İSVİÇRE ESMERİ İNEKLERDE MEME VE MEME BAŞI ŞEKİL VE ÖLÇÜLERİNİN SAĞILABİLİRLİK VE SÜT VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ

Bu araştırma, Malya Tarım İşletmesinde yetiştirilen İsviçre Esmeri inek sürüsünde meme ve memebaşı ölçülerini belirlemek, bu ölçülerin laktasyon sayısına ve laktasyon dönemlerine göre değişimlerini izlemek ve süt verimiyle olan ilişki düzeyini saptamak üzere gerçekleştirilmiştir. Bunun için 144 baş Esmer ırk inek kullanılmıştır. Meme yüksekliği, laktasyon sayısının artmasıyla düşme eğiliminde olmuştur. Laktasyon sayılarına göre, arka memebaşı uzunluğu, arka memebaşı çapı, ön memebaşı çapı, ön-arka memebaşları arası ve arka memebaşları arası mesafeler ile meme puvantajına ait ortalamalar arasında istatistiki düzeyde önemli farklar bulunmuştur. Süt verim gruplarına göre, sadece ön-arka memebaşları arası mesafe ve meme puvantajlarına ait ortalamalar arasındaki fark istatistiki olarak önemli olmuştur. Meme yüksekliği ile 305 günlük süt verimi arasında negatif, ön-arka memebaşları arası mesafe ve meme puvantajı ile 305 günlük süt verimi arasında pozitif olmak üzere laktasyonun üç döneminde de istatistiki düzeyde önemli fenotipik korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Çalışılan İsviçre Esmeri inek sürüsünde laktasyonun 5. ayında genel olarak ön memebaşı uzunluğu 6.65, arka memebaşı uzunluğu 5.40 cm, ön memebaşı çapı 2.67 cm ve arka memebaşı çapı 2.51 cm olmuştur. Sonuç olarak memebaşı ölçülerinin süt verimi üzerine etkisinin zayıf olduğu, meme yüksekliği ve meme puvantajının etkisinin ise önemli olduğu tespit edilmiştir.

(Effects of Udder and Teat Measuremenets and teat shape on milk production and milkability in Brown Swiss cows) I. Udder and Teat Measurements.

The study was carried out to determine udder and teat measurements and to calculate correlation coefficients between these measurements and milk yield in Brown Swiss Cows at Malya State Farm. Data were recorded from 144 cows aged 3 to 9 years old in two years period. Udder and teat measurements were analysed in according to lactation numbers and milk production groups in there lactation stages (60 th, 150 th and 240th days of lactation). Udder height tend to be decreased with advancing lactation numbers. The differences among means for rear teat length, rear teat diameter, fore teat diameter, distance of fore-rear teats, distance of rear teats and mammary type scores in different lactation numbers were statistically significant. 305 days milk yield was negatively correlated with udder height, but positively correlated with distance of fore-rear teats and mammary type score in each lactation stages. The average values for fore and rear teat lengths, fore and rear teat daimeters at 150 th days of lactation were 6.65, 5.40, 2.67 and 2.51 cm, respectively. It was concluded that effects of teat measurements on milk production were not important, but udder height and mammary type scores significantly affected milk production