aile Akademisi Derneği Yayınları
Taylor, C. (2010). “Tanınma Politikası”. Çokkültürcülük/Tanınma Politikası. Ed. A. Gutmann. Çev. Y. Salman. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
Tecim, E. (2011). Sosyal Güven: Sosyal Sermaye ve Dindarlık Çalışması. Konya: Çizgi Kitabevi
Uslaner, E. M. (1999). “Democracy and Social Capital”. Democracy and Trust. Ed. M. E. Warren. Cambridge: Cambridge University Press 121-150.
Uslaner, E. (2002). The Moral Foundations of Trust. Cambridge: Cambridge University Press
Uslaner, E. M. (2008a). “Trust As A Moral Value”. The Handbook of Social Capital. Ed. D. Castiglione vd. Oxford: Oxford University Press 101-121.
Uslaner, E. M. (2008b). “Where You Stand Depends Upon Where Your Grandparents Sat/The Inheritability of Generalized Trust”. Public Opinion Quarterly 72/4: 725-740.
Uslaner, E. M., Badescu, G. (2004). “Honesty, Trust, and Legal Norms in the Transition to Democracy: Why Bo Rothstein is Beter Able to Explain Sweden than Romania”. Creating Social Trust in Post-Socialist Transition. Ed. J. Kornai vd. New York: Palgrave Macmillan 31-51.
Weber, M. (1993). Sosyoloji Yazıları. Çev. T. Parla. 3. Baskı. İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları
Yamagishi, T. (2011). Trust: Evolutionary Game of Mind and Society. London, NY: Springer Press.
Yılmaz, A. (2004). İkinci Küreselleşme Dalgası: Kavram, Süreç ve Sorunları. Ankara: Vadi Yayınları
Zmerli, S., Newton, K. (2008). “Social Trust and Attitudes Toward Democracy”. Public Opinion Quarterly 72/4: 706-724.
Zmerli, S., Newton, K. (2011). “Winners, Losers and Three Types of Trust”. Political Trust: Why Context
Matters. Ed. M. Hooghe & S. Zmerli. United Kingdom: Ecpr Press 67-94. http://www.worldvaluessurvey.org/WVSOnline.jsp (erş. tar. 05.09.2014).