SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE COĞRAFYA KAZANIMLARININ GERÇEKLEŞTİRİLMESİNDE ÖĞRETMENLERİN TERCİH ETTİĞİ YÖNTEMLER

Bu araştırmada, Sosyal Bilgiler dersi coğrafya kazanımlarının gerçekleştirilmesinde öğretmenlerin tercih ettiği yöntemler ve bu yöntemleri tercih gerekçelerinin neler olduğunu ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Nitel araştırma deseninde gerçekleştirilen bu çalışmada katılımcılar Sosyal Bilgiler öğretmenleri arasından belirlenmiştir. Araştırma verileri toplam 12 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. Bu formun geliştirilmesinde ve forma son halinin verilmesinde uzman görüşünden faydalanılmıştır. Araştırma katılımcıları, 2012-2013 eğitim öğretim yılında Manisa il merkezindeki toplam 12 ortaokulda görev yapan öğretmenler arasından seçilmiştir. Bu çerçevede araştırmaya 16’sı alt, 8’i orta ve 6’sıde üst sosyo-ekonomik gruba dahil öğrencilerin bulunduğu okullardan olmak üzere toplam 30 Sosyal Bilgiler öğretmeni dahil edilmiştir. Elde edilen veriler, okulların sosyo-ekonomik durumu ve öğretmenlerin mezun oldukları bölüm değişkenlerine göre karşılaştırılmıştır. Genel olarak mezun olunan bölüm ve okulun sosyo-ekonomik seviye değişkenlerinin, Sosyal Bilgiler dersi coğrafya konuları işlenirken uygulanan yöntemlerin seçiminde etkili olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal bilgiler öğretmenleri, sosyal bilgiler dersi, coğrafya, yöntem

-

This study is aimed to reveal social studies teachers’ method applied in Social Studies course and their reasons for choosing these methods for realization of geographic gains. In this qualitative research pattern study, the participants were selected among the teachers of social studies. The research data consists of a total of 12 questions were obtained by semi-structured interview form. For the development and delivery of the final version of the form expert opinion was utilized. The participants were selected among the working teachers at a total of 12 secondary school in center of Manisa at the academic year 2012-2013. In this context, research was made with a total of 30 Social Studies teachers; including 16 of them where the students were from lower socio-economic groups, eight were medium and 6 in the upper socioeconomic groups of the study, 8 medium and 6, including the upper socioeconomic group. The obtained data are compared based on socio-economic status of schools and teachers’ the graduation field variables. In general, the graduation field and socio-economic status of school variables are found to impact on the selection of the methods applied for geography subjects in Social Studies course.

Keywords:

Social studies teachers, social studies lesson, geography, method,

PDF

___

Açıkgöz, K.Ü. (2003). Etkili Öğrenme ve Öğretim, İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları
Akbulut, G. (2004). Coğrafya ve Aktif Öğretim Yöntemleri. Erzincan Eğitim Fakültesi dergisi.Cilt-Sayı:6-1.
http://eefdergi.erzincan.edu.tr/index.php/EFDERGI/article/vi ew/225/135 (15Şubat 2013).
Barth, J. L. ve Demirtaş, A., (1997), İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretimi Kaynak Üniteler, Ankara: YÖK Dünya Bankası, Milli Eğitimi Geliştirme Projesi, Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, s. 11.2-11.18.
Buğdaycı, İ. ve Bildirici, İ. Ö. (2009). Harita Kullanımının Coğrafya Eğitimindeki Önemi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 2. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 1115 Mayıs, Ankara http://www.hkmo.org.tr/ resimler/ekler/f489f642a0ddb10_ek.pdf (02 Mayıs 2013).
Çelikkaya T., Karakuş, U. (2009). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Kullandıkları Yöntem ve Teknikler. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. XXII (2), 741-758. http://home.uludag.edu.tr/users/ucmaz/PDF/egitim/htmpdf/20 09-22(2)/M24.pdf (15Şubat 2013).
Çelikkaya T., Karakuş, U., Demirbaş, Ç.Ö.,(2010). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Ölçme Değerlendirme Araçlarını Kullanma Seviyeleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 11, S. 1, Nisan 2010,s.57–76. http://kefad.ahievran.edu.tr/archieve/pdfler/Cilt11Sayi1/JKEF _11_1_2010_57-76.pdf (18 Şubat 2013).
Demiralp, N. (2007). Coğrafya Eğitiminde Materyaller ve 2005 Coğrafya Dersi Öğretim Programı. Kastamonu Eğitim Dergisi. s.373- 384. Mart 2007 C.15 No.1 www.arastirmax.com /system/.../arastirmax_23876_pp_373-384.pdf (25 Şubat 2013).
Demirel, Ö. (2006).Öğretimde Planlama ve Değerlendirme Öğretme Sanatı. (10. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Demirkaya, H. (2008). Coğrafya Öğretiminde Eleştirel Düşünme Stratejileri ve Sorgulama Yoluyla Öğrenmenin Kullanımı. TSA. Yıl: 12. S.1. http://dokuman.tsadergisi.org/dergiler_pdf/2008/2008- Nisan/4.pdf (3 Mart 2013).
Ergün,M. (1997). Genel Öğretim Metotları. http://www.egitim.aku.edu.tr/metod02.htm (15 Nisan 2013). Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
Kaya, H., Aydın, F. (2011). Sosyal Bilgiler Dersindeki Coğrafya Konularının Öğretiminde Akıllı Tahta Uygulamalarına İlişkin Öğrenci Görüşleri. ZfWT. Vol.3,No.1. http://www.dieweltdertuerken.org/index.php/ZfWT/article/vi ew/188/kaya-aydin (20 Şubat 2013).
Küçükahmet, L. (2000). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme (11.Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Nas, R., (2003). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (Program, Yöntem ve Etkinlikler). (2. Baskı), Bursa: Ezgi Kitabevi
Oruç, Ş., Ulusoy, K. (2008). Sosyal Bilgiler Öğretimi Alanında Yapılan Tez Çalışmaları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi S. 26, sayfa 121 -132. http://www.ide.konya.edu.tr/egtfakdergi/Sayilar/sayi%2026/2 6_10_EFD-2008-034.pdf (16 Nisan 2013).
Özden, Y. (2003).Öğrenme ve Öğretme(6. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık
Patton, M, Q. (1987).How to use qualitative methods in evaluation. CA: SAGE Publications.
Polat, F., (2006). İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Öğretmenlerin Kullandıkları Yöntemler ve Karşılaştıkları Sorunlar (Afyonkarahisar Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Enstitüsü. Ankara.
Safran, M. (1993). “Tarih Öğretiminin Eğitsel Amaçları”, Belleten, 220.
Şahin C., (1998). Coğrafya’ya Giriş, Gündüz Eğitim Yayıncılık. Ankara
Sözer, E. (2003) “Öğretimde strateji Yöntem ve Teknikler”. Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. (Ed. Mehmet Gültekin). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi yayınları
Şengün, M.T., Turan, M. (2004). Coğrafya Eğitiminde Bilgisayar Destekli Ders Sunumunun Öğrenmedeki Rolünün Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET January 2004 ISSN: 1303-6521 volume 3 Issue 1 Article 13. http://tojet.net/articles/v3i1/3113.pdf. (10 Nisan 2013).
Taşkaya, S.M., Bala, T., (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Öğretim Yöntemlerine İlişkin Görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi.s. 27, S.173 -185. http://www.ide.konya.edu.tr/egtfakdergi/Sayilar/sayi%2027/2 7_12_EFD-2008-080.pdf (16 Nisan 2013).
Turan, İ. (2002). Lise Coğrafya Derslerinde Kavram ve Terim Öğretimi ile İlgili Sorunlar. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Sayı 2, 67-84, Ankara. http://gefad.gazi.edu.tr /window/dosyapdf/2002/2/2002-2-67-84-6ilhanturan.pdf (16 Nisan 2013).
Ünal, Ç., Sever, R., Yılmaz, Ö.,(2003). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersinde (5.Sınıflar) Problem Çözme Yönteminin Uygulanabilirliği. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi c. 4 s. 2 URL:http://sbd.ogu.edu.tr/makaleler/4_2_Makale_1.pdf (25 Mart 2013).
Yıldırım, A., Şimşek, H. (2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
http://www.academia.edu/1103828/Tarih_ve_Sosyal_Bilgiler_Derslerind e_Uygulanan_Etkinliklerin_Yontem_ve_Teknikler_Acisinda n_Incelenmesi (19 Mart 2013).
http://egitek.meb.gov.tr/dosyalar%5Cdokumanlar%5Culuslararasi/pisa_2 003_ulusal_raporu.pdf (3 Nisan 2013).