Gerçeğe uygun değer muhasebesinin ertelenmiş vergiler üzerindeki etkisi
Gerçeğe uygun değer muhasebesi uluslararası muhasebe ve finansal rapor- lama standartları ile birlikte finansal tablolarda yer alacak bilgilerin güvenilir ve gerçeğe uygun bir şekilde sunulmasına olanak sağlamak amacıyla ortaya çıkmıştır. Gerçeğe uygun değer yaklaşımının amacı, piyasa katılımcıları ara- sında bir varlığın satışına veya bir borcun devrine ilişkin olarak ölçüm tarihin- de gerçekleşecek olan fiyatın en doğru ve uygun bir şekilde tespit edilmesidir. Gerçeğe uygun değer muhasebesinde mevcut finansal tabloların muha- sebe ve raporlama standartlarına dönüştürülmesinde ve raporlanmasında mevcut vergi sisteminden farklı olarak geçici farklardan kaynaklanan er- telenmiş vergi farkları söz konusu olmaktadır.İşletmelerin raporlama ta- rihinde varlık ve borçlarını gerçeğe uygun değer bir şekilde oluşturma- ları halinde mevcut vergi kanunlarına istinaden oluşan vergi varlığı veya yükümlülüğünün üzerindeki etkinin ortaya konulması çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Gerçeğe uygun değer muhasebesi sonucunda oluşan geçi- ci farklar işletmelerin ilgili döneme ait muhasebe karını arttıran bir etkiye sahipse ertelenmiş vergi yükümlülüğünü, muhasebe karını azaltan bir etki- ye de sahipse ertelenmiş vergi varlığını ortaya çıkarmaktadır.
The impact of fair value accounting on deferred taxes
With international accounting and financial reporting standards, fair va- lue accounting has emerged to allow fair and reliable presentation of the information which will take place on the financial statements. The purpose of the fair value approach is to determine the most accurate and appropriate price which will take place at the measurement date about selling an asset or to transfer a liability between market participants. At the fair value accounting, different from current tax system, at the transformation and reporting of current financial statements to accounting and reporting standards there are deferred tax differencies. The demonst- ration of the effect on tax liability or tax existence pursuant to the current tax law in the case which firms create their assets and liabilities with fair value at the reporting date is the objective of this study. If the temporary differencies caused by fair value accounting has an effect to raise the ac- counting profit of the firm at the related term, this reveals deferred tax lia- bility and if it has an effect to reduce the accounting profit, reveals deferred tax existance.
___
- Akbulut, Akın, (2013), TFRSye İlk Geçiş Uygulaması.İstanbul : Mali- ye Hesap Uzmanları Derneği.
- Akgün, Ali İhsan (2009), Türkiye Finansal Raporlama Standartları Açı- sından Varlıklarda Değer Düşüklüğü ve Şerefiyenin İncelenmesi Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi18, (2009/2):1-34
- Akgün, Ali İhsan (2011), Türkiye Finansal Raporlama Standartların- da Şerefiye ve Gerçeğe Uygun Değer İlişkisi, Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi.12; 12 (Ekim 2011):39-61.
- Akkaş, Jale, Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü, 11 Aralık 2013 tarihinde http://www.dunya.com/gercege-uygun-deger-olcumu-141984h.htm, adresinden erişildi.
- Aktaş, Rafet ve Deran, Ali (2006), Fair Value Karşılığı Olarak Gerçeğe Uygun Değer Kavramı ve Tespit Hiyerarşisi Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. 2, (2006): 153-166.
- Barlev, Benzion, ve Haddad, Joshua Rene, Fair Value Accounting andT- he Management of TheFirm, Critical Perspectives on Accounting.14; 4 (2003):383-415.
- Bayazıtlı, Ercan, Çelik, Orhan ve Üstündağ, Saim (2006), Türkiye Mu- hasebe Standartlarına Genel Bakış. Ankara : TESMER.
- Campbell, Ronald L, Lisa A. Owens ve Diana R. Robinson (2008), Fair Value Accounting FromTheorytoPractice, Strategic Finance.90, 1 (July 2008): 31-37.
- Demir, Volkan ve Bahadır, Oğuzhan (2007), UFRS (TFRS)deki Değer- leme Ölçüleri Kapsamında Şirket Değerlemesinde Defter Değeri Yaklaşımı Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi. 7, 23 (Eylül 2007): 65-79.
- Dinç, Engin (2007), Muhasebe ve Vergi Kuralları Arasındaki İlişki ve Gelir Vergileri (TMS 12) Standardının Muhasebe Uygulamalarına Etkisi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28, (Ocak-Haziran 2007):21-48
- Doğan, Ahmet, Güngör Tanç, Şükran ve Tanç, Ahmet (2008), Makul Değer Mu- hasebesi Ve İşletme Yönetimi Üzerine Etkileri, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22, 1, (Ocak 2008): 453-473.
- Financial Accounting Standards Board of the Financial Accounting Founda- tion, Statement of Financial Accounting Standards No. 157 (SFAS 157), Fair Value Measurements (September 2006), Connecticut USA, Norwalk.
- Foster, John M., ve Upton, Wayne (2001), The Case forInitiallyMeasuringLi- abilities at Fair Value, UnderstandingtheIssues, FASB, 2, 1, (May 2001): 1-4.
- Gençoğlu Gücenme, Ümit (2007), Türkiye Muhasebe Standartları ve Uygulamalar, İstanbul : Türkmen Kitapevi.
- Gökgöz, Ahmet (2012), Tarımsal Faaliyetlerde Gerçeğe Uygun Değe- rin Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 4,4 (2012):95-108.
- Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu (30.12.2012),
- Gerçeğe Uygun Değer Ölçümüne İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 13) Hakkında Tebliğ, Sıra No: 5, Ankara : Resmi Gaze- te, , (28513 sayılı 2.Mükerrer).
- Krumwiede, Tim (2008), WhyHistoricalCost Accounting Makes Sen- se, Strategic Finance, 90, 2 (August 2008):33-39.
- Mısırlıoğlu, İsmail Ufuk (2008), Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Finansal Araçların Muhasebeleştirilmesi, Mali Çözüm Dergisi, 86 (Mart-Nisan 2008):65-81.
- Özerhan Akbulut, Yıldız (2008), Vergi Usul Kanunundaki Değerleme Hü- kümlerinin Türkiye Finansal Raporlama Standartları Kapsamında Değerlendi- rilmesi, Ankara SMMMO, VI. Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzu- atı Sempozyumu, (02-06 Mart 2008), Antalyada sunulan bildiri.
- Özkan, Azzem, (2009) TMS-12 Gelir Vergileri Standardına Göre Ertelen- miş Vergiler ve Muhasebe Uygulamaları, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 98, 32 (Ocak-Haziran 2009):97-112.
- Özkan, Mehmet ve Terzi, Serkan (2009), Gerçeğe Uygun Değer Ölçü- münün Uluslararası Muhasebe Standartları ve Amerikan Muhasebe Stan- dartları (SFAS) Açısından İncelenmesi, Mali Çözüm Dergisi. 92 (Mart- Nisan 2009):23-50.
- Pamukçu, Fatma (2011), Gerçeğe Uygun Değer Muhasebesi ve Finansal Tablolara Etkisi, Mali Çözüm Dergisi.103 (Ocak-Şubat 2011):79-95.
- Penman, Stephen H., (2007), Financial ReportingQuality: Is Fair Value a Plus or a Minus?, Accounting and Business Research, International Accounting Policy Forum, Special Issue, (September 2007): 33-44.
- Poroy Arsoy, Aylin (2009), Uluslararası Muhasebe ve Finansal Rapor- lama Standartlarına Göre Gerçeğe Uygun Değer.Bursa : Dora Yayıncılık.
- Senel, Said Alpagut, Tuncay, Merve, Önoğul, Öznur ve Karslı, Cihad (2011), Türkiye Muhasebe Standartlarında Yer Alan Bir Değerleme Öl- çüsü: Gerçeğe Uygun Değer, SocialSciences, e-Journalof New World Sciences Academy, 6, 1, (2011):48-76.
- Sümer Göğüş, E. Handan (2010), Ertelenmiş Vergi ve Muhasebeleştiril- mesi, Mali Çözüm Dergisi, 101 (Eylül-Ekim 2010):13-29.
- ŞımgaMugan, Can, Geçeğe Uygun Değer Kavramı, XII. Türkiye Mu- hasebe Standartları Sempozyumu, 26-30 Kasım 2008, Kıbrısta sunulan bildiri, 11 Kasım 2013 tarihinde http://dosya.izsmmmo.com/documan/ tmss_xii_bildiriler/can_simga_mugan.doc, adresinden erişildi.
- Tekşen, Ömer (2010), TMS- 12 Gelir Vergileri Standardına Göre Ertelen- miş Verginin İncelenmesi ve Muhasebeleştirilmesi, Süleyman Demirel Üni- versitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15, 2 (2010):297-317.
- Tokay, Semih Hüseyin ve Deran, Ali (2008), Türkiye Muhasebe ve Fi- nansal Raporlama Standartlarında Değerleme Ölçüleri Mali Çözüm Der- gisi, 90 (Kasım Aralık 2008):15-48.
- Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (31.12.2005), Maddi Duran Varlıklara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 16) Hakkında Tebliğ Sıra No: 15, Ankara :Resmi Gazete (26040 sayılı).
- Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (24.02.2006), Tarımsal Faali- yetlere İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 41) Hakkında Teb- liğ, Sıra No: 22. Ankara :Resmi Gazete, (26090 sayılı).
- Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (17.03.2006), Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 38) Hak- kında Tebliğ Sıra No: 26, Ankara :Resmi Gazete, (26111 sayılı).
- Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (28.03.2006), Gelir Vergilerine İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 12) Hakkında Tebliğ, Sıra No: 31, Ankara :Resmi Gazete, (26122 sayılı)
- Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (17.03.2006), Yatırım Amaç- lı Gayrimenkullere İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 40) Hakkında Tebliğ, Sıra No: 27, Ankara :Resmi Gazete, (26111 sayılı).
- Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (03.11.2006), Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçmeye İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 39) Hakkında Tebliğ Sıra No: 41, Ankara :Resmi Gazete, (26335 sayılı).
- Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (08.01.2009), Varlıklarda De- ğer Düşüklüğüne İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 36) Hak- kında Tebliğ, Sıra No: 28,Ankara :Resmi Gazete, (27104 sayılı).