19261

Ortaokul Fen Bilimleri Ders Kitaplarında Grafik Düzenleyici Kullanımının İncelenmesi

Grafik düzenleyiciler, kavramlar arasındaki ilişkileri görsel şekilde sunan öğrenme ve öğretme materyalleridir. Grafik düzenleyicilere ders kitaplarında yer verilmesi bir yandan öğrencinin kitapta sunulan teorik bilgiyi anlamlı bir şekilde öğrenmesine yardımcı olurken diğer yandan konunun kavramları ve önceki konular arasında bağlantı kurulmasına yardım eder. Bu nedene, çalışmada, Ortaokul Fen Bilimleri ders kitaplarında grafik düzenleyicilere ne derece ve hangi amaçla yer verildiğini ve hangi tür grafik düzenleyiciler olduğunun belirlenmesi amaçlamıştır. 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılında okutulmakta olan, 5., 6., 7., ve 8. sınıf Fen Bilimleri ders kitapları analiz edilerek, sonuçlar kıyaslanmıştır. Çalışma sonunda incelenen Ortaokul Fen Bilimleri kitabından, 5. sınıf kitabında 17 adet, 6. Sınıf kitabında 8 adet, 7. Sınıf kitabında 12 adet ve 8. sınıf kitabında 8 adet olmak üzere toplam 46 adet grafik düzenleyicinin yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın son kısmında, Ortaokul Fen Bilimleri derslerinde grafik düzenleyicilerin kullanılması ile ilgili öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Grafik düzenleyici

Examining of Graphic Organizers’ Usage in Secondary School Science Textbooks

Graphic organizers are learning and teaching materials that present the relationship between concepts in a visual design. The inclusion of graphical organizers in textbooks helps the students to learn the theoretical knowledge presented in the book in a meaningful way, while helping to connect the concepts of the subject and previous topics. For this reason, it was aimed to determine the degree and purpose of graphic organizers placed in secondary school science textbooks. The textbooks of 5th, 6th, 7th and 8th grade science courses which are being studied in the academic year of 2017-2018 were analyzed and the results were compared in this study. At the end of the study, it was concluded that 46 graphic organizers, 17 in the 5th grade science textbook, 8 in the 6th grade science textbook, 12 in the 7th grade science textbook and 8 in the 8th grade science textbook were used in the secondary school science books examined. At the end of the study, some recommendations for including graphic organizers in secondary school science lessons were presented.

Keywords:

graphic organizer, secondary school science textbooks science teaching,

PDF

___

Amin, A. B. M. (2004). Using graphic organizers. ITE Teachers’ Conference, 1 October, Institute of Technical Education, Singapore.
Anders, P. L., & Bos, C. S. (1986). Semantic feature analysis: An interactive strategy for vocabulary development and text comprehension. Journal of Reading, 29(7), 610-616.
Ausubel, D. P. (1960). The use of advance organizers in the learning and learning and retention of meaningful verbal material. Journal of Educational Psychology, 51(5), 267-272.
Bacanak, A., Karamustafaoğlu, S., Değirmenci, S., & Karamustafaoğlu, O. (2011). Fen öğretiminde bilgi haritası kullanımı: Ekosistem örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 133-145.
Başlantı, U. (2000, Eylül). Bilimsel okur-yazarlık ilkeleri açısından fen bilgisi derskitapları içerik analizi. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi, Ankara.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (3. Baskı). Ankara: Pegem A Akademi.
Dye, G. A. (2002). Graphic Organizers to the rescue! helping students link-and remember-information. Teaching Exceptional Children, 32(3), 72-76. https://doi.org/10.1177/004005990003200311.
Dönmez, C., Yazıcı, K., & Sabancı, O. (2007). Sosyal bilgiler derslerinde grafik düzenleyicilerin kullanımının öğrencilerin akademik bilgiyi elde etmelerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 437-459.
Ellis, E. (2004). Q&A: What’s the big deal with graphic organizers? (www.GraphicOrganizers.com) 05.11.2018 tarihinde https://tr.scribd.com/document/140226323/Q-and-a-About-Graphic-Organizers adresinden alınmıştır.
Griffin, C. C., Malone, L. D., & Kameenui, E. J. (1995). Effects of graphic organizer instruction on fifth-grade students. The Journal of Educational Research, 89, 98-107.
Griffin, C. C., & Tulbert, B.L. (1995) The effect of graphic organizers on students’ comprehension and recall of expository text: A review of the research and implications for practice. Reading & Writing Quarterly: Overcoming Learning Difficulties, 11(1), 73-89. doi: 10.1080/1057356950110106.
Strangman, N., Vue, G., Hall, T., & Meyer, A. (2003). Graphic organizers and implications for universal design for learning. Wakefield, MA: National Center on Accessing the General Curriculum. (Links updated 2014). Retrieved [insert date] from http://aem.cast.org/about/publications/2003/ncac-graphic-organizers-udl.html
Hudson P., Lignugaris-Kraft, B., & Miller, T. (1993). Using content enhancements to ımprove the performance of adolescents with learning disabilities in content classes. Learning Disabilities Research and Practice, 8(2), 106-127.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (8. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağılım.
Köseoğlu, F., Atasoy, B., Kavak, N., Budak, E., Tümay, H., Kadayıfçı, H. & Taşdelen, U. (2003). Yapılandırmacı öğrenme ortamı için bir fen ders kitabı nasıl olmalıdır? (1. Baskı) Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Meyer, D. J. (1995). The effects of graphic organizers on the creative writing of third grade students. Kean College of New Jersey Reports. ED 380 803
Morgil, İ., & Yılmaz, A. (1999). Lise X. sınıf, kimya II ders kitaplarının öğretmen ve öğrenci görüşleri açısından değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 26-41.
Nakiboğlu, C. (2006). Fen ve teknoloji öğretiminde yanlış kavramalar (1. Baskı). In M. Bahar (Ed.), Fen ve Teknoloji Öğretimi (191-217). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Nakiboğlu C. (2003). Instructional misconceptions of Turkish prospective chemistry teachers about atomic orbitals and hybridization. Chemistry Education Research and Pracice, 4, 171-188.
Nakiboğlu, C., & Ertem, H. (2010). Atom ile ilgili kavram haritalarının yapısal, ilişkisel ve öneri doğruluğu puanlaması analiz sonuçlarının kıyaslanması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(3), 60-77.
Nakiboğlu, C., & Çamurcu, M. (2014). Grafik düzenleyiciler ve ortaöğretim fizik ders kitaplarinda kullanimlarinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniviversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 51-74.
Nakiboğlu, C., & Kaşmer, N. (2017). Kimyasal değişim ünitesi ile ilgili karşılaştırmalı ön düzenleyici kullanımına yönelik öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Türkiye Kimya Derneği Dergisi, Kısım C: Kimya Eğitimi, 2(1), 63–86.
Orak, S., Ermiş, F., Yeşilyurt, M. & Keser, Ö.F. (2010). Kavram çarkı diyagramının öğrenme başarısına etkisi. Elektronik Sosyla Bilimler Dergisi, 9(31), 118-139.
Taber, K.S., Tsaparlis, G., & Nakiboğlu, C. (2012). Student conceptions of ionic bonding: Patterns of thinking across three European contexts. International Journal of Science Education, 34(18), 2843-2873.
Tsaparlis G. (1997). Atomic orbitals, molecular orbitals and related concepts: conceptual difficulties among chemistry students. Research in Science Education, 27, 271-287.
Yener, D., & Güzel, H. (2010). Kinematik konusuna ait problemlerin çözümüne grafik materyallerin etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 271-279.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
Zaini, S.H., Mokhtar, S.Z., & Nawawi, M. (2010). The effect of graphic organizer on students’ learning in school. Malaysian Journal of Educational Technology, 10(1), 17-23.