Ayda SABUNCUOĞLU İNANÇ, Hüseyin SERBES, Bünyamin GÜLTEKİN

AĞ TOPLUMUNDA DİJİTAL KİMLİK TASARIMI: INSTAGRAM ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Teknolojik gelişmeler ve dijital dönüşümlerin yaşandığı postmodernizm çağında, geleneksel medyadan ayrılan yeni medya kavramı sayesinde enformasyon akışı çoklu boyutlarla aktarılmaktadır. Bu enformasyon yoğunluğu içerisinde öne çıkan sosyal medya platformları, bireylere kendi içeriklerini oluşturma fırsatı sunmaktadır. Günümüz- de gençlerin sıklıkla tercih ettiği sosyal ağlardan Instagram, kullanıcılara sahip oldukları benliklerini ya da daha fazlasını aktarma imkânı sağlamaktadır. Bu çalışmada, Baudrillard’ın post modern medya yaklaşımı Simülasyon Kuramı temele alınarak bireylerin dijital kimlik inşa sürecinde eğitim, cinsiyet ve yaş bağlamında gösterdiği farklılıkların ölçülmesi amaçlanmaktadır. Bu eksende, önceden belirlenen üç farklı yaş grubundan oluşturulan 30 kişilik örneklem grubuna nitel araştırma yöntemlerinden derinlemesine görüşme tekniği uygulanmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, bireylerin dijital kimlik inşa süreçlerinde yaygın kullanıma sahip platformlarından biri olan Instagram, önemli bir yere sahiptir. Katılımcılardan elde edilen bulgular cinsiyet bağlamında ele alındığında, kadınların benlik sunumlarına önemli ölçüde değer verdikleri görülürken başkalarına örnek olma ve davranışlarla model olmanın kadınların görece daha çok önemsediği bir konu olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Elde edilen bulgular ışığında, genç bireylerin Instagram platformunu yaygın bir şekilde kullanarak kültürel aktarımlarda bulundukları gözlemlenmiştir. Ayrıca, sonuçlar, bireylerin sahip olduğu kimliklerin ötesinde bir kişilik sunumu gerçekleştirdiklerini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Medya, Dijital Kimlik, Benlik Sunumu, Simülasyon.

PDF

___

AJJAN, Haya; HARTSHORNE, Robin (2008). Investigating Faculty Decisions to Adopt Web 2.0 Technologies: Theory and Empirical Tests, The Internet and Higher Education, 11(2), 71-80.
AKKAYA, Duygu, Talih; AKYOL, Ayşe; ŞİMŞEK, Gülhayat, Gölbaşı (2017). Sosyal Medya Reklamcılığında Tüketici Algılarının Tutum, Davranış ve Satın Alma Niyeti Üzerine Etki- si. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 39, Sayı 2.
ARMAĞAN, Mustafa (1991). Geleneksel Toplum, Sosyal Bilimler Ansiklopedisi, Risale Yayınları, İstanbul, Cilt No 2.
BARUAH, Trisha, Dowerah (2012). Effectiveness of Social Media as a tool of commu- nication and its potential for technology enabled connections: Amicro-level study, In- ternational Journal of Scientific and Research Publications, Volume 2, Issue 5.
BAUDRILLARD, Jean (2011). Simülakrlar ve Simülasyon, (Çev: Oğuz Adanır), Ankara: Doğubatı Yayınları.
BAUMAN, Zygmunt; LYON, David (2013). Liquid Surveillance: A Conversation. Cambri- dge: Polity Press.
BOZ, Nevfel (2012). Yeni iletişim ortamlarında dijital kimlik ve benlik sunumu, Yayınlan- mamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
COWEN, Tyler. (2006). Sanatta Özgürlük Ekonomik Olarak Özgürlüğü Gerektirir, (Çev. Atilla Yayla), Liberal Düşünce Dergisi 41-42, (Kış-Bahar), 51-56.
DARWISH, Ashraf; LAKHTARIA Kamaljit (2011). The Impact of the New Web 2.0 Te- chnologies in Communication, Development, and Revolutions of Societies, Journal of Advances in Information Technologu, Vol. 2, No. 4, pp. 204-216. doi:10.4304/jait.2.4.
FUCHS, Christian (2015). Dijital Emek ve Karl Marx, (Çev. Tahir Emre Kalaycı, Senem Oğuz), Ankara: Notabene Yayınları.
GOFFMAN, Erwin (2009). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu, (Çev. Barış Cezar), Anka- ra: Metis Yayınları.
İÇİRGİN, Ömer (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları ve motivasyonları, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
KADIOĞLU, Zeynep, Kaban (2013). Kitle İletişim Araçlarının Şekillendirdiği Sosyal Kim- likler Ve Aidiyet Duygusu Ekseninde Tüketici Davranışları, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Cilt 45 (2), 101-114.
KAPLAN, Andreas; HAENLEIN, Michael (2009). Consumer Use and Business Potential of Virtual Worlds: The Case of “Second Life”, The International Journal on Media Management, 11: 93-101.
KAPLAN, Andreas; HAENLEIN, Michael (2010). Users of the world, unite! The challen- ges and opportunities of Social Media. Business Horizons (2010) 53, 59-68.
KARADUMAN, Sibel (2010). Modernizmden Postmodernizme Kimliğin Yapısal Dönüşü- mü, Journal of Yaşar University, 5 (17), 2886-289.
KOÇ, Merve (2017). Dramaturjik Teori Çerçevesinde Sosyal Medyada Engelli Bireylerin Benlik Sunumu, Selçuk İletişim, 10 (1), 262-281.
LEWIS, Coser (2012). Sosyolojik Düşüncenin Ustaları “Tarihsel ve Toplumsal Bağlamla- rında Fikirler”, (Çev: H. Hülür, S. Toker, İ. Mazman), Ankara: De ki Basım.
MAFA, Onias; GASVA, Douglas (2015). Increasing Access to and Quality of Open and Distance Learning Programmes through Technology-Driven Pedagogy: the Case of Zim- babwe Open University, IOSR Journal of Research & Method in Education, Volume 5, Issue 5 Ver. II (Sep. - Oct. 2015), PP 74-80.
METİN, Osman; KARAKAYA, Şeref (2017). Jean Baudrillard Perspektifinden Sosyal Medya Analizi Denemesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi / Cilt: 19, Sayı: 2, 109-121.
MORKOÇ, Dilek, Kekeç; ERDÖNMEZ, Cumhur (2018). Yükseköğretim Öğrencilerinin Yaşam Kalitesine Yönelik Algıları: ÇOMÜ Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi.
MUTLU, Yağmur (2019). Sosyal Medya, Kimlik ve Mahremiyet: Geç Ergen Grupların Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıklarının Elazığ Örneğinde İncelenmesi (Yayınlanma- mış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
OKUYAN, Hümeyra; TASLAMAN, Caner (2018). Jean Baudrillard’ın Simülasyon Kura- mında Ayartma Kavramı, Din ve Felsefe Araştırmaları, 1 (1), 29-45.
OSKAY, Ünsal (1993). Yıkanmak İstemeyen Çocuklar Olalım, İstanbul: Yapı Kredi Ya- yınları.
ÖZDEMİR, Burcu; YILDIRIM, Gonca (2019). Dijitalleşen İletişim Ortamlarında Kimlik İnşası ve Benlik Sunumu: İletişim Fakültesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Yeni Medya Elektronik Dergisi, Cilt 3, Sayı 3.
ÖZEN, Yener; GÜL, Abdülkadir (2007). Sosyal ve Eğitim Bilimleri Araştırmalarında Ev- ren-Örneklem Sorunu, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0 (15), 394-422.
POE, Marshall (2019). İletişim Tarihi: Konuşmanın Evriminden İnternete Medya ve Top- lum. İstanbul: Islık Yayınları.
POSTMAN, Neil (1994). Televizyon Öldüren Eğlence, (Çev: Osman Akınhay), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
ROBSON, Colin (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri: Gerçek Dünya Araştırması, An- kara: Anı Yayıncılık.
SABUNCUOĞLU, Ayda (2015). Sosyal Medyanın Bir Gösteriş Tüketimi Mecrası Olarak Kullanımı, İletişimÇalışmaları, s. 369-380.
SABUNCUOĞLU, Ayda; SAATCIOĞLU Ezgi (2016). İdealize Edilmiş Erkek Bedeninin Bir Reklam Çekiciliği Olarak Kullanımına Yönelik Bir Araştırma, Global Media Journal TR Edition, 6 (12).
SEPETCİ, Nurten (2017). Sosyal Medyada Mahremiyet Algısının Çöküşü: Instagram Ör- neği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
SÖZEN, Edibe (1991). Sosyal Kimlik Kavramı’nın Sosyolojik Ve Sosyal Psikolojik Bir İnce- lemesi, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Metodoloji ve Sosyoloji Araştırma Merke- zi, 23. Kitap, İktisat Fakültesi Yayın No. 535, İstanbul.
ŞİMŞEK, Turan. (2017). Sosyal Medyada Mahremiyetin İfşası: Instagram Örneği, Sosyo- lojik Düşün, 4 (1), 10 24.
TEKİN, Hasan Hüseyin (2006). Nitel Araştırma Yönteminin Bir Veri Toplama Tekniği Ola- rak Derinlemesine Görüşme, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3 (13) , 101-116.
TELMAN, Nursel; ÜNSAL Pınar (2005). İnsan İlişkilerinde İletişim. İstanbul: Epsilon Ya- yıncılık.
TÜRKOĞLU, Hülya, Semiz; DOĞAN, Betül, Onay (2018). Sosyal Medya Üzerinden Oku- run Değişimi ve Bilgi Güvenirliği, Erciyes İletişim Dergisi, Temmuz/July 2018 Cilt/Volume 5, Sayı/Number 4, 371-385.
UYANIK, Faik (2013). Sosyal Medya: Kurgusallık ve Mahremiyet, Kocaeli Üniversitesi Yeni Medya Kongresi, 7 Mayıs 2013, Kocaeli.
YILDIZ, Burçak (2019). Instagram Istatistikleri, https://www.brandingturkiye.com/ins- tagram-istatistikleri guncel/ Erişim Tarihi: 29.12.2019