The Lady of the House of Love (Angela Carter) Başlıklı Öykünün Çevirisinde Metinlerarası Aktarım Teknikleriyle Alımlama Bağlamının İncelenmesi

Bu makalenin amacı, The Lady of the House of Love (Angela Carter) başlıklı öykünün çevirisinde metinlerarası “aktarım teknikleri” aracılığıyla erek metinde “alımlama bağlamını” incelemeye çalışmaktır. Öyküde “Uyuyan Güzel” masalına metinlerarası göndermeler yer almaktadır. Masal erek kültürde iyi bilindiği için bu öykü çevirisinin incelenmesi araştırma konusu olarak ele alınacaktır. Lawrence Venuti (2009) çevirilerde metinlerarasılığın anıştırma, parodi ve alıntı gibi “aktarım teknikleriyle” kurulduğunu ve metinlerarasılığın çevirisinde kaynak metinde yer alan bütün bağlamların erek metinde oluşturulamayacağını öne sürmüştür. Bu bağlamlar, diliçi bağlam, metinlerarasıve söylemlerarası bağlamlar ve son olarak metinlerarası, söylemlerarası ve göstergelerarası bağlamları içeren alımlama bağlamıdır. Venuti’nin önerdiği bu kavramlar, çalışmada bütünceden elde edilen örnekler üzerinden yorumlanacaktır. Erek metinde alımlama bağlamının kısmen veya tamamen oluştuğu ve de yeni bir alımlama bağlamının gerçekleştiği görülmektedir. Bulgulardan hareketle varılan değerlendirmeler doğrultusunda, çevirmenin kaynak metni erek dizgede yerleşik olan alımlama biçimiyle alımladığı ve erek dizgede “kabul edilebilir” bir çeviri yaptığı sonucuna varılmıştır. Çevirmenin kaynak metni alımlama biçimi, Jauss’un alımlama kuramında ele aldığı “deneyim ufku” kavramı ile açıklanacaktır. “Deneyim ufku”, okurun önceki okumalarından edindiği yazınsal birikimi kapsar. Okur, yazınsal bir metni yorumlarken erek dizgede okuduğu metinlerin etkisi altındadır.

An Analysis of Context of Reception with Intertextual Transfer Techniques in the Translation of the Short Story Titled The Lady of the House of Love (Angela Carter)

The purpose of this article is to examine the “context of reception” through intertextual “transfer techniques” in the translation of Angela Carter’s short story The Lady of the House of Love. Lawrence Venuti (2009) argues that intertextuality in translations is created by “transfer techniques” such as allusion, parody and quotation and that all contexts in the source text cannot be formed in the target text. These contexts are the intralingual context, the intertextualand the interdiscursive contexts, and finally the context of reception, which includes the intertextual, interdiscursive, and intersemiotic contexts. It is seen that the context of reception is partially or completely formed in the target text, and a new context of reception is realized. In line with the evaluations made from the findings, it is concluded that the translator received the source text with the form of reception in the target system and made an “acceptable translation.” The way the translator perceives the source text will be explained by the concept of “horizon of experience,” which Jauss presented in his theory of reception. The “horizon of experience” includes the literary knowledge acquired by the reader from his/ her previous readings.

___

Acocella, J. (2017, Mart 13). Angela Carter’s Feminist Mythology. New Yorker. Erişim adresi: https://www.newyorker.com/magazine/2017/03/13/angela-carters-feminist-mythology

Beauvoir, S. (2010). The Second Sex. NY: Alfred A. Knopf.

Briggs, K. M. (1989). The Fairies in English Tradition and Literature NY: University of Chicago Press.

Carter, A. (1990). Bloody Chamber and Other Stories. UK: Penguin Books.

Carter, A. (2001). Kanlı Oda (P. Savaş, Çev.). İstanbul: Everest. (Orijinal eserin yayın tarihi 1990).

Gordon, E. (2017). The Invention of Angela Carter: A Biography. Oxford: OUP.

Jauss, H. R. (1970). Literary History as a Challenge to Literary Theory. New Literary History, 2(1), 7–37. https://doi:10.2307/468585

Moran, B. (1988). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: Cem Yayınları.

Tahir-Gürçağlar, Ş. (2005). Kapılar. Çeviri Tarihine Yaklaşımlar. İstanbul:Scala Yayıncılık.

Venuti, L. (2009). Translation, Intertextuality, Interpretation. Romance Studies, 27(3), 157-73. https://doi:10.1179/174581509X455169