«МАНАС» ЭПОСУНАН ЭТНОГРАФИЯЛЫК БУЛАКТАРГА КАРАЙ: ЖАНЫБАРЛАРДЫН ТОТЕМДИК БЕЛГИЛЕРИ

Оозеки-эпикалык жана жазма булактарда орун алган тотемдик белгилерди изилдөө жана ага анализ жасоо көчмөн элдердин анын ичинде кыргыз элинин руханий дөөлөтүн тамырынан баштап аӊдап билүүгө жардам берет. Алгачкы коомчулуктун дүйнө таануу формасын билдирген тотемизм бара-бара өзгөрүү баскычтарынан өтүп калктын бүтүндөй этнографиялык баалуулуктарында сакталып калган. Арийне бул табигый көрүнүш, ошондой болгон күндө да маданияттын ары кызыктуу жана ары көркөм жаралуусуна өз өбөлгөсүн кошкондой. Биз маани бербеген жана аз көрүнгөн тотемдик белгилеринин, айрыкча жаныбарлардын руханий маданиятта алган орду кеӊ.

FROM EPIC «MANAS» TO ETHNOGRAPHIC SOURCES: THE SIGNS OF ANIMAL TOTEMS

The study and analysis of totem signs in the epic oral and written sources will help us to learn richness of the spiritual root, consciously. The world's first public recognition of Totemizm is gradually changing the shape of the ethnographic values. Obviously, this is a natural phenomenon and even more interesting is the artistic revival of the background culture of marriage. The signs of animal totems contribute spiritual culture. Surely, there is an archetypical model, but it plays artistic role as a "sign". The totem itself in a plot is of great importance. Let's see totemic signs.

PDF

___

1. Акматалиев А. (1996). Кыргыздын кол ѳнѳрчүлүгү, Бишкек: Бийиктик. (Akmataliev A. (1996). Kırgızdın Kol Önörçülügü, Bişkek: Biyiktik.)
2. Bahaeddin Ö. (2010). Türk Mitolojisi (5 baskı). I. cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
3. Bahaeddin Ö. (2010). Türk Mitolojisi (5 baskı). II cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
4. Бартольд В.В. (1997). Кыргыз жана Кыргызстан тарыхы боюнча тандалма эмгектер, Бишкек: Айбек. (Bartold V.V. (1997). Kırgız cana Kırgızstan tarıhı boyunça tandalma emgekter, Bişkek: Aybek.)
5. Бернштам А.Н. (2004). Кыргыздардын жана Кыргызстандын тарыхы жана археологиясы боюнча тандалма эмгектер, Бишкек: Айбек. (Bernştam A.N. (2004). Kırgızdardın cana Kırgızstandın tarıhı cana arheologiyası boyunça tandalma emgekter, Bişkek: Aybek.)
6. Бускунов А.М., Кульшарипов М.М. (2012). Культы животных и птиц в башкирской мифологии и истории общественной мысли. Вестник Башкирского университета. №1, Башкортостан. 369-371. (Buskunov A.M., Kulşaripov M.M. (2012). Kultı jivotnıh i ptits v başkirskoy mifologii i istorii obşestvennoy mısli. Vestnik Başkirskogo Universiteta. №1, Başkortostan. 369-371.)
7. Гумилев Л.Н. (1999). Байыркы түрктѳр, Бишкек: Ариал – Принт. (Gumilev L.N. (1999). Bayırkı Türktör, Bişkek: Arıyal-Print.)
8. Каралаев С. (2010). «Манас», Бишкек: Турар. (Karalaev S. (2010). ‘Manas’Bişkek: Turar.)
9. Каратаев О. (2013). Кыргыздардын теги, таралуу ареалы, этностук-маданий алакалары, Бишкек. www.bizdin.kg (Karataev O. (2013)
10.Киндря Н.А. (2010). Животные-тотемы в древнем сознании: лингвосемиотический контекст. Ученые записки, №1. Москва. 136-140. (Kindrya N.A. (2010). Jivotnıye-totemı v drevnem soznanii: lıngvosemiotiçeskiy kontekst. Uçenıye zapiski, №1. Moskva. 136-140.)
11. Mahmud Kaşgari, (2003). Divani Lügat-it Türk Dizini, Ankara. http://mehran1.persianblog.com
12.Садыглы Периназ, (2014). «Диван Лугат-ат-Турк» Махмуда Кашгари как источник изучения материальной культуры тюркских народов. Народна творчıсть та етнологıa, №1. 87- 90. (Sadıglı Perinaz, (2014). ‘Divan Lugat-at-Türk’ Mahmuda Kaşgari kak istoçnik izuçeniya materiyalnoy kulturı tyurkskih narodov. Narodna tvorçist ta etnologiya, №1. 87-90.)
13. Тайлор Э. (2000). Миф и обряд в первобытной культуре, Смоленск: Русич. (1-624 стр.) http://yanko.lib.ru/gum.html. (Taylor E. (2000). Mif i obryad v pervobıtnoy kulture, Smolensk: Rusiç. (1-624) http://yanko.lib.ru/gum.html.)
14. Орозбаков С. (1995). «Манас», Бишкек: Кыргызстан басмасы. (Orozbakov S. (1995). ‘Manas’, Bişkek: Kırgızstan basması.)
15. Фрэзер Дж. (2005). Золотая ветвь. Исследование магии и религии, I-т. Москва. (1-286 стр.) http://yanko.lib.ru/gum.html. (Frezer Dj. (2005). Zolo