Bu makalede, Azerbaycan Tiyatrosunun tarihsel evrimi içerisinde, Adil İsgandarov’un yönetmen olduğu döneme kadar içinde bulunduğu disiplinsiz çalışma ortamları ele alınarak aynı zamanda Azerbaycan Tiyatro Okulunun da kurucusu olan İsgandarov’un bu bağlamda tiyatro sanatına katkıları ve sanat yaşamının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Milli Drama Tiyatrosu’nda yarattığı görkemli sahnelemelerine ithafen bir dahi olarak nitelendirilmektedir. İsgandarov, 1936’da Moskova’da eğitimini tamamladıktan ve Bakü’ye döndükten kısa süre sonra baş yönetmenliğe, ardından tiyatronun genel sanat yönetmenliğine terfi etmiştir. Birbiri ardına sahneye koyduğu eserlerle Azerbaycan tiyatrosunu, ülkenin (SSCB’nin) en gelişmiş tiyatroları seviyesine yükseltmiştir. 1938 yılında S. Vurgun’un “Vagif ” dramının sahnelenmesi, Azerbaycan edebi ortamında büyük beğeni toplamış ve İsgandarov, Onursal Sanat Çalışanı unvanı ile ödüllendirilmiştir. 1943 yılında ise S. Vurgun’un “Ferhat ve Şirin” oyunu rejisiyle Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Halk Sanatçısı unvanına layık görülmüştür. Adil İsgandarov’un, Anvar Mammadkhanlı’nın “Doğunun Sabahı” eserini sahnelerken ortaya koyduğu reji, kariyerinin doruk noktası olarak görülür. Çünkü, bu oyun ile Adil İsgandarov’a SSCB Devlet Ödülü (Stalin Ödülü) verilmiştir. Bunların yanı sıra, A. Korneychuk’un “Polad Qartal” (“Plato Krechet”), M. İbrahimov’un “Hayat”, C. Cabbarlı’nın “Aydın” piyesi ve farklı pek çok yazarın eserini başarıyla sahneye koymuştur. Bu makalede, çeşitli kaynaklardan yola çıkılarak yapılan incelemede, Adil İsgandarov’un sadece reji alanında değil bütün olarak Azerbaycan tiyatrosuna yeni bir disiplin getirdiği anlaşılmaktadır.

This article aims to evaluate the artistic life of Adil Isgandarov, the founder of the Azerbaijan Theater School, by considering the undisciplined working environments in which Adil İsgandarov was a director within the historical evolution of Azerbaijan Theater. He is described as a genius in reference to his magnificent staging which he created in the National Drama Theater. After completing his education in Moscow and returning to Baku in 1936, Isgandarov was promoted to head director and then general artistic director of the theater. With the plays he staged one after another, he raised the theater of Azerbaijan to the level of one of the most developed theaters in the country (USSR) and was rewarded by the government. In addition to these achievements, he successfully staged A. Korneychuk’s Polad Qartal (Plato Krechet), M. İbrahimov’s Hayat, C. Cabbarlı’s Aydın, and many different authors’ works. In this article, based on various sources, it is argued that Adil İsgandarov brought a new discipline not only to the field of stage direction but also to the wider context of Azerbaijani theater as a whole.