Türkiye'de Dolaylı/Dolaysız Vergi Gelirleri ve GSYH İlişkisi
Bu çalışmada 1980-2013 dönemi yıllık verilerle doğrudan (D) ve dolaylı (I) vergi gelirleriyle gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH=Y) arasındaki nedensellik ilişkisi TY/U-VAR nedensellik yöntemleriyle analiz edilmiştir. VAR nedensellik analizlerine göre, D ve Y arasında çift yönlü; Y'den D'ye pozitif, D'den Y'ye negatif bir nedensellik ilişkisi vardır. Varyans ayrıştırma analizinin 15 yıllık ortalaması, Y'deki değişmede %13 ile %30 oranlık payın D'den ve %1 ile %6'lık payın I'dan kaynaklandığı; D'de meydana gelen değişmede Y'nin payının %32 ile %34 ve I'da meydana gelen değişmede Y'nin payının %21 ile %23 olduğu belirlenmiştir.
Relationship between Direct-Indirect Tax Revenues and Gross Domestic Product in Turkey
This study employed the TY/U-VAR causality methods to analyze the relationship between direct (D) and indirect tax revenues (I) and gross domestic product (Y) in Turkey by using annual data from 1980 to 2013. According to the VAR causality results; there is a two-way causality relationship between D and Y; positive causality from Y to D and negative causality from D to Y. The variance decomposition analyses on 15-year average also show that D (I) explains 13% and 30% (1% and %6) of the variance of Y, and Y explains 32% and 34% (21% and 23%) of the variance of D (I).
___
Abdiyeva, R. ve Baygonuşova, D. (2016), "Geçiş Ekonomilerinde Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Kırgızistan Örneği", Akademik Bakış Dergisi, 53, 59-71.Açıkgöz, Ş. (2008), "Türkiye'de Vergi Gelirleri, Vergi Yapısı ve İktisadi Büyüme İlişkisi:1968-2006", Ekonomik Yaklaşım, 19(68), 91-113.
Anastassiou, T. ve Dritsaki, C. (2005), "Tax Revenues and Economic Growth: An Empirical Investigation for Greece Using Causality Analysis", 1(2), 99-104.
Branson, J. ve Lovell, C.K. (2001), "A Growth Maximizing Tax Structure for New Zealand", International Tax and Public Finance, 8(2), 129-146. BÜMKO (2013), http://www.bumko.gov.tr/TR,4461/butce-gider-gelirgerceklesmeleri-1924-2012.html (Erişim Tarihi: 05.06.2016)
Dickey, D.A. ve Fuller, W.A. (1979), "Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root", Journal of the American Statistical Association, 74(366a), 427-431.
Durkaya, M. ve Ceylan, S. (2006), "Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme", Maliye Dergisi, 150, 79-89.
Enders, W. (2015), "Applied Econometric Time Series", John Wiley&Sons, New York, USA
Göçer, İ., Mercan, M., Bulut, Ş. ve Dam, M.M. (2010), "Ekonomik Büyüme ile Vergi Gelirleri Arasındaki İlişki: Sınır Testi Yaklaşımı", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 97-110.
Granger, C.W.J. (1969), "Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods", Econometrica, 37, 24-36.
Helhel, Y. ve Demir, Y. (2012), "The Relationship between Tax Revenue and Economic Growth in Turkey: The Period of 1975-2011", International Symposium on Sustainable Development, 1(1), 32-40.
Katz, C.J., Mahler, V.A. ve Franz, M.G. (1983), "The Impact of Taxes on Growth and Distribution in Developed Capitalist Countries: A Crossnational Study", The American Political Science Review 77, 871-886.
Koester, R.B. ve Kormendi, R.C. (1989), "Taxation, Aggregate Activity and Economic Growth: Cross-country Evidence on Some Supply-side Hypotheses", Economic Inquiry 27(3), 367-386.
Lee, Y. ve Gordon, R.H. (2005), "Tax Structure and Economic Growth", Journal of Public Economics, 89(5), 1027-1043.
Mamatzakis, E.C. (2005), "The Dynamic Responses of Growth to Tax Structure for Greece", Applied Economics Letters, 12(3), 177-180.
Mangır, F. ve Ertuğrul, H.M. (2012), "Vergi Yükü ve Ekonomik Büyüme İlişkisi:1988-2011 Türkiye Örneği", Maliye Dergisi, 162 (Ocak-Haziran), 256-265.
Marsden, K. (1983), "Links between Taxes and Economic Growth: Some Empirical Evidence" World Bank Staff Working Papers, No:605, Washington, DC.
Mashkoor, M., Yahya, S. ve Ali, S.A. (2010), "Tax Revenue and Economic Growth: An Empirical Analysis for Pakistan", World Applied Sciences Journal, 10(11), 1283-1289.
Mendoza, E.G., Milesi-Ferretti, G.M. ve Asea, P. (1995), "Do Taxes Matter for Long-Run Growth?", IMF Working Papers, No:95/97, Washington, D.C.
Mucuk, M. ve Alptekin, V. (2008), "Türkiye'de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975-2006)", Maliye Dergisi, 155(Temmuz-Aralık), 159-174.
Phillips, P.C. ve Perron, P. (1988), "Testing for a Unit Root in Time Series Regression", Biometrika, 75(2), 335-346.
Ray, S., Pal, M.K. ve Ray, I.A. (2012), "A Causality Analysis on TaxGrowth Nexus in India:1950-51 to 2011-12", "Journal of Expert Systems", 1(4), 104-114.
Sims, C.A. (1980), ''Macroeconomics and Reality'', Econometrica: Journal of the Econometric Society, 48(1), 1-48.
Taha, R., Nanthakumar, L. ve Colombage, S. (2011), "The Effect of Economic Growth on Taxation Revenue: The Case of a Newly Industrialized Country", International Review of Business Research Papers, 7(1), 319-329.
Temiz, D. (2008), "Türkiye'de Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi:1960-2006 Dönemi", 2. Ulusal İktisat Kongresi, 1-18.
Toda, H.Y. ve Yamamoto, T. (1995), "Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Process", Journal of Econometrics, 66(2), 225-250.
Wet, A.H., Schoeman, N.J. ve Koch, S.F. (2005), "The South African Tax Mix and Economic Growth South", African Journal of Economics and Management Sciences (SJEMS), 8(2), 201-209.
Widmalm, F. (2001), "Tax Structure and Growth: Are Some Taxes better than Others?", Public Choice, 107(3-4), 199-219.
World Bank (2016), http://data.worldbank.org/indicator/ NY.GDP.MKTP.KN (Erişim Tarihi: 05.06.2016)
- ISSN: 1300-3623
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1973
- Yayıncı: Hazine ve Maliye Bakanlığı
Sayıdaki Diğer Makaleler
Kazanım Temelli Kamu Satın Alması: Avrupa Birliği Üyesi Ülkeler Çerçevesinde Bir Değerlendirme
ELİF AYŞE ŞAHİN İPEK, İbrahim Attila ACAR
Türkiye'de Dolaylı/Dolaysız Vergi Gelirleri ve GSYH İlişkisi
Harun TERZİ, Süleyman YURTKURAN
Kamuda Girişimcilik, Rekabet ve İstihdam Politikalarının Etkinliği
Türkiye'de Motorlu Taşıtlar Vergisine Alternatif Yaklaşımlar
S. Haluk ÇİTÇİ, Mesut KARAKAŞ, Uğur ERDOĞAN