Türkiye’de Meslek Kuruluşları: Katılım, Şeffaflık ve Siyasî Duruş Sorunu

Meslek kuruluşları, Türkiye’nin en büyük örgütlü topluluklarını oluşturmaktadır. Bugün meslek kuruluşları bünyesinde toplanan dokuz milyonu aşkın meslek mensubu bulunmaktadır. Türkiye’de meslek örgütleri “diplomaya dayalı” olanlarla “sermâyeye dayalı” olanlar olmak üzere iki kategoride toplanmasına rağmen üyelik yapıları, örgütlenme modelleri, seçim sistemleri ve yönetim tarzları bakımından büyük benzerlikler taşımaktadırlar. Meslek odaları, kamuoyunda öteden beri değişik nedenlerden dolayı tartışma konusu ola gelmişlerdir. Bu tartışmaların, çoğunlukla meslek kuruluşlarında siyasî duruş, şeffaflık, denetim, katılım, zorunlu üyelik, hesap verebilirlik, seçim süreçleri, demokratik duruş ve üyelerle ilişki gibi konularda yoğunlaştığı söylenebilir. Üye sayısı 20 binin üzerinde olan dokuz meslek grubunu konu edinen bir alan araştırması, Temmuz 2011 tarihinde Liberal Düşünce Topluluğu tarafından 12 ilde toplam 2200 meslek mensubu üzerinde gerçekleştirilmiş ve bu konuların her biri meslek mensuplarının bakışından hareketle analiz edilmiştir. Bu makale geniş kapsamlı o araştırmanın bazı verilerinden derlenmiştir.