Alışveriş Merkezi Çalışanlarının Çalışma Koşullarının İnsan Onuruna Yakışır İş Bağlamında Değerlendirilmesi: Nitel Bir İnceleme

Neo-liberal politikalar emek piyasaları üzerinde bazı olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Bu nedenle UÇÖ, emek piyasaları üzerinde gelişen olumsuzlukları hafifletmek için87. Uluslararası Çalışma Kongresinde sosyal güvenlik, sosyal diyalog, temel haklar ve istihdam temelleri üzerine kurulan insan onuruna yakışır iş kavramını gündemine almıştır. İnsan onuruna yakışır iş kavramının ülkemizde son zamanlarda sayısı giderek artan ve istihdamın önemli bir payını oluşturan (2018 yılı itibariyle yaklaşık 500 bin kişi doğrudan istihdam edilmiştir) alışveriş merkezlerinde incelenmesi mevcut araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çerçevede araştırmanın saha çalışması Kırklareli’nin Lüleburgaz ilçesindeki bir alışveriş merkezinde çalışan 10 kişi ile yarı-yapılandırılmış mülakat tekniği ile yapılmıştır. Araştırma sonucunda, çalışanların çalışma koşullarının insan onuruna yakışır standartlarda olmadığını söylemek yerinde olacaktır.

Evaluation of The Working Conditions of Shopping Mall Employees In the Context of Decent Work: A Qualitative Investigation

Neo-liberal policies have produced some negative consequences on labor markets. For this reason, the ILO has put the concept of the decent job based on social security, social dialogue, fundamental rights and employment foundations at the 87th International Labor Congress to alleviate the negativities on the labor markets. The investigation of decent work concept in shopping malls, which are constantly increasing in number and constituting a very important share of the employment (as of 2018, approximately 500 thousand people were directly employed in shopping malls) is the subject of the present study. The study was conducted with a semi-structured interview technique with 10 people working in a shopping mall in Luleburgaz district of Kırklareli. As a result of the research, it is possible to say that the working conditions of the employees are not in accordance with decent job standard.

___

  • Akbatı Alışveriş Merkezi, http://akbati.com/#hakkimizda, Erişim: 13.04.2017.
  • Aktüel Dergi, http://www.aktuel.com.tr/is-dunyasi/2014/02/07/avmler-kadinlarin-elinde/amp, Erişim: 14.02.2017.
  • Alışveriş Merkezi Yatırımcılar Derneği, http://www.ayd.org.tr/MicroSites/Conference _IX/Files/Hulusi_Belgu_TR.pdf/, Erişim: 01.06.2017.
  • Altuna, O. K. (2012). Alışveriş Merkezi AVM’ler Nasıl Farklı Konumlandırılır? İstanbul: Beta Yayımları.
  • Anker, R ve öte. (2002). “MeasuringDecentWorkWith Statistical Indicators, International LabourOrganizationWorkingPaper, S. 2.
  • AVM Dergi, “AVM Araştırması Sonuçları Açıklandı”, http://avmdergi.com/avm-arastirmasi-sonuclari-aciklandi/, Erişim: 30.04.2017.
  • Ayhan, A. (2012). “Sosyal Güvenlik Kavramı ve Sosyal Güvenlik İlkeleri”, Sosyal Güvenlik Dergisi, C.1, S. 1, ss. 41-55. ISSN: 2146-4839.
  • Beddington, N. (1991). DesingforShoppingCenters, New York: ArthitecturalPress.
  • Burchell, B. ve Öte. (2014). “TheQuality of EmploymentandDecentWork: Definitions, Methodologiesandongoingdebates”, Cambridge Journal of Economics, S.38, ss.459-477. Bureau of LabourStatistic, “A Profile of theWorkingpoor, 2014”, https:// www.bls.gov/opub/reports/working-poor/2014/home.htm, Erişim: 03.06.2017.
  • Cohen, L, (2003). A Consumer Republic: ThePolitics of MassConsumption in Post-warAmerica, New York: VintageBooks.
  • Etuc, “DecentWork”, https://www.etuc.org/decent-work, Erişim: 22.10.2017.
  • Eurofound, (2008), Annual Report, 2017, Brüksel: Eurfound.
  • Eurofound,(2012) “WorkingConditions in TheRetailSector”, https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_files/docs/ewco/tn1109058s/tn1109058s.pdf , Erişim: 10.01.2017.
  • Feinberg, R. ve Meloi, J (1991). “A BriefHistory of theMall”, in NA- Advances in Consumer Research, S 18, der. Holman, H. R ve Solomon, R. M., AssociationforResarch, ss. 426-427.
  • Finans Gündem, “AVM’ler Artık Ekonominin Dördüncü Sektörü”, http://www.finansgundem.com/haber/avmler-artik-ekonominin-dorduncu-sektoru/431905, Erişim: 01.05.2017.
  • Ghai, D. (2002) “DecentWork: Concepts, ModelsandIndicators”, International InstituteforLabourStudies, DiscussionPaper 139, Geneva.
  • Ghai, D. (2006). Decent Works: ObjectivesandStrategies, International InstituteforLabourStudies, Düz. Ghai, D, Switzerland: International LabourOrganizationPublish.
  • Gündoğan, N. (2010). “İstihdam Politikalarının Bir Hedefi Olarak “İş Kalitesi” ve Uluslararası Kuruluşların Bu Konudaki Yaklaşımları”, Çimento İşveren Dergisi, C. 24, S. 1, ss. 4-15.
  • Hammerson, sustainability.hammerson.com/downloads/download211.pdf, Erişim: 24. 02.2017.
  • ICSC, “2013 EconomicImpact of ShoppingCenters”, https://www.icsc.org/uploads/ default/2013-Economic-Impact.pdf, Erişim: 16.03.2017.
  • ICSC, “IndustryConditions: ShoppingCenters: WhereAmericans Buy, Socialize, Play andWork”, http://www.thecenterofshopping.com/news/industry-conditions-shopping-centers-where-americans-buy-socialize-play-and, Erişim: 23.04.2017.
  • ICSC, (2015). TheSocio-EconomicContribution of EuropeanShoppingCenters. New York: ICSC Publications.
  • ICSC,https://www.icsc.org/uploads/about/ICSC_Annual_Report_2015_2016.pdf, Erişim: 15.03.2017.
  • ICSC,https://www.icsc.org/uploads/event_presentations/OverviewShoppingCentreManagementInEurope_DamianLewis.pdf, Erişim: 15.03.2017.
  • ILO, (1999). DecentWork Report of Director General tothe 87th Session of the International Labour Conference, Geneva.
  • ILO, (2001). “ReducingTheDecentWorkDefilict: A Global Challenge”, Geneva, International Labour Conference.
  • ILO, (2008). “Measurement Of DecentWork, DiscussionPaperForTheTripartite Meeting Of Experts On TheMeasurement Of TheDecentWork”, Geneva: International Labour Organization. International Finance Corparation, “The Case forShoppingCenters as an Engine of Development”, http://www.ifc.org/wps/wcm/connect/1d20c300478ce2d3827d9286d3bfc329/Shopping%2BCenters.pdf?MOD=AJPERES, Erişim: 13.02.2017.
  • Işığıçok, Ö, (2005). 21. Yüzyılda İstihdam ve İnsana Yakışır İş, Bursa: Ezgi Kitapevi.
  • Işığıçok, Ö. (2008). “İnsan Onuruna Yakışır İş”, Türk İş Dergisi, S. 382 ss. 23-24. ISSN 1300-6843.
  • İpekçi, V. M. (2015). AVM’lerin Tüketim Kültürüne Etkisi ve Türkiye Örneği, Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/,(Tez No. 391475).
  • Kılıç, C. H. (2009). Düzgün İş, Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/, (Tez No. 434506).
  • Kocaili, E. B. (2010). Evolution of ShoppingMalls: RecentTrendsandQuestion of Regenation, Yüksek Lisans Tezi. Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/, (Tez No. 276846).
  • Markham, J.E., (1998). TheFuture of ShoppingTraditionalPattersand New Effects,London: Palgrave.
  • Özkaplan, N., Ruben, E. ve Öztan, E. (2016). “Alışveriş Merkezinde Çalışan Kadın Satış Elemanlarının Çalışma Yaşamları: Meslek Algıları ve Kariyer Beklentileri”, İstanbul: The World Bank.
  • Öztürk Başol, R. (2017). AVM İnsan Kaynaklarının İş Stresinin İş Doyumu, Yaşam Doyumu ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkileri, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Palaz, S. (2010). “Düzgün İş Kavramı ve Ölçümü, Türkiye ve OECD Ülkelerinin Bir Karşılaştırması”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, C. 0, S. 50, ss. 479-505.
  • Sengenber, W. (2001). “DecentWork: The International LabourOrganizationAgenda”, Friedrich-Ebert-Stiffung, DialougeandCorparation, S. 2. Türkiye İstatistik Kurumu, “Sosyal Koruma İstatistikleri” http://www.tuik.gov.tr/Pre HaberBultenleri.do?id=21525 Erişim: 02.04.2017. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, “Türkiye Perakendecilik Meclisi Sektör Raporu”, http://www.tobb.org.tr/Documents/yayinla r/2012/PerakendecilikMeclisiSR.pdf, Erişim: 01.14.2017.
  • Underhill, P. (2005). Call of theMall: TheGeography of Shopping, New York: Simon&Schuster.
  • Wang, L. (2011). Shopping Center Development in China: CurrentSituation, Challangesand Solutions, Master Thesis. KHT Architecture andtheBuilt Environment, Shangai.
  • Zukin, S. (1998). “Urban Lifestyle: DiversityandStandardisation in Spaces of Consumption”, Urban Studies, S. 35, ss. 825-839.