Simel PARLAK, D. Bahar ŞAHİN SARKIN

17269

Öğretmen Adaylarının Algılanan Ebeveyn Tutumları ile Yakın İlişki Yaşantıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin algılanan ebeveyn tutumları ile yakın ilişki yaşantıları arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını incelemektir. İlişkisel tarama modelinde olan bu araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında İstanbul’da bir vakıf üniversitesinin eğitim fakültesinde farklı bölümlerin birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıfa devam eden toplam 272 öğretmen adayı oluşturmuştur. Çalışma grubunu oluşturan öğrencilerin 1442’ü (%53) kadın 128’i (%47) erkektir. Araştırmanın çalışma grubu oluşturulurken seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden olan uygun örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmada veri toplama amacı ile Sümer (2006) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri ve Dirik, Yorulmaz ve Karancı (2015) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği kullanılmıştır. Ele alınan değişkenler arasındaki ilişkiler Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon katsayısı ile hesaplanmıştır. Araştırmanın sonucunda, algılanan ebeveyn tutumlarından reddedici anne tutumları, reddedici baba tutumları arasında yüksek düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki (r=.736, p<.01) olduğu belirlenmiştir. Reddedici anne tutumları ile yakın ilişkiler ölçeğinin kaygı alt boyutu arasında pozitif yönlü, düşük düzeyde anlamlı bir ilişki (r=.181, p<.01) olduğu belirlenmiştir. Algılanan ebeveyn tutumlarından reddedici baba tutumları ile yakın ilişkiler ölçeğinin kaygı alt boyutu arasında pozitif yönlü, düşük düzeyde anlamlı bir ilişki (r=.174, p<.05) olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bulgular alanyazın doğrultusunda tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:

Algılanan ebeveyn tutumları, yakın ilişkilerde yaşantılar, beliren yetişkinlik

An Analysis of the Relationship Between Perceived Parental Attitudes and Close Relationship Experiences of Teacher Candidates

The study aimed to analyze whether there is a significant relationship between perceived parental attitudes and experiences in close relationships of the individuals in the emerging adulthood period. The study group of this research, which is in the relational screening model, consisted of 272 teacher candidates attending the first, second, third and fourth grades of different departments in the Faculty of Education at a foundation university in Istanbul in the 2018-2019 academic year. Of the students in the study group, 144 (53%) are female and 128 (47%) are male. The study group who participated in the study was formed by using the appropriate sampling method out of the non-random sampling methods. In the collection of the data of the study, Experiences in Close Relationships Inventory adapted to Turkish by Sümer (2006) and Perceived Parental Attitudes Scale adapted to Turkish by Dirik, Yorulmaz, and Karancı (2015) were used. The correlations between the variables studied were calculated by the Pearson Moments Multiplication Correlation coefficient. As a result of the research, a positive and high-level significant relationship was determined between rejecting maternal attitudes and rejecting paternal attitudes regarding perceived paternal attitudes (r=.736, p<.01). Rejecting maternal attitudes showed a positive and low-level significant relationship with the anxiety subscale of the close relationships scale (r=.181, p<.01). Rejecting father attitudes of the perceived parental attitudes showed a positive and low-level significant relationship with the anxiety subscale of the close relationships scale (r=.174, p<.05). The findings obtained were discussed in line with the literature and recommendations were made.
Keywords:

Perceived parental attitudes, experiences in close relationships, emerging adulthood,

PDF

___

  • Arnett, J.J. (2004). Emerging adulthood. New Jersey: Prentice-Hall.
  • Arrindell, W. A., & Engebretsen, A. A. (2000). Convergent validity of the short‐EMBU1 and the parental bonding instrument (PBI): Dutch findings. Clinical Psychology & Psychotherapy: An International Journal of Theory & Practice, 7(4), 262-266. doi.org/10.1002/1099-0879(200010)7:4<262::AID-CPP257>3.0.CO;2-9
  • Bowlby J. (1973). Attachment and loss: Separation, anxiety and anger. New York: Basic Books
  • Bowlby, J. (1980). Attachment and loss. New York: Basic Books
  • Bozdemir, F. (2015). Bağlanma stilleri, anne baba tutumları ve çocukluk çağı örselenme yaşantılarının duygusal zeka ile ilişkilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin
  • Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2010). Sosyal Bilimler İçin İstatistik (5. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Calabrese, L. M.,Farber, A. B. ve Westen, D. (2005). The relationship of adult attachment constructs to object relational patterns of representing self and others. Journal of The American Academy of Psychoanalysis and Dynamic Psychiatry, 33 (3), 513-530. doi.org/10.1521/jaap.2005.33.3.513
  • Clarke, K., Cooper, P. ve Creswell, C. (2013). The Parental Over protection Scale: Associations with child and parental anxiety. Journal of Affective Disorders, 151(2), 618–624. doi.org/10.1016/j.jad.2013.07.007
  • Çamurlu Keser, C. (2006). Annenin bağlanma düzeyi ve çocuk yetiştirme sürecinin çocuğun bağlanma düzeyine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa
  • Çiftçi, D. (2010). Kişinin ebeveyn ilişki algısı ile yetişkinlik bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Demirsu, Ö. (2018). Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn tutumları ile sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkide psikolojik dayanıklılığın ve kaygı duyarlılığının aracı rolleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Işık Üniversitesi, İstanbul.
  • Dirik-Yorulmaz, G., ve Karancı O. (2005) Çocukluk Dönemi Ebeveyn Tutumlarının Değerlendirilmesi: Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları- Çocuk Formu. Türk Psikiyatri Dergisi 26(2) 123-130. http://www.turkpsikiyatri.com/PDF/C26S2/06.pdf adresinden alınmıştır.
  • Gittleman, M. G., Klein, M. H., Smider, N. A., & Essex, M. J. (1998). Recollections of parental behaviour, adult attachment and mental health: mediating and moderating effects. Psychological Medicine, 28(6), 1443-1455. doi: 10.1017/S0033291798007533
  • Hazan, C., & Shaver, P. R. (1987). Romantic lovec on ceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52(3) 511-524. doi: 10.1037/0022-3514.52.3.511
  • Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Katalan, C. (2014). The relationships between parenting styles, attachment styles and romantic relationship satisfaction, romantic relationship anxiety amoung young Turkish adults. (Unpublished doctoral dissertation) Bahçeşehir University, İstanbul
  • Kernberg, O. (2008). Ağır kişilik bozukluklarında psikoterapötik stratejiler (A. A. Köşkdere, Çev.). İzmir: Meta
  • Khaleque, A. & Rohner, R.P. (2002). Reliability of measure sassessing the pancultural Association between perceived parental acceptance-rejection and psychological adjustmant. Journal of Cross-Cultural Psychology, 33(1), 87-99. doi.org/10.1177/0022022102033001006
  • Klein, M. (2008). Haset ve şükran (O. Koçal ve Y. Erten, Çev.). İstanbul: Metis
  • Kohut, H. (1998). Kendiliğin çözümlenmesi (C. Atbaşoğlu, B. Büyükkal, C. İşcan, Çev.). İstanbul: Metis
  • Main, M., Kaplan, N., & Cassidy, J. (1985). Security in infancy, childhood, and adulthood: A movetothelevel of representation. Monographs of thesociety for research in child development. 50(1/2), 66-104. doi: 10.2307/3333827.
  • Oktay, G. (2016). Algılanan Anne-Baba Tutumu ile Bağlanma Biçimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
  • Öztürk, M.O(1994). Ruh sağlığı ve Bozuklukları. Ankara: Hekimler Yayın Birliği
  • Parlak, S. (2018). Gençlerde partnere yönelik şiddet ve önlenmesi: Bir karma yöntem çalışması. (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Perris, C. (1994). Linking the experience of dysfunctional parental rearing with manifest psychopathology: a theoretical framework. In C. Perris, W.A. Arrindeu, & M. Eisemann (Eds), Parenting and psychopathology (pp. 3–32). Chichester: John Wiley and Sons
  • Rohner, R. P. (1975). They love me, they love me not: A World wide study of the effects of parental acceptance and rejection. New Haven: Human Relations Area Files Press.
  • Rohner, R. P., Khaleque, A., & Cournoyer, D. E. (2005). Parental Acceptance Rejection: Theory, Methods, Cross-Cultural Evidence, and Implications. Ethos, 33(3), 299-334. doi.org/10.1525/eth.2005.33.3.299
  • Rohner, R.P. (1986). The Warmth dimension: Foundations of Parental Acceptance- Rejection Theory. Newbury Park, CA: Sage Publications, Inc.
  • Roscoe, J.T. (1975) Fundamental Research Statistics for the Behavioral Sciencesse condedition. New york: Holt Rinehart and Winston.
  • Salahur, E. (2010). Üniversite öğrencilerinin geriye dönük olarak çocukluklarında algılamış oldukları ebeveyn kabul veya reddinin yetişkin bağlanma biçimleri ve depresif belirtiler ile ilişkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi. Ankara
  • Santrock, J.W. (2012). Yaşam boyu gelişim: Gelişim psikolojisi.(. G. Yüksel, Çev. Ed). Ankara: Nobel
  • Sümer, N. (2006). Yetişkin bağlanma ölçeklerinin kategoriler ve boyutlar düzeyinde karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi, 21 (57), 1-22. http://www.nebisumer.com/wp-content/uploads/2016/01/S%C3%BCmer_2006_TPD_-21_-1-22_Baglanmaboyutlari.pdf adresinden alınmıştır.
  • Wearden, A.,Peters, I., Berry, K., Barrowclough, C., & Liversidge, T. (2008). Adult attachment, parenting experiences, and core beliefs about self and others. Personality and Individual Differences 44, 1246–1257. doi:10.1016/j.paid.2007.11.019
Kuramsal Eğitimbilim Dergisi-Cover
  • ISSN: 1308-1659
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2008
  • Yayıncı: Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye’deki Kalkınma Planlarının Eğitim Bölümlerinin Eğitim Yönetimi Bağlamında İncelenmesi

Abdullah BALIKÇI

Öğretmen Adaylarının Algılanan Ebeveyn Tutumları ile Yakın İlişki Yaşantıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Simel PARLAK, D. Bahar ŞAHİN SARKIN

Öğretmen Adaylarının Yanal Düşünme Düzeyleri ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Akan Deniz YAZGAN

Gülşah İNALCIK, Duriye ANGIN