PSİKİYATRİK KRİZ VAKALARINDA HATALI OTOMATİK DÜŞÜNCELER VE FONKSİYONEL OLMAYAN TUTUMLARIN SIKLIĞI

Amaç: Bu araştırmanın amacı bilişsel çarpıtmalar ve foksiyonel olmayan tutumların kriz durumuna yatkınlık yaratıp-yaratmadığının belirlenmesidir. Yöntem: Araştırmada 50 kişiden oluşan kriz vakaları grubu ile onlar ile cinsiyet, yaş ve eğitim süresi yönlerinden eşleştirilmiş 50 kişiden oluşmuş bir kontrol grubu kullanılmış ve bu kişilere bir anket formu ile Beck Depresyon Ölçeği, Beck Anksiyete Envanteri, Otomatik Düşünceler Ölçeği ve Foksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği uygulanmıştır. Bulgular: Kriz grubu ile kontrol grubunun uygulanan bütün ölçeklerden aldıkları puanlar arasında istatistiksel bakımdan anlamlı fark olduğu görülmüştür. Ayrıca anne-baba ailesi parçalanmış bir kişi olmak, bir yakınını ölüm ile kaybetmek, kayıp dışında ruhsal travmalar yaşamış olmak, sözel, fiziksel ya da cinsel istismara uğramış ya da uğruyor olmak ve daha önce intihar girişiminde bulunmuş olmak kriz durumu yaşamada risk faktörüdür. Tartışma ve Sonuç: Bu araştırmanın bulguları kriz vakalarında bilişsel çarpıtmaların ve fonksiynel olmayan tutumların sıklığının kontrollerden istatistiksel bakımdan anlamlı düzeyde daha yüksek olduğunu göstermiştir. Bu sonuç kriz durumunun ortaya çıkmasından bu kişilerdeki bilişsel sınırlılığın etkili olabileceğini ve krize müdahale yaklaşımında hatalı otomatik düşünceleri ve fonksiyonel olmayan tutumları ele alan bilişsel terapi yaklaşımlarının yararlı olabileceğini düşündürmektedir. Ayrıca belirlenen risk faktörlerini taşıyan kişi ve grupların saptanarak bunlara koruyucu hizmetlerin götürülmesi gereklidir.

Anahtar Kelimeler:

Kriz, depresyon, anksiyete, bilişsel çarpıtma, fonksiyonel olmayan tutum

Object: The aim of this study is to determine if cognitive distortions and dysfunctional attitudes create trends to crises states. Method: 50 crisis patients were matched with control group by means age, sex and education. AH subjects were given an interview form and Beck Depression Inventory, Beck Anxiety Inventory, Automatic Thoughts Ğuesstionnaire, Dysfunctional Attitude Scale. Results: Crisis patients had higher scores than the control group in ali scales. İn addition, parental divorces or separation, loss of a significant other by death, other psychological traumas, verbal, physical or sexual abuse and suicide attempts were the risk factors in crisis situations. Conclusion: We found that the frequency of the cognitive distortions and dysfunctional attitudes in crisis cases were more than the control cases. This result may show that the cognitive limitations of these persons can be effective on arising of the crisis situations and it has been thought that cognitive therapy approaches can be useful in the crisis intervention. Moreover, it's necessary to bring the prevention services to persons and groups with the indicated risk factors.

Keywords:

Crisis, depression, anxiety, cognitive distortions, dysfunctional attitude,

PDF

___

Abramson LY, Seligman MEP, Teasdale JD (1978) Learned helplessness in humans: Critique and reformulation. J Abnormal Psychology, 87: 49-74.
Aydın G, Aydın O (1990) Otomatik Düşünceler Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. Psikolojik Dergisi, 7(4): 51- 57.
Azizoğlu S (1993) Psikolojik yardım arama davranışını etkileyen bazı faktörler açısından kriz merkezine başvuran ve başvurmayan bireylerin karşılaştırılması. Kriz Dergisi 1(3): 143-149.
Azizoğlu S, Hovardaoğlu S (1995) Krize Müdahale Merkezi'ne başvuran ve başvurmayan bireylerin yaşam olaylarının karşılaştırılması. Kriz Dergisi 3 (1-2): 232- 236.
Beck AT, Ward CH, Mendelson M, Mock J, Erbaugh J: An inventory for measuring depression. Archive of General Psychiatry, 4: 561-571 (1961).
Beck AT, Steer RA, Garbin MG: Psychometric properties of the beck depression inventory: Twenty-five years of evaluation. Clinical Psychology Review, 8:77- 100(1988).
Çaplan G (1964) Principles of Preventive Psychiatry. Basic Books, Tavistock, London.
Devrimci-Özgüven H. ve Sayıl I. (1999) Ankara Üniversitesi Kriz Merkezi'ne bir yıl süresince başvuran yeni vakaların sorun alanları ve tanılarına göre değerlendirilmesi. Kriz Dergisi, 7(1): 37-43.
France K. Crisis Intervention: A Handbook of Immediate Person-to-person Help. İkinci Baskı, Illinois 1990.
Hisli N (1989). Beck depresyon envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güveniriliği. Psikoloji Dergisi, 7(23): 3-13.
Hollan SD, Kendall PC (1980) Cognitive selfstatements in depression: Development of an Automatic Thoughts Ouestionnaire. Cognitive Therapy and Research, 4: 383-395