Bu çalışmada, in vitro olarak sulandırma ve çözüm sonrası boğa spermasının spermatolojik özellikleri üzerine Biociphos, Laiciphos, Sitrat ve Tris sulandırıcılarının etkisi incelenmiştir. Sperma örnekleri (toplam 20 ejakülat) iki boğadan alınmış ve ortalama sperma miktarı (ml), spermatozoa yoğunluğu (x106sp./ml), spermatozoa motilitesi (%), ölü spermatozoa oranı (%), anormal spermatozoa oranı (%) ve pH değeri sırasıyla 7.12±0.42, 1083.00±63.50, 75.25±1.33, 18.95±1.01, 20.68±1.67 ve 6.72±0.05 olarak tespit edilmiştir. Biociphos, Laiciphos, Sitrat ve Tris ile sulandırılmış spermada ortalama motil spermatozoa yüzdeleri ve pH değerleri sırasıyla 60.89±2.66 ve 6.48±0.02; 63.30±1.25 ve 6.20±0.05; 45.72±1.97 ve 6.50±0.00; 58.96±2.62 ve 6.50±0.03 olarak saptanmıştır. Biociphos, Laiciphos, Sitrat ve Tris sulandırıcıları ile dondurulmuş spermanın hemen çözüm sonrası ortalama motilitesi (%) sırasıyla 39.98±1.77, 43.60±2.06, 28.22±1.79, 41.89±2.76 ve sulandırıcılardaki ölü spermatozoa, anormal spermatozoa yüzdeleri ile pH değerleri sırasıyla 52.00±2.87, 21.75±1.62 ve 6.48±0.02; 46.00±2.86, 23.68±2.11 ve 6.08±0.04; 62.40±2.62, 21.87±1.28 ve 6.50±0.00; 49.35±3.57, 22.00±1.72 ve 6.50±0.00 olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmada, boğa spermasında sulandırma ve çözüm sonrası in vitro motil spermatozoa neticelerine göre Laiciphos sulandırıcısı diğerlerinden cüzi derecede daha üstün olmakla beraber, Laiciphos, Tris ve Biociphos sulandırıcıları arasında istatistiki olarak önemli bir fark belirlenmemiştir.

In this research, effect of Biociphos, Laiciphos, Citrate and Tris diluents on spermatolojical characteristics of bull semen after extending and thawing were examined as in vitro. Semen samples (in all 20 ejaculates) were collected from 2 bulls and average semen volume (ml), sperm concentration (x106sp./ml), sperm motility (%), dead sperm (%), abnormal sperm (%) and pH value were determined as 7.12±0.42, 1083.00±63.50, 75.25±1.33, 18.95±1.01, 20.68±1.67 and 6.72±0.05 respectively. The mean percentages of motile spermatozoa and pH values in semen diluted with Biociphos, Laiciphos, Citrate and Tris extenders were 60.89±2.66, 6.48±0.02; 63.30±1.25, 6.20±0.05; 45.72±1.97, 6.50±0.00 and 58.96±2.62, 6.50±0.03 respectively. The mean motility (%) of frozen semen with Biociphos, Laiciphos, Citrate and Tris diluents were respectively 39.98±1.77, 43.60±2.06, 28.22±1.79 and 41.89±2.76 immediately after thawing and the percentage of dead, abnormal sperm and pH values in diluents were determined 52.00±2.87, 21.75±1.62 and 6.48±0.02; 46.00±2.86, 23.68±2.11 and 6.08±0.04; 62.40±2.62, 21.87±1.28 and 6.50±0.00; 49.35±3.57, 22.00±1.72 and 6.50±0.00 respectively. In this study, although Laiciphos diluent was slightly superior to others according to in vitro results of motile sperm in bull semen after extending and thawing, no significant differences were determined statistically between Laiciphos, Tris and Biociphos diluents