Uğur ERGÜN, Ahmet ÜRK, Ali KİRİK, Ayşe UYSAL, Mustafa EROĞLU

DİYABETİK HASTALARDA İLAÇ DIŞI BİTKİSEL ÜRÜN VEYA DİĞER YÖNTEMLERİN KULLANIMI

AMAÇ: Tüm dünyada ve ülkemizde insanların tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemlerine ilgileri gün geçtikçe artmaktadır. Genellikle bitkisel ürünler ve gıda takviyeleri hastalar tarafından en çok kullanılan yöntemlerdir. Bu ürünlerin kullanımı diyabet hastalarında da çok sık tercih edilmektedir. Bu hastalarda bitkisel ürünler veya diğer yöntemlerin kullanımı morbidite ve mortalite açısından risk oluşturabilmektedir. Bu çalışma diyabetik hastalarda kullanılan bitkisel ürün, gıda takviyesi veya diğer yöntemleri, hangi sıklıkla kullandıkları ve yan etkilerini incelemek amacıyla planlanmıştır.GEREÇ VE YÖNTEM: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan bu çalışma, Şubat 2020 - Mart 2020 tarihleri arasında Balıkesir Üniversitesi Hastanesi İç Hastalıkları Polikliniği ile Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Polikliniğine başvuran, 18 ile 90 yaş arasında görüşmeyi kabul eden diyabetes mellitus tanılı ve takipli 569 hastada yüz yüze görüşme yöntemi ile yapılmıştır.BULGULAR: Çalışmamıza katılan diyabet hastaların 233 (%40,9)’ü erkek; 336 (%59,1)’i kadındı. Çalışmamıza katılan Diabetes Mellitus (DM) hastalarının hastalıklarına yönelik herhangi bir ilaç dışı bitkisel ürün veya diğer yöntem kullanıp kullanmadığı sorgulandığında 366 (%64,3)‘sı bitkisel ürün veya diğer yöntemleri kullanmadığını belirtirken, 203 (%35,7)‘ü kullandıklarını belirtmişlerdir. Bitkisel ürün veya diğer yöntemleri kullanan hastaların çoğunluğu 174 (%85,7)’ü gıda takviyelerini kullandıklarını belirtmişlerdir. Gıda takviyesi kullananlar ise en sık tarçın (%60,2) ve limon (%11,4) gibi gıdaları kullanmışlardır. Hastaların 156 (%76,8)’sı kullandığı bitkisel ürün veya diğer yöntemler hakkında doktoruna bilgi vermediğini söylemişlerdir. Kullananların sadece %3’ünde yan etki görülmüştür.SONUÇ: Diyabet tanılı hastaların önemli bir kısmı ilaç dışı bitkisel ürün, gıda takviyesi veya diğer yöntemleri kullanmaktadır. Katılımcıların çoğu kullanmış oldukları yöntemler hakkında hekimine bilgi vermediği görülmüştür. Bu durum istenmeyen sonuçlara neden olabilir. Bu yüzden hekimlerin anamnez kısmında ilaç sorgulama açısından dikkatli olmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Diyabetik hastalar, bitkisel ürün, gıda takviyesi, anket

USE OF NON-MEDICINAL HERBAL PRODUCTS OR OTHER METHODS IN DIABETIC PATIENTS

OBJECTIVE: The interest of people is increasing in complementary and alternative medicine methods in the world and our country day by day. Generally, herbal products and food supplements are the most used methods by patients. The use of these products is also frequently preferred in diabetes patients. The use of herbal products or other methods may pose a risk in terms of morbidity and mortality in these patients. The present study aimed to investigate the use of herbal supplements in diabetic patients as well as the methods of administration and the side effects of the products.MATERIAL AND METHODS: This descriptive and cross-sectional study was carried out by conducting face-to-face interviews with 569 patients diagnosed with diabetes mellitus and followed up. The interviews were conducted with the volunteer patients aged between 18 and 90 and admitted to the Balıkesir University Hospital Internal Medicine Polyclinic between February 2020 and March 2020.RESULTS: In this study, 233 (40.9%) of diabetes patients who participated in the study were male; 336 (59.1%) of them were female. When the Diabetes mellitus (DM) patients participating in the study were questioned whether they had used any non-medical herbal products or other methods for their diseases, 366 (64.3%) of them stated that they had not used herbal products or other methods, while 203 (35.7%) stated that they had used it. The majority of the patients (N=174; 85.7%) using herbal products or other methods stated that they had used food supplements. Those who used food supplements most frequently had used foods such as cinnamon (60.2%) and lemon (11.4%). 156 (76.8%) of the patients stated that they had not informed their physicians about the herbal product or other methods used. Only 3% of users had side effects.CONCLUSIONS: Most patients with diabetes use non-medicinal herbal products, food supplements or other methods. It was seen that most of the participants did not inform their physicians about the methods they used. This situation can cause undesirable results. Therefore, physicians should be careful in terms of drug questioning the anamnesis section.

Keywords:

Diabetic patients, Herbal product, Food supplement, Survey,

PDF

___

American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes-2015. Diabetes Care 2015;38(1):1-94.
Li R, Bilik D, Brown MB, et al. Medical costs associated with type 2 diabetes complications and comorbidities. Am J Manag Care 2013; 19: 421–30.
Norris SL, Engelgau MM, Narayan KMV. Effectiveness of self management training in type 2 diabetes: a systematic review of randomized controlled trials. Diabetes Care 2001;24:561.
Satman, I., Yilmaz, T., Sengül, A., Salman, S., Salman, F., Uygur, S., et al. Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: results of the turkish diabetes epidemiology study. Diabetes Care 2002; 25(9), 1551-1556.
Nathan DM. The impact of clinical trials on the treatment of diabetes mellitus. J Clin Endocr Metab 2002; 87:1929-1937.
People who have diabetes are twice as likely to use complementary and alternative medicine as other patients, Research Activities Online Newsletter. Agency for Healthcare Research and Quality 2002;262:2-28.
Huri HZ, Lian GTP, Hussain S, Pendek R, Widodo RT. A survey amongst complementary alternative medicine (CAM) users with type 2 diabetes. Int J Diabetes & Metabolism 2009;17:9-15.
Naja F, Mousa D, Alameddine M, Shoaib H, Itani L, Mourad Y. Prevalence and correlates of complementary and alternative medicine use among diabetic patients in Beirut, Lebanon: a cross-sectional study. BMC complementary and alternative medicine 2014;14(1)2-11.
Türk N, Süner A. Hipertansif olgularda non-farmakolojik yöntem ve antihipertansif ilaç kullanımının analizi. Göztepe Tıp Dergisi 2008; 23(4):133-42.
Sahib AS. Anti-diyabetic and Antioxidant Effect of Cinnamon in Poorly Controlled type-2 Diyabetic Iraqi Patients: A randomized, Placebo-Controlled Clinical Trial. Journal of Intercultural Ethnopharmacology 2016; 5(2): 108-13.
Khan A, Safdar M, Ali Khan MM, et al. Cinnamon Improves Glucose and Lipids of People with Type 2 Diyabetes. Diyabetes Care 2003; 26(12): 3215-8.
Jia S, Hu Y, Zhang W, et al. Hypoglycemic and Hypolipidemic Effects of Neohesperidin Derived from Citrus Aurantium L. in diyabetic KK-A(y) mice. Food & Function 2015; 6(3): 878-86.
Srinivasan S, Muruganathan U. Antidiyabetic Efficacy of Citronellol, a Citrus Monoterpene by Ameliorating the Hepatic Key Enzymes of Carbohydrate Metabolism in Streptozotocin-induced Diyabetic Rats. ChemicoBiological Interactions 2016; 250: 38-46.
Akkus, I., Kalak, S., Vural, H., 1996. Leukocyte lipid peroxidation, superoxide dismutase, glutathione peroxidase and serum and leukocyte vitamin C levels of patients with type II diabetes mellitus. Clin Chem Acta 344 (2), 221–7.
Al-Dalain SM, Martinez G, Candelario-Jalil E, Menendez S, Re L, Ozone treatment reduces markers of oxidative and endothelial damage in an experimental diabetes model in rats. Pharmacol Res 2001;44(5):391–6.
Gamsızkan Z, Kurt AE, Yücel A, Kartal M. Hekimlerin fitoterapi ürünlerine bakış açısı. J Clin Anal Med 2011; 2: 1-3.
Naja F, Mousa D, Alameddine M, Shoaib H, Itani L. Prevalence and correlates of complementary and alternative medicine use among diabetic patients in Beirut, Lebanon: a cross-sectional study. BMC complementary and alternative medicine 2014;14(1)2-11.
Huri HZ, Lian GTP, Hussain S, Pendek R, Widodo RT. A survey amongst complementary alternative medicine (CAM) users with type 2 diabetes. Int J Diabetes & Metabolism 2009;17:9-15.
Pınar N , Topaloğlu M , ÖZSAN M , Özer C , Alp H . Hatay İlinde Üniversite Hastanesi Endokrin Polikliniğine Başvuran Diyabet Hastalarının Bitkisel Ürün Kullanımı. Konuralp Medical Journal 2017; 9(3): 202-206.