Pırlak kuzularında büyüme eğrilerini etkileyen genetik ve çevresel faktörlerin belirlenmesi ve eğri parametreleri yönünden baba koçların değerlendirilmesi* I. Bazı çevresel faktörlerin canlı ağırlığa ilişkin büyüme eğrilerine etkileri

Bu çalışmada Afyon Kocatepe Üniversitesi Hayvancılık Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde 2008 ve 2009 yıllarında doğan 328 baş Pırlak kuzunun canlı ağırlıklarına ilişkin büyüme eğrilerini etkileyen çevre faktörleri incelenmiştir. Kuzuların doğumdan bir yaşına kadar alınan canlı ağırlık verilerine doğrusal olmayan dört farklı matematiksel model uygulanmıştır. Bu amaçla Bertalanffy, Brody, Gompertz ve Logistic matematiksel modelleri kullanılmıştır. Belirleme katsayıları (R2) en iyi uyan modelin Brody (%95.58) olduğunu ve bunu sırasıyla Bertalanffy (%95.17), Gompertz (%95.00) ve Logistic (%94.20) modellerin izlediğini göstermiştir. Sonuç olarak, büyüme eğrisi katsayılarına doğum yılı, doğum ayı, doğum tipi, cinsiyet ve ana yaşı faktörleri etkilerinin önemli (P<0.05) olduğu, Pırlak erkeklerin geç olgunlaşarak dişilerden daha yüksek bir ergin canlı ağırlığa ulaşacakları ve büyüme eğrileri kullanılarak yapılacak bir seleksiyonda etkisi önemli görülen çevre faktörlerine göre düzeltme yapılmasında yarar olduğu kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Büyüme eğrisi, koyun, pırlak

Determination of genetic and environmental factors affecting growth curve and sire evaluation with the aspect of curve parameters in Pirlak lambs I. Effects of some environmental factors on nonlinear growth curves in live weight.

Factor affecting growth curves of 328 Pirlak lambs born at Afyon Kocatepe University Research and Application Center in 2008 and 2009 were investigated. Different nonlinear mathematical models were fitted to live weight data of lambs from birth to yearling. For this purpose Bertalanffy, Brody, Gompertz and Logistic models were compared. The best fitted model was Brody (%95.58) followed by Bertalanffy (%95.17), Gompertz, (%95.00) and Logistic (%94.20) models. The effects of birth year, birth month, birth type, gender and age were significant (P<0.05). Contradistinctions of mature weight and rate of maturing between males and females indicated that later maturing ram lambs will have heavier mature weights than ewe lambs. Using adjusted data for the significant factors will also be useful in a selection program