Şevder YAŞLI, Necmi İŞLER, CENK BURAK ŞAHİN

Diyarbakır Koşullarında Ana Ürün Yerfıstığı Yetiştiriciliğinde Tek ve Çift Sıralı Ekim Yöntemlerinin Verim ve Önemli Tarımsal Özelliklere Etkisi

Bu çalışma, Diyarbakır koşullarında ana ürün yerfıstığıyetiştiriciliğinde tek ve çift sıralı ekim yöntemlerinin verim ve bazıtarımsal özelliklerine etkisini belirlemek amacıyla 2014 yılında DicleÜniversitesi araştırma alanında yürütülmüştür. Araştırmada,Halisbey yerfıstığı çeşidi materyal olarak kullanılmıştır. Tesadüfblokları deneme desenine göre 3 yinelemeli olarak kurulmuştur. Sıraüzeri 20 cm sabit olmak üzere, 60 cm, 70 cm, 80 cm ve 90 cm tek sıralıve 60x25x60 cm, 70x25x70 cm, 80x25x80 cm ve 90x25x90 cm çift sıralıyöntemler ile ekim yapılmıştır. Çalışmada; meyve verimi (kg da-1),bitki başına meyve sayısı (adet bitki-1), 100 tohum ağırlığı (g), 100meyve ağırlığı (g), I. ve II. kalite meyve sayısı oranları (%), ıskartameyve sayısı oranı (%), yağ oranı (%) gibi özellikler incelenmiştir. Eldeedilen verilere göre, en yüksek meyve verimi 60x25x60 cm ekimyönteminden (601.83 kg da-1), en yüksek meyve sayısı ise 80 cm ekimyönteminden (48.68 adet bitki-1) elde edilmiştir. Araştırmasonuçlarına göre, bitki yoğunluğu azaldıkça bitki başına meyvesayısında bir artış görülürken, bitki sayısı ve yoğunluğu arttıkçadekara meyve veriminde artış sağlandığı belirlenmiştir. En yüksekmeyve verimi için çift sıralı ekim yöntemlerinin (özellikle 60x25x60cm) tercih edilmesi daha iyi olacaktır.

The Effect of Single and Twin Planting Patterns on Yield and Important Agricultural Characteristics of Main Cropped Peanut Under Diyarbakir Conditions

This study was conducted to determine the effects of single and twin planting patterns on yield and important agronomic characteristics of main cropped peanut at the experimental area of Dicle University, Diyarbakir-Turkey in 2014. Peanut cultivar Halisbey was used as a plant material. The study was established in a randomized complete block design with three replications. Four single row spacing (60 cm, 70 cm, 80cm and 90 cm) and four twin row spacing (60x25x60 cm, 70x25x70 cm, 80x25x80 cm and 90x25x90 cm) were applied with an intra row spacing of 20 cm. In this study, pod yield (kg da-1), number of pods per plant, 100 seed weight (g), 100 pod weight (g), I. and II. quality pod rate (%), waste pod rate (%) and oil rate (%) were analyzed. According to the results, the highest pod yield was obtained from 60x25x60 cm (601.83 kg da-1) application and the highest number of pods per plant were obtained from 80 cm (48.68) application. It was observed that when the density of the plants reduces, the number of pods per plant increases and when number and density of plants increases, pod yield increases. It is better to recommend or prefer the double-row sowing methods (especially 60x25x60 cm) for the highest pod yield of peanut.

PDF

___

Ağan YA 2010. Ana ürün yerfıstığı yetiştiriciliğinde farklı dozlarda ve zamanlarda uygulanan azot gübresinin verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi üzerine bir araştırma. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 72 s.
Ahmed EM, Young CT 1982. Composition, Quality and Flavor of Peanut. Peanut Science and Technology. (Ed. H.E. Pattee and C. T. Young), pp. 665-688, APRES. Inc. Texas, USA, 825p.
Alam ATM, Sarker AR, Hossain A, Islam M, Haque S, Hussain M 2002. Yield and Quality of Groundnut (Arachis hypogaea L.) as Affected by Hill Density and Number of Plants per Hill. Pakistan Journal of Agronomy, 1(2-3): 74-76.
Anonim. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/ (Erişim tarihi: 29.03.2019).
Anonymous 2019. Food and Agriculture Organization of the United Nations Statistics (FAOSTAT). http://www.fao.org/faostat/en (Erişim tarihi: 29.03.2019).
Arıoğlu E 2007. Ana ürün yerfıstığı yetiştiriciliğinde bitki yoğunluğunun verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 63 s.
Arıoğlu HH 2014. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı Ders Kitabı. ÇÜ Ziraat Fakültesi Ders Kitapları Yayın No: A-70, Genel Yayın No: 220, Adana, 204s.
Aşık FF 2018. Ana ürün yerfıstığı tarımında bakteri (Rhizobium sp.) ve azotlu gübre uygulamalarının bazı tarımsal ve kalite özellikleri üzerine etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi, 142 s.
Balkcom KS, Tubbs RS, Balkcom KB 2018. Strip Tillage Implements for Single and Twin Row Peanut. Agronomy Journal, 110(3): 1136-1146.
Canavar Ö 2011. Farklı hasat zamanlarının yerfıstığının verim ve verim unsurları ile yağ asitleri kompozisyonu ve aflatoksin konsantrasyonu üzerine etkisi. ADÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi, 127 s.
Coffelt TA, Seaton ML, VanScoyoc SW 1989. Reproductive Efficiency of 14 Virginia-Type Peanut Cultivars. Crop Science, 29(5): 1217-1220.
Elinç H 2017. Siirt ekolojik koşullarında ana ürün olarak yetişebilecek bazı yerfıstığı çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal özelliklerin belirlenmesi üzerine araştırma. Siirt Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 67 s.
Güllüoğlu L, Bakal H, Onat B, Kurt C, Arıoğlu HH 2016. The Effect Of Harvesting Date On Some Agronomic And Quality Characteristics Of Peanut Grown In The Mediterranean Region Of Turkey. Turkish Journal Of Field Crops, 21(2): 224-232.
Hatipoğlu H 2014. Harran Ovası koşullarında yer fıstığı bitkisinin uygun ekim zamanının belirlenmesi. Harran Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 72 s.
İnan Ö 2016. İkinci ürün yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) yetiştiriciliğinde tek ve çift sıra ekim yöntemlerine göre değişen bitki yoğunluğunun verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. Harran Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 69 s.
Kadiroğlu A 2008. Yerfıstığı Yetiştiriciliği. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Antalya, 53s.
Kadiroğlu A 2012. Yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) yetiştiriciliğinde farklı çeşitler ve sıra üzeri mesafelere göre tek ve çift sıralı ekim yöntemlerinin karşılaştırılması. SDÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi, 117 s.
Karabulut B 2017. Diyarbakır-Bismil ekolojik koşullarında ana ürün olarak yetiştirilen yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin tarımsal ve kalite özelliklerinin araştırılması. YYÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 76 s.
Kaushik MK, Chaubey AK 2000. Response of rainy season bunch groundnut (Arachis hypogaea L.) to row spacing and seed rate. Crop Research (Hisar), 20(3): 407-410.
Kayataş B 2015. Bingöl şartlarında bazı yer fıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin verim ve verim komponentlerinin belirlenmesi. Bingöl Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 68 s.
Kılınç A 2017. Kahramanmaraş şartlarında bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. KSÜ Fen Bil. Ens.,Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 75 s.
Koldanca E 2016. Bingöl koşullarında farklı ekim zamanlarının bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinde verim ve kalite üzerine etkisi. Bingöl Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 71 s.
Kurt C 2007. Ana ürün yer fıstığı yetiştiriciliğinde tek ve çift sıralı ekim yöntemlerine göre değişen bitki yoğunluğunun verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 58 s.
Maiti R, Ebeling PW 2002. The Peanut (Arachis hypogaea) Crop. Science Publishers, New York, USA, 376p.
Önceler İH 2005. Ana ürün yerfıstığı yetiştiriciliğinde, farklı içerikli gübre uygulamalarının, verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 86 s.
Özdemir F 2004. Yeni yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin Amik Ovası`nda yetiştirilebilme olanakları. MKÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 44 s.
Özgören M 2012. Ana ürün yerfıstığı tarımında bitki yoğunluğunun verim ve bazı bitkisel özelliklere etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 66 s.
Üçeçam D, Hayli S 2004. Osmaniye İlinde Yerfıstığı Tarımı ve Önemi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2): 67-92.
Ülger A 2010. Farklı ekim zamanı ve bitki sıklıklarının yerfıstığında bitki gelişimi ile meyve verimi ve kalitesine etkileri. MKÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 74 s.
Yolbaş M 2018. Farklı ekim zamanlarının Siirt koşullarında yerfıstığı (Arachis hypogaea L.)'nın verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Siirt Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 63 s.