"Ademin Kanadı" Romanında İlimden İrfana Yolculuk

Bu çalışmada Yasemin Karahüseyin’in Ademin Kanadı isimli romanı hakkında tematik bir inceleme yapılmıştır. Eserde tarihte “uçan adam” olarak bilinen Hezarfen Ahmet Çelebi’nin uçma deneyimi etrafında yaşadığı olaylar anlatılmıştır. Olay örgüsünde olağanüstü unsurlar dikkat çekmektedir. Bu çalışmada ele alınacak kısım romanda yararlanılan tasavvufî unsurlardır. Hezarfen Ahmet Çelebi, romanda uçabilmeyi arzulayan mistik bir kişi olarak kurgulanmıştır. Uçabilmesi, ruhunun bir kuş gibi kanatlanması anlamında metaforik bir kavram olarak tasavvufî boyutta ele alınmıştır. Ahmet Çelebi’nin bu arzusu sıradan bir insanın uçma hayalinden öte tasavvufta ve Türk kültüründe kuş metaforuyla işaret edilen ruhun özgürlük isteğidir. Beden kafesine hapsolan ruhun uçması reel dünyada ölüm demek olsa da tasavvufta yeniden doğuşu anlatmaktadır. Romanda “kuş” ve “kanat” metaforuyla bu husus vurgulanmıştır Başta mürşit olmak üzere nefis, ruh, vird, aşk, mârifet gibi tasavvufî kavramlar olay örgüsünde kullanılmıştır. Özellikle romanın baş kişisi Hezarfen Ahmet’in hayalden gerçeğe kanatlanıp uçması tasavvufta sâliki mârifete ulaştıran seyr ü sülûk olarak anlatılmıştır. Bu çalışmada romanda Ahmet Çelebi’nin tasavvuftaki mertebesi ve uçma yolunda yaşadığı tasavvufî haller ve kavramlar hakkında bilgi verilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Hezarfen Ahmet Çelebi, Uçmak, Tasavvufî roman, Seyr ü sülûk

PDF

___

KAYNAKÇA
Abdülkerim Kuşeyrî, (2016). Tasavvuf İlmine Dair Kuşeyri Risalesi. (Haz. S. Uludağ). İstanbul: Dergâh.
Akarpınar, R.B. (2004). “Sûfi Kültüründe Sembollerin Yeri ve Önemi Hakkında Bir Deneme”. Türkbilig. 7: 3-19.
Aksöz, T. (2015). “İnsan Benliğinin Arınması”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XVII(S:31)
Arberry. A.J. (2004). Tasavvuf, Müslüman Mistiklere Toplu Bakış. (Çev. İbrahim Kapaklıkaya). İstanbul: Gelenek.
Arpaguş, Sâfi. (2005). “Tasavvufta “Mantıku’t-Tayr, Mevlânâ’da Hz. Süleyman ve Kuşdili Tasavvuru”. M.Ü.İlahiyat Dergisi, 29 (21): 121-135.
Çantay, H. B. (2005). Tefsirli Kur’ân Meâli, 1-2-3. Cilt. (Yay. Haz. Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç). İstanbul: Risale.
Çıtlak, F, Merter, M., Tosun, N., v.d. (2016). Tasavvuf ve Psikoloji Perspektifinde Rüyalar Alemi. İstanbul: Sufi Kitap.
Demir, A. (2017). “Tasavvufta Rüya Tabiri”. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(9): s.41-49.
Derin, Serkan. (2017). “Erken Dönem Tasavvufu ve Türk Tasavvufunda Seyr ü Sülûk” Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Araştırma Dergisi, 81:46-47.
Ertuğrul, İ. F. (2008). Vahdet-i Vücud ve İbn Arabi. İstanbul: İnsan.
Gazzâlî, A. (2018). Kuşlar Hikayesi. (Çev. Ve Haz. Nimet Yıldırım) İstanbul: Pinhan.
Guenon, R. (Çev. İsmail Taşpınar) (2002). “Kuşların Dili”. M.Ü. İlahiyat Dergisi. 2: 77-82.
Günbal, S. (2014). “Feridü’d-dîn Attar Nişâburî’nin “Mantıku’t-Tayr” Adlı Eserinde Seyr ü Sülûk Kavramı”. III.Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi, Bildiriler Kitabı-IV. Sakarya. S.139-149.
Güngör, E. (2004). İslam Tasavvufunun Meseleleri, 8. Bs. İstanbul: Ötüken.
Haksever, A.C. (2015). Nefsin Özellikleri. İstanbul: Hoşgörü.
Haksever, A.C. (2017). Tasavvufu Anlama Klavuzu. Ankara: Otto.
Harman, Ö. F. (2000). “İbrahim” maddesi, s.266-272. İslam Ansiklopedisi, 21. Cilt. İstanbul: TDV.
Hücvirî. (2010). Keşfu’l-Mahcûb, Hakikat Bilgisi. 3. Bs. (Haz. S.Uludağ). İstanbul: Dergâh.
İbn Arabî (2009). İlâhî Aşk. (Çev. Mahmut Kanık). 13. Bs. İstanbul: İnsan.
İzutsu, Toshihiko. (2005). İbn Arabî’nin Fusûs’undaki Anahtar Kavramlar. 4.bs. (Çev. Ahmed Yüksel Özemre). İstanbul: Kaknüs.
Karahüseyin, Y. (2017). Ademin Kanadı. İstanbul: Şule.
Noyan, S. (2016). Romanda Mistik Eğilimler. İstanbul: Hece.