SOSYAL MEDYADA NOSTALJİK HAFIZA DENEYİMLERİ OLARAK THROWBACK PAYLAŞIMLAR
Fotoğraf değişimi görmenin, yitirilenlerin görüntüsünü muhafaza etmenin aracıdır. Fotoğrafın bu nitelikleri onu her zaman bellekle ilişkili bir kavram haline getirmiştir. İnsanlık kendi öz yolculuklarının hatırasını geçmişten günümüze fotoğraf aracılığıyla inşa etmiştir. İçinde yaşadığımız 21. yüzyılda ise dijital fotoğrafın bellekle ilişkisi kullanıcıların sahip olduğu kontrol imkanı dahilinde yeniden tartışılır hale gelmiştir. Belleğin taşıyıcısı olarak görülen fotoğraf sosyal paylaşım ağlarında bir iletişim biçimine dönüşmüştür. Fotoğraf ve bellek ilişkisinin dijital ağda dönüştüğü, fotoğrafın artık kullanıcılar tarafından belirli izlenimler inşa etmek üzere kullanılan bir pratiğe dönüştüğü fikri ön plana çıkmıştır. Bu araştırmada sosyal medyada nostaljik hafıza deneyimleri olarak sunulan throwback temelli paylaşımlar #20liyaşlarchallenge akımı üzerinden ele alınmıştır. Yürütülen göstergebilim analizi sonucunda Instagram üzerinden ilgili hashtag aracılığıyla erişim sağlanan 428 paylaşımdan 43’ünün geçmiş üzerinden belirli izlenimleri yaymaya hizmet ettiği bulgulanmıştır. Nostaljik fotoğrafların sosyal medyada paylaşılırken belirli izlenimler inşa ettiği, anlamının bugünün sınırları dahilinde yeniden yapılandırıldığı ortaya koyulmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Sosyal Medya, Fotoğraf, Nostalji, Hafıza, Throwback, Yayılan İzlenim Kuramı, 20liyaşlarchallenge, Hafıza Mekanları
___
- Akbaş, F. ve İkizler, E. (2010). Fotoğraf Teknik Okumaları. İstanbul: Say Yayınları.
- Baldwin, M. ve Landau, M. (2013). Exploring Nostalgia’s Influence on Psychological Growth. Self and Identity, 13(2), ss. 162–177.
- Baldwin, M., Biernat, M. ve Landau, M. (2015). Remembering the Real Me: Nostalgia Offers a Window to the Intrinsic Self. Journal of Personality and Social Psychology, 108(1), ss. 128-147.
- Barlett, F. C. (1932). Remembering: A Study in Experimental and Social Psychology. Cambridge: Cambridge University Press.
- Barthes, R. (1996). Camera Lucida Fotoğraf zerine Düşünceler (Çev. R. Akçakaya) (2. Basım). İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.
- Benjamin, W. (2003). Selected Writings: 4 (1938–1940). Eiland, H., Jennings M. W. (Ed.) On the Concept of History i inde London: The Belknap Press of Harvard University Press.
- Berger, J. ve Mohr, J. (2007). Anlatmanın Başka Bir Biçimi (Çev. O. Akınbay). İstanbul: Agora Kitaplığı.
- Berger, J. (2015). Bir Fotoğrafı Anlamak (Çev. B. Eyüboğlu). İstanbul: Metis Yayınları.
- Cihangiroğlu, M. S. (2018). Bellek ve Hayal Gücü İlişkisi: Bellek Mek nlarının Sanal Ortamda Yeniden Oluşturulması. Tasarım ve Bellek Temalı Ulusal Mekan Tasarımı Sempozyumu 2018 Bildiri Kitabı içinde ss. 139-150.
- Dickard, M. (2019). “Remember When?”: How Emerging Adults Reflect On, Share, and Make Sense of Photos on Social Media. (Doktora Tezi), Drexel University Philosophy In Information Science.
- Evecen, G. ve Güdekli, İ. A. (2019). Digital Culture Groups and Memory: A Case of Instagram. A. Ayhan (Ed.), New Approaches in Media and Communication i inde ss. 209-224. Berlin: Peterlang.
- Fackler, K. (2019). Of Stereoscopes and Instagram: Materiality, Affect, and the Senses from Analog to Digital Photography. Open Cultural Studies, 3(1), ss. 519-530.
- Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş ( Çev. S. İrvan). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Goffman, E. (2014). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu ( Çev. B. Cezar) (3. Basım). İstanbul: Metis.
- Halbwachs, M. (2017). Kolektif Hafıza ( Çev. B. Barış). İstanbul: Heretik.
- Instagram (2021). #20liyaşlarchallenge. https://www.instagram.com/explore/ tags/20liya%C5%9Flarchallenge/ , Erişim Tarihi:23.06.2021.
- İlkdoğan, H. (2017). Göstergenin Toplum Düzlemindeki Yeri: Toplumsal Göstergebilim. İdil Dergisi, 6(39), ss. 3147-3164.
- Hepper, E., Wildschut, T., Sedikides, C., Robertson, S. ve Routledge, C. (2020). Time Capsule: Nostalgia Shields Wellbeing from Limited Time Horizons. Emotion, 21(3), ss. 644-664
- Karaaslan, S. (2019). Dijital Çağda Otobiyografik Anlatılar Olarak Kişisel Fotoğraflar. Journal of Faculty of Letters/Edebiyat Fakultesi Dergisi, 36(2), ss. 307-323.
- Manovich, L. (2016). Instagram and Contemporary Image. Manovich.net, New York.
- Murray, S. (2008). Digital Images, Photo-Sharing, and Our Shifting Notions of Everyday Aesthetics. Journal of Visual Culture, 7(2), ss. 147-163.
- Nguyen, P. T. (2017). “Nostalgic for the Present”: Digital Nostalgia and Mediated Authenticity on Instagram. (Yüksek Lisans Tezi). Stockholm University.
- Nora, P. (2006). Hafıza Mekanları ( ev. M. E. zcan). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Oh, C., Lee, T., Kim, Y., Park, S. ve Suh, B. (2016). Understanding Participatory Hashtag Practices on Instagram. Proceedings of the 2016 CHI Conference Extended Abstracts on Human Factors in Computing Systems - CHI EA ’16.
- Onedio (2018). Sosyal Medyanın Demirbaşı H line Gelen TBT Ne Demek ve Nasıl Ortaya çıktı?. https://onedio.com/haber/sosyal-medyanin-demirbasi-halinegelen- tbt-ne-demek-ve-nasil-ortaya-cikti-808665 , Erişim Tarihi:29.11.2020.
- Ralph, L. (2018). How Throwback Thursday Benefits Our Psychological Well- Being. https://psychcentral.com/blog/how-throwback-thursday-benefits-ourpsychological- well-being/ , Erişim Tarihi: 28.11.2020.
- Routledge, C., Wildschut, T., Sedikides, C. ve Juhl, J. (2013). Nostalgia as a Resource for Psychological Health and Well-Being. Social and Personality Psychology Compass, 7(11), ss. 808–818.
- Rifat, M. (1998). XX. Yüzyılda Dilbilim ve G stergebilim Kuramları-1: Tarih e ve Eleştirel Düşünceler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Rifat, M. (2014). Göstergebilim ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
- Sak, S. (2012). Memory and Place: From Ancient Individual Memory to Cyberspace as Contemporary Collective Memory. S. Sak (Ed.), Remembering Digitally i inde. ss. 15-25. Oxford: Inter-Disciplinary Press.
- Sontag, S. (2011). Fotoğraf zerine ( ev. O. Akınhay) (2.Basım). İstanbul: Agora Kitaplığı.
- Sozluk.gov.tr. (2020). Fotoğraf. https://sozluk.gov.tr/ , Erişim Tarihi: 28.10.2020.
- Şendeniz, . (2015). Bakmak, Biriktirmek, Paylaşmak: Fotoğraf, Bellek ve Sosyal Medya İlişkisi. Karadeniz Teknik niversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 5(2), ss. 21-31.
- Turan, E. (2011). Fotoğraf: Belleği Olan Ayna. Sanat-Tasarım Dergisi, 1(2), ss. 19-24.
- Van Dijck, J. (2007). Mediated Memories in the Digital Age. Stanford: Stanford University Press.
- Van Dijck, J. (2008). Digital Photography: Communication, Identity, Memory. Visual Communication, 7(1), ss. 57–76.
- Van House, N. A. (2011). Personal Photography, Digital Technologies and the Uses of the Visual. Visual Studies, 26(2), ss. 125–134.
- Villi, M. (2010). Visual Mobile Communication: Camera Phone Photo Messages as Ritual Communication and Mediated Presence. (Doktora Tezi), Aalto University School of Art and Design, Helsinki.
- Wildschut, T., Sedikides, C., Arndt, J. ve Routledge, C. (2006). Nostalgia: Content, Triggers, Functions. Journal of Personality and Social Psychology, 91(5), ss. 975–993.
- Wiley-Rapoport, C. (2014). The Paradox of Photo Sharing: A Semiotic Approach. (Ed.) Jamin Pelkey. Semiotics 2014: The Semiotics of Paradox i inde ss. 247-258, ISBN 978-1-897493-58-8.
- Zuromskis, C. (2017). Review: A Matter of Memory: Photography as Object in the Digital Age, Afterimage, 44(4) ss. 34-36.
- ISSN: 2687-2099
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2002
- Yayıncı: Kocaeli Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
SOSYAL MEDYADA NOSTALJİK HAFIZA DENEYİMLERİ OLARAK THROWBACK PAYLAŞIMLAR
ULUSLARASI MEDYA KURULUŞLARINDA AFGAN SIĞINMACI HABERLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
ÖZEL VE KAMUSAL ALAN AYRIMI AÇISINDAN YENİ MEDYA’YI BAUMAN ÜZERİNDEN OKUMAK
TAŞRADA ÇOCUKLUK: 2000’Lİ YILLAR BAĞIMSIZ TÜRK SİNEMASINDA EBEVEYN TUTUMLARI