ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ‘AFET VE NÜFUS’ KAVRAMINA İLİŞKİN GELİŞTİRDİKLERİ METAFORLARIN İNCELENMESİ

Bu çalışma, ortaöğretim 12.sınıf öğrencilerinin coğrafya dersi müfredatında yer alan ‘afet’ ve ‘nüfus’ kavramlarını öğrencilerin nasıl ifade ettiğini, nasıl anlamlandırdıklarını ve imgesel olarak nasıl nitelendirdiklerini belirleme amacıyla yapılmıştır. Araştırma da nitel araştırma yöntemi ve nitel araştırma yaklaşımlarından biri olan fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırma 2020-2021 eğitim yılında Konya ilinde 10 farklı okulda öğrenim gören 296 katılımcı ile yürütülmüştür. Araştırma verileri ise yarı yapılandırılmış formlar aracılığıyla elde edilmiştir. Verilerin analizi ise içerik analizi ile yapılmıştır. Bulgulara göre, katılımcılar ‘afet’ kavramına ilişkin 151 farklı metafor üretmişlerdir. Bu metaforlar ortak özelliklerine göre 8 kategoriye ayrılmıştır. Katılımcılar ‘afet’ kavramını en çok depreme benzeterek açıklamışlardır. Katılımcılar, ‘nüfus’ kavramına ilişkin 149 farklı metafor üretmişlerdir. Bu metaforlar ortak özelliklerine göre 9 kategoriye ayrılmıştır. Katılımcılar ‘nüfus’ kavramını en çok topluluğa benzeterek açıklamışlardır.

Anahtar Kelimeler:

Ortaöğretim, Metafor, Afet, Nüfus

INVESTIGATION OF METAPHORS DEVELOPED BY SECONDARY SCHOOL STUDENTS REGARDING THE CONCEPTS OF DISASTER AND POPULATION

This study was carried out in order to determine how the students expressed the concepts of 'disaster' and 'population' in the geography lesson curriculum of secondary school 12th grade students, how they interpreted them and how they described them as imaginary. Qualitative research method and phenomenology pattern, which is one of the qualitative research approaches, were used in the research. The research was carried out with 296 participants studying in 10 different schools in Konya in the 2020-2021 academic year. Research data were obtained through semi-structured forms. The analysis of the data was made with content analysis. According to the findings, the participants produced 151 different metaphors for the concept of 'disaster'. These metaphors are divided into 8 categories according to their common characteristics. Participants explained the concept of 'disaster' by comparing it to an earthquake. Participants produced 149 different metaphors for the concept of 'population'. These metaphors are divided into 9 categories according to their common characteristics. The participants explained the concept of 'population' mostly by analogy to the community.

Keywords:

Secondary Education, Metaphor, Disaster, Population,

PDF

___

Aksoy, B. (2013). Depremi yaşamış olan 9. Sınıf öğrencilerinin" deprem" kavramına yönelik algılarının nitel açıdan incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 5(1), 247-265.
Atalay, İ. (2011). Genel beşeri ve ekonomik coğrafya (5. Baskı). İzmir: Meta Basım.
Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
Bozyiğit, R., & Kaya, B. (2017). Coğrafya öğretmen adaylarinin doğal afetlerle ilgili bazi kavramlar hakkındakı bilişsel yapılarının belirlenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 35, 55-67.
Büyükbaş, E., & Ormanoğlu, B. (2013). Afetler ve afet yönetiminde meteorolojinin yeri. Türk İdare Dergisi, 476, 13-46.
Canbaba, Z. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin nüfus ve göç kavramına ilişkin algılarının metafor yöntemi ile incelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Cin, M. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının doğal afetler ile ilgili yanılgıları. Marmara Coğrafya Dergisi, 22, 70-81.
Cvetković, V. M., & Stanišić, J. (2015). Relationship between demographic and environmental factors and knowledge of secondary school students on natural disasters. Journal of the Geographical Institute Jovan Cvijic Sasa, 65(3), 323-340.
Cvetković, V. M., Dragičević, S., Petrović, M., Mijalković, S., Jakovljević, V., & Gačić, J. (2015). Knowledge and perception of secondary school students in Belgrade about earthquakes as natural disasters. Polish Journal Of Environmental Studies, 24(4), 1553-1561.
Çelik, T., & İncili, Ö. F. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının algılarında nüfus ve harita bilgisi konusu: bir metafor çalışması. Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 22-41.
Değirmenci, Y., & İlter, İ. (2013). Coğrafya dersi öğretim programında doğal afetler. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 276-303.
Değirmenci, Y. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının “doğal afet” kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforların incelenmesi. International Journal Of Geography And Geography Education (Online), 24(39), 83- 94.
Dikmenli, Y., & Gafa, İ. (2017). Farklı eğitim kademelerine göre afet kavramı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 21- 36.
Ersoy, Ş. (2013). Afet Raporu “Dünya ve Türkiye”. Yıldız Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri Araştırma Merkezi.
Eysenbach, G., & Köhler, C. (2002). How do consumers search for and appraise health information on the world wide web? Qualitative study using focus groups, usability tests, and in-depth interviews. Bmj, 324(7337), 573-577.
Gökçekuş, H., Barlas, C., Almuhisen, M., & Eyni, N. (2018). Doğal ve insan kaynaklı afetler, sonuçları ve afet yönetimi. Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa.
Güney, E., & Bozyiğit, R. (2016). Çevrebilim (ekoloji) sözlüğü. Konya: Çizgi Yayınları.
Hoşgören, M. Y. (2010). Jeomorfolojinin ana çizgileri I (7. Baskı). İstanbul: Çantay.
Kadıoğlu, M. (2008). Modern, bütünleşik afet yönetimin temel ilkeleri. M. Kadıoğlu & E. Özdamar (Ed.), Afet zararlarını azaltmanın temel ilkeleri (s. 2). Ankara: JICA Türkiye Ofisi.
Karabağ, S., & Şahin, S. (2006). Türkiye beşeri ve ekonomik coğrafyası (3. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. New York: Sage Publications, Inc.
Sezer, E. (2003). Dilde ve edebiyatta “yol” metaforu. Kitaplık, 65, 88-91.
Taş, G. (2003). Türkiye’de ortaöğretim kurumlarında doğal afetler (Deprem, kütle hareketleri, volkan, don olayı) konularının öğretiminin değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
Turan, İ., & Kartal, A. (2012). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin doğal afetler konusu ile ilgili kavram yanılgıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 67-81.
Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, TUİK. https://tuikweb.tuik.gov.tr/ 17 Mart 2021 tarinde edinilmiştir.
Uzunyol, B. (2013). 8. Sınıf öğrencilerinin doğal afetler hakkındaki bilgi düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde).
Vadeboncoeur, J. A., & Torres, M. N. (2003). Constructing and reconstructing teaching roles: A focus on generative metaphors and dichotomies. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 24(1), 87-103. https://doi.org/10.1080/01596300303034
Yazıcı, Ö., & Kalın, Ö. U. (2018). “Doğal afet” için kavramsal metaforların karşılaştırmalı analizi. e-Kafkas Journal of Educational Research, 5(1), 25-40.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel arastirma yontemleri. Ankara: Seçkin.
Yıldızlı, M. E. (2011). Kutadgu Biligte dünya metaforu. (Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Ankara).