DEĞİRMEN VE HAÇ: PIETER BRUEGEL’İN “KALVARİ’YE GİDEN YOL” RESMİNDEN BİR FİLM UYARLAMASI

“Kalvari’ye Giden Yol” resmini sinemaya uyarlayan Lech Majewski’nin yöntemlerini ve kaynaklarını tespit etmeyi amaçlayan bu çalışmada, önce Bruegel’in sanat serüveni üzerinde durulmuş, ikonografik örgüsüyle resim çözümlenmiştir. Sonrasında filmin kurgusu ve ikonografik göndermeleri tespit edilmiş ve bu süreçte özellikle Majewski’nin, sanatın sembollerinin gizli dili üzerine gerçekleştirdiği konferansı birincil kaynak oluşturmuştur. Bu bölümde metni destekleyen unsurlar olarak filmden alıntılanan sahnelerin görsellerine yer verilmiştir. Film, Bruegel’in resminin 16. yüzyıl Flandrasına uyarlanmış canlı bir versiyonudur. “Değirmen ve Haç” kitabı ile filmin prodüksiyon aşamasında büyük katkı sağlayan Michael Gibson, Majewski’ye “Bruegel aklına sa- hip” sıfatını uygun görürken, bu filmi gerçekleştirmede ne denli yetkin olduğunun da ipuçlarını vermektedir. Majewski, İsa’nın çarmıha gerilmek üzere Kalvari’ye giden sürecini, bir önceki geceden başlamak üzere bütün gün boyunca gerçekleşen olaylar döngüsüyle anlatır. Bu döngüde Hıristiyanlıkla ilgili sembolik, ikonografik katmanların defalarca altını çizerken, Bruegel’in yaşadığı çağda Flandra’daki Katolik İspanya yönetiminin Protestanlar üzerindeki baskısını dehşet verici sahnelerle kadraja giren İspanyol milisler üzerinden anlatır. Majewski, bu filmi ile Bruegel’in başyapıtını anlamlandırmamızda bizi yetkin kılacak kılavuza imza atmış; izleyenlerin Bruegel gibi düşünebilmesini sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bruegel, Majewski, Flandra, İkonografi, Batı Resmi

PDF

___

Gibson, M.F. (2012). The Mill And the Cross A Commentory on Peter Bruegel’s Way to Calvary. Paris: The University of Levena Pres.
İncil, Elçilerin İşleri 2:1-4. https://incil.info/kitap/act/2 (Erişim: 13.02.2020) İncil, Luka 6:48-49. https://incil.info/kitap/luk/6 (Erişim: 28.01.2020)
İncil, Luka 22:19. https://incil.info/kitap/luk/22 (Erişim: 28.01.2020)
İncil, Markos 14:22. https://incil.info/kitap/mar/14 (Erişim: 28.01.2020) İncil, Markos 14: 32-41. https://incil.info/kitap/mar/14 (Erişim: 12.02.2020) İncil, Matta 7:24-27. https://incil.info/kitap/mat/7 (Erişim: 28.01.2020) İncil, Matta 16:18. https://incil.info/kitap/mat/7 (Erişim: 28.01.2020)
İncil, Matta 26: 14-15. https://incil.info/kitap/mat/26 (Erişim: 12.02.2020)
İncil, Matta 26:26. https://incil.info/kitap/mat/26 (Erişim: 28.01.2020)
İncil, Matta 26: 36-45. https://incil.info/kitap/mat/26 (Erişim: 12.02.2020)
İncil, Matta 27: 1-2, 11-26. https://incil.info/arama/Matta+27 (Erişim: 06.02.2020) İncil, Yuhanna 10:1-21. https://incil.info/kitap/joh/10 (Erişim: 13.02.2020)
İncil, Yuhanna 13: 1-17. https://incil.info/kitap/joh/13 (Erişim: 12.02.2020)
Majewski, L. (5 Şubat 2013) Hidden Language of Symbols in Art. https://tat.lv/ en/video-lectures/190116-lech-majewski-hidden-language-of-symbols-in-art/(Erişim: 05.02.2020)
Mander, K. (1617). Het schilder-boeck. Utrecht: Davaco Publishers. https://www.dbnl. org/tekst/mand001schi01_01/(Erişim: 15.01.2020)
Mclntosh, G. (2004). Schola Caritatis, Twelfth Century Cistercians and the Ideas of Mo- nastic Caritas and Amicitia. Master of Arts in History Thesis. New Zealand: Massey University. https://mro.massey.ac.nz/handle/10179/13459?show=full (Erişim: 6.02.2020)
Metford, JCJ (1983). Dictioanry of Christian Lore and Legend. London: Thames and Hudson.
Orenstein, N. M. (2001). “The Elusive Life of Pieter Bruegel the Elder”, Pieter Bruegel the Elder: Drawings and Prints, New York: The Metropolitan Museum of Art. https:// www.metmuseum.org/art/metpublications/Pieter_Bruegel_the_Elder_Drawings_and_ Prints (Erişim: 15.01.2020)
Tanah, Hezekiel 1:1–28. https://incil.info/arama/Ezekiel+1(Erişim: 28.01.2020)
Tanah, Levililer 9: 2–3, 8. https://incil.info/arama/Levililer+9 (Erişim: 28.01.2020)
Tanah: Levililer 22:27. https://incil.info/arama/Levililer+22 (Erişim: 28.01.2020)
Tanah, Mısır’dan Çıkış 32: 1, 4, 8, 19, 20, 35. https://incil.info/arama/Misirdan+Ci- kis+32 (Erişim: 29.01.2020)
Tanah, Yasa’nın Tekrarı 9:16–21. https://incil.info/arama/Yasanin+Tekrari+9 (Erişim: 29.01.2020)
Tevrat, Yaratılış 3:14-15. https://incil.info/kitap/Yaratilis/3 (Erişim: 05.02.2020) Tevrat, Yaratılış 11:1-9. https://incil.info/kitap/gen/11 (Erişim: 13.02.2020)
Tükel U. ve Arsal Yüzgüller S. (2014). Sözden İmgeye Batı Sanatında İkonografi. İstan- bul: Kabalcı Yayıncılık.
Wilkinson, K. (2011). Kökenleri ve Anlamlarıyla Semboller & İşaretler, Binlerce Yıllık Görsel Bir Yolculuk. (Çev. S. Toksoy). İstanbul: Alfa Yayınları.
İnternet Kaynakçası: http://www.dictionaryofspiritualterms.com/public/Glossaries/terms.aspx?ID=1138 (Erişim: 23.01.2020)