Örgütsel İklimin İşkoliklik Üzerindeki Etkileri: Türk Zincir Otel Yöneticileri Üzerinde Bir Araştırma

Günümüz koşullarında çalışanların bitip tükenmek bilmeyen çalışma istekleri, çalışma performanslarını, sosyal ilişkilerini, aile ilişkilerini ve hatta sağlıklarını etkilemektedir. Literatürde işkoliklik olarak nitelendirilen bu durum; çalışma ortamında duruma göre olumlu veya olumsuz olarak algılanabilecektir. Örgüt iklimi olarak adlandırılan örgütteki psikolojik ortam; çalışanları etkiler ve aynı zamanda çalışanların inanç, tutum ve davranışlarından etkilenir. Örgüt iklimi de işkolikliği doğrudan etkileyebilecek özelliklere sahiptir. Bu amaçla turizm sektöründeki yöneticilerin işkoliklik ve örgütsel iklim boyutları arasındaki nedensellik ilişkileri yapısal eşitlik modeli kullanılarak araştırılmıştır. Araştırma bulgularına göre örgütsel iklim alt boyutlarından bireysel sorumluluk işkolikliğin her üç boyutu üzerinde etkili olurken, ödüllendirme boyutunun işkoliklik alt boyutlarından yalnızca güdülenme üzerinde etkili olduğu görülmüştür.

The Effects of Organizational Climate on Workaholism: a Study on Turkish Chain Hotels

The endless working desires of employees influence their performance, social and familial relationships and even their healths. This situation described as workaholism in literature can be perceived as positive or negative in work environment according to circumstances. Psychological environment, which is called organizational climate, influences employees and is influenced by employees’ beliefs, attitudes and behaviors. The organizational climate has features that can influence workaholism directly. For this purpose, the causality relationship between organizational climate and workaholism of managers in tourism sector has been studied by using the structural equality modelling. The findings of the study show that the individual responsibility dimension of organizational climate has an effect on all three dimension of workaholism and rewarding dimension has an effect on only motivation dimension of workaholism.

___

  • Açıkgöz, Atıf ve Ayşe Günsel (2011). “The effects of organizational climate on team innovativeness”. Procedia Social and Behaviotal Sciences, 24: 920-927.
  • Akdağ, Füsun ve Müberra Yüksel (2010). “İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından İşkoliklik ve Algılanan Stres İlişkisinde Kontrol Odağının Rolü”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (1): 47-55.
  • Arslan, Nagehan Talat ve Halis Muhsin (2000). “Örgüt İklimi ve Türkiye'de Örnek Olarak Seçilen İki Örgütte Uygulamalı Bir Araştırma”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 43 (44): 63-93.
  • Aydoğan, Z. Ferhan (2004). “Örgüt Kültürü ve İklimi”. Turizm Ticaret Eğitim Fakültesi Dergisi, 2: 203-215.
  • Aziz, Shahnaz ve Michael J. Zinkar (2006). “A cluster analysis investigation of workholism as a syndrome”. Journal of Occupational health Psychology, 11: 52-62.
  • Bayraktaroğlu, Rana Özen Kutaniş ve Dzhemilya Dosaliyev (2009). “İşkoliklik ve Örgütsel Bağlılık: Bankacılık Sektöründe Karşılaştırmalı Bir Araştırma”. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İşletme Bölümü, Eskişehir: 553-558.
  • Bayram, Nuran (2010). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş AMOS Uygulamaları. Ezgi Kitabevi.
  • Burke, J. Ronald (1999). “Workaholism Among Women Managers: Work and Life Satisfactions and Psychological Well-Being”. Equal Opportunities International, 18 (7) : 25–35.
  • Burke, J. Ronald (2001). “Workaholism in Organizations: The Role of Organizational Values”. Personel Review, 30( 6) : 637–645.
  • Burke, J. Ronald (2002). “Do Workaholics Prefer Demanding, Aggressive and Result-Oriented Organizational Culture?”. Career Development International, 7 (4) : 211–217.
  • Burke, J.Ronald, Mustafa Koyuncu ve Lisa Fiksenbaum (2007). "Workaholism, Work and Extra-work Satisfaction, and Psychological Wellbeing Among Professors in Turkey". İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9 (1): 1-25.
  • Burke, J.Ronald, Mustafa Koyuncu ve Lisa Fiksenbaum (2008). "Workaholism, work and extra-work satisfactions and psychological well-being among professors in Turkey". Cross Cultural Management: An International Journal, 15 (4 ): 353 – 366.
  • Büte, Mustafa (2011). “Algılanan Örgüt İkliminin Etik Olmayan Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25 (2): 103-122.
  • Büyüköztürk, Şener (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Byrne, Barbara M. (2010). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming. 2nd ed., Taylor and Francis Group, ISBN 978-0-8058-6372-7 (hardcover: alk. paper) -- ISBN 978-0-8058-6373-4 (pbk.: alk. paper).
  • Cantarow, Ellen (1979). “Woman workaholics”. Mother Jones, 6, 56.
  • Cherrington, David Jack (1980). The work ethic. New York:American Management Association.
  • Doğan, Hulusi ve Engin Üngören (2012). “Örgüt İklimi ve İş Tatmini İlişkisi: Hemşirelere Yönelik Karşılaştırmalı Bir Analiz Çalışması”. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 8: 27-45.
  • Dorathi, Meena (2011). “Organizational Climate and Service Orientation in Select Schools”. The UIP Journal of Organizational Behavior, 10 (2): 40-54
  • Douglas, J. Evan ve J. Morris Robyn (2006). “Workaholic or Just Hard Worker?”. Career Development International, 11 (5): 394–417.
  • Ekvall, Göran (1996). “Organizational Climate for Creativity and Innovation”. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5 (1) : 105-123.
  • Ertekin, Yücel (1978). “Örgüt İklimi”. Amme İdaresi Dergisi, Haziran, 11(2): 16-35.
  • Golzari, Ali Asghar, Mohammad Montazeri and Eghbal Paktinat (2012). “Relationship between Work holism and Organizational Citizenship Behavior among School Employees in Sirjan-Iran”. Life Science Journal 9 (4): 5686-5691.
  • Gündüz Çekmecelioğlu, Hülya (2006). “Örgüt iklimi, duygusal bağlılık ve yaratıcılık arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi: Bir araştırma”. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20 (2): 295-310.
  • Gündüz Çekmecelioğlu, Hülya (2011). “Algılanan Örgüt İkliminin Çalışanların İş Tatmini, Duygusal Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi”. Yönetim, 22(68): 29-47.
  • Gürel Bulgurcu, Esra ve A. Önder Altunoğlu (2016). “İşkoliklik, İş Stresi ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Muğla İlinde Bir Araştırma”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (42): 1431-1438.
  • Harpaz, Itzhak and Snir Raphael (2003). “Workaholism: its definition and nature”. Human Relations, 56 (3): 291–319.
  • Hong, Liew Chai and Kaur Sharan (2008). “A Relationship Between Organizational Climate, Employee Personality and Intention to Leave”. International Review of Business Research Papers, 4(3): 1-10.
  • Iqbal, Adnan (2011). “The influence of personal factors on the perceived organizational climate: Evidence from the Pakistani Industrial Organizations”. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 2(9): 511-527.
  • Jing, Fenwick Feng, C. Avery Gayle and Harald Bergsteiner (2011). “Organizational Climate and Performance in Retail Pharmacies”. Ledership & Organization Development Journal, 32(3): 224-242.
  • Johnstone Anna and Lucy Johnstone (2005). The Relationship between Organizational Climate, Occupational Type and Workaholism”. New Zealand Journal of Psychology, 34(3): 181-188.
  • Jöreskog, Karl G. and Dag Sörbom (1982). “Recent Developments in Structural Equation Modeling”. Journal of Marketing Research, 19: 404-416.
  • Kalaycı, Şeref (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Karcıoğlu, Fatih (2001). “Örgüt Kültürü ve Örgüt İklimi İlişkisi”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2): 265-283.
  • Kart, Müge Ersoy (2005). “Reability and Validity of The Workaholism Battery (Work-Batt): Turkish Form”. Social Behavior and Personality, 33 (6): 609-618.
  • Kaya, Nihat ve Seçil Selçuk (2007). “Bireysel Başarı GÜdüsü Organizasyonel Bağlılığı Nasıl Etkiler?”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(2): 175-190.
  • Kesen, Mustafa (2015). “Örgütsel Bağlılığın İşkoliklik Üzerindeki Etkisi: Görgül Bir Araştırma”. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(4): 53-68.
  • Kilinger, Bryan (1991). Workaholics: The Respectable Addicts. New York: John Wiley.
  • Koyuncu, Mustafa, Ronald J. Burke and Lisa Fiksenbaum (2007). “Work Experience and Staticfion of Male and Female Professors in Turkey: Signs of Progress?“. Equal Opputunities International, Emeral Group Publishing, 25(1): 38-47.
  • Machlowitz, Marilyn (1980). Workaholics: Living With Them, Working With Them. Addison-Wesley, Reading, MA. McMillan, Lynley H.W., Michael P. O’Driscll, Nigel V. Marsh and Elizabeth C. Brady (2001). “Understanding Workaholism: Data Synthesis, Theoretical Critique, and Future Design Strategies”. International Journal of Stress Management, 8(2): 69–91.
  • Muchinsky, Paul M. (1976). “An Assessment of the Litwin and Stringer Organization Climate Questionnaire: An Emprical and Theoretical Extension of the Sims and Lafolette Study”. Personnel Psychology, 29: 371-392
  • Naktiyok, Atılhan ve Canan N. Karabey (2005). “İşkoliklik ve Tükenmişlik Sendromu”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2): 179-198. Nazari, Jamal A., Irene M. Herremans, Robert G. Isaac, Armond Manassian and Theresa J.B. Kline (2011). “Organizational Culture, Climate and IC: an interaction analysis”. Journal of Intellectual Capital, 12(2): 224-248.
  • Ng, Thomas.W.H., Kelly L. Sorensen and Danie .C. Feldman (2007). “Dimensions, antecedents, and consequences of workaholism: A conceptual integration and extension”. Journal of Organizational Behavior, 28: 111-136.
  • Oates, Wallace E. (1968). “On Being a Workaholic (a serius jest)”. Pastoral Psychology, 19: 16-20.
  • Oates, Wallace E. (1971). Confessions of a Workaholic. New York: World.
  • Özsoy, Emrah, Burcu Filiz ve Tarık Semiz (2013), “İşkoliklik ve Çalışmaya Tutkunluk Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Sağlık Sektöründe Bir Araştırma”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5 (2): 59-68.
  • Paknadel Çetinkanat, Canan (1988). Örgütsel İklim ve İş Doyumu. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara. Porter, Gayle (1996). “Organizational Impact of Workaholism: Suggsetions for Researching The Negative Outcomes of Excessive Work”. Journal of Occupational Health Psychology, 1: 70–84.
  • Robinson, Beatrice E. (1999). “The Work Addiction Risk Test: Development of a Tentative Measure of Workaholism”. Perceptual and Motor Skills, 88: 199-210. Rostila, Ilmari, Tarja Suominen, Paula Asikainen ve Philip Green (2011). “Differentiation of organizational climate and culture in public health and social services in Finland”. Journal of Public Health, 19: 39-47.
  • Russo, A. James ve Lea E. Waters (2006). “Workaholic Worker Type Differences in Work-Family Conflict, the Moderating Role of Supervisor Support and Flexible Work Scheduling”. Career Development International, 11(5 ): 418– 439.
  • Schaef, Anne Wilson ve Diane Fassel (1988). The Addictive Organization. San Francisco: Harper and Row. Scott, Kimberly S., Keirsten S. Moore ve Marcia P. Miceli (1997). “An exploration of the meaning and consequences of workaholism”. Human Relations, 50 (3): 287–314.
  • Schaufeli Wilmar B. (2016). “Heavy work investment, personality and organizational climate”, Journal of Managerial Psychology, 31(6): 1057-1073. Shimazu, Atsushi ve Wilmar B. Schaufeli (2009). “Is workholism good or bad for employee well-being? The distinctiveness of workaholism and work engagement among Japanase employees”. Industrial Health, 47: 495-502.
  • Shimazu, Atsushi, Wilmar B. Schaufeli ve Toon W. Taris (2010). “How does workholism affect worker health and performance? The mediating role of coping”. Internatiınal Journal of Behavioral Medicine, 17: 154-160.
  • Sims, Jr. Henry P. ve William Lafolette (1975). “An Assessment of the Litwin and Stringer Organization Climate Questionnaire”. Personnel Psychology, 28: 19-38.
  • Snir, Raphael ve Itzhak Harpaz (2004). “Attitudinal and Demographic Antecedents of Workaholism”. Journal of Organizational Change Management, 17(5): 520–536.
  • Snir, Raphael, Itzhak Harpaz and Ronald Burke (2006). “Workaholism in Organizations: New Research Directions”. Career Development International, 11(5): 369–373.
  • Spence, Janet T. and Anthony S. Robbins (1992). “Workholism: Definition, Measurement, and Preliminary Results”. Journal of Personality Assessment, 58: 160-178.
  • Srinath, M. (1993). “The Organizational Climate of University Libraries”. Library Management, 14(1): 28-30.
  • Sussman, Steve (2012). “Workholism: A Review”. Addiction Research & Therapy, S6:001.doi: 10.4172/2155-6105.S6-001.
  • Taboli, Hamid, Moghadam, R.Karimi, Nia, Masoud K. ve Bahramzade, Mohammadreza, (2016). “Explanation of the Relationship between Organizational Climate and Job Performance with the Mediating Role of Workaholism among Staff of Khorasan Razavi Branches of Refah Bank in 2016”, International Business Management, Special Issue 5: 6624-6630.
  • Taris, Toon W., Wilmar B. Schaufeli and Lotus C. Verhoeven (2005). “Workholism in the Netherlands: Measurement and Implications for Job Strain and Work-nonwork Conflict”. Applied Psychology 54: 37-60.
  • Temel, Aysen (2006). “Organizasyonlarda İşkolizm ve İşkolik Çalışanlar”. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2): 104–126.
  • Terzi, Ali Rıza (2000). Örgüt Kültürü, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.