KADER MERT, HASİBE KADIOĞLU, Seçil AKSAYAN

Öz Etkililik Yeterlik Ölçeği - Çocuk Formu'nun Geçerlik ve Güvenirliği

GİRİŞ ve AMAÇ: Ülkemizde çocuklarda öz-etkililik durumunu değerlendirmeye yönelik veri toplama araçları ya akademik yeterliliği değerlendirmeye özgü ya da belli hastalıklara ilişkindir. Araştırmanın amacı, Sherer ve arkadaşları tarafından yetişkinler için geliştirilen ve ülkemizde geçerlik ve güvenirlik çalışması Gözüm ve Aksayan tarafından yapılan Özetkililik Yeterlik Ölçeği’ ni, çocuklara yönelik uyarlamak ve ölçeğin psikometrik özelliklerini incelemektir. YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu araştırma, metodolojik türde bir çalışmadır. Kocaeli ilinde bir ilköğretim okulunda 3., 4. ve 5. sınıflarına devam eden 273 öğrenci ile yapılmıştır. BULGULAR: Ölçeğin madde analizinde madde toplam korelasyon değerleri 0.18 ile 0.51 arasındadır. Madde toplam korelasyon değeri 0.30’un altındaki altı madde, ölçekten çıkarılmıştır. Maddeler çıkarıldıktan sonra yapılan faktör analizi sonucunda ölçeğin maddelerinin toplam varyansının % 51.51’ini açıklayan dört faktör altında toplandığı bulunmuştur. Ölçeğin genel Cronbach Alpha değeri.81’dir. TARTIŞMA ve SONUÇ: Öz-etkililik Yeterlilik Ölçeği-Çocuk Formu, 9-12 yaş çocuklarının öz-etkililik durumlarının değerlendirilmesinde ölçüm aracı olarak kullanılabilir.

Validity and Reliability of The Self-Efficacy Scale - Child's Form

INTRODUCTION: Data collection instruments for evaluating the level of self-efficacy in children are used in Turkey to assess academic achievement or are specific and limited to certain illnesses. The aim of this study was to adapt the Turkish version of the Self-efficacy Scale originally developed by Sherer et al. and later tested for validity and reliability in Turkey by Gözüm and Aksayan for use with children and examine the instrument's psychometric characteristics. METHODS: The study is a methodological design. It was conducted with 273 pupils enrolled in the 3rd, 4th and 5th grades of an elementary school in the province of Kocaeli. RESULTS: In the item analysis of the scale, item-total correlations were found to be in the range of 0.18-0.51. Six items that had values of below 0.30 were removed from the scale. The factor analysis performed after the items were removed showed that the items in the scale could be grouped under four factors that explained 51.51% of total variance. The Cronbach Alpha coefficient for the overall scale is.81. DISCUSSION and CONCLUSION: The Self-efficacy Scale- Child's Form may be used as a measure of evaluating selfefficacy in children of the ages 9-12.

PDF

___

1. Bandura, A. Self efficacy: The exercise of control. Newyork. Freeman Company. USA, 1997.

2. Synder, C.R. Lopez, S.J. The scientific and practical exploration of human strengths . New Yok, NY: SAGE.2007.

3. Bandura, A. Self efficacy. In. V. S. Ramachaudran (Ed) Encylopedia of Human Behaviour (4) : 71-81. New York: Academic Press(Reprinted in H. Friendman (Ed), Encyclopedia of Mental Health. San Diego: AcademicPress, 1998.

4. Gözüm S, Aksayan S. Öz- Etkililik Yeterlilik Ölçeğinin Türkçe Formunun Güvenilirlik ve Geçerliliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1999; 2(1): 21-32.

5. Senemoğlu N. Sosyal bilişsel kuram. Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. 12. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi, 2005. p:215-37.

6. Aksayan S, Gözüm S. Olumlu sağlık davranışlarının başlatılmasında ve sürdürülmesinde öz-etkililik algısının önemi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998; 2(1): 35-41.

7. Mert, K., Aksayan, S. Olumlu sağlık davranışlarının kazandırılmasında okul sağlığı hemşireliği uygulamaları, Türkiye Klinikleri Dergisi. 2016; 2(1):1-6.

8. Terry, D. Determinant of coping: The role of stable and situational factors:Journal of Personality and SocialPsychology. 1994, (66): 895-910.

9. Karademas, E. C., Azizi, A. K. The stress process, self-efficacy expectations and psychological health, Personality and Individual Differences. 2004; (37):1033-1043.

10. Yardımcı, F. Başbakkal, Z. Ortaokul Öz- Yeterlilik Ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması, Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2010; 11:321-6.

11. Çevik, Ü. Çelebioğlu, A. Astımlı çocuklar ve adölesanlar için öz-etkililik ölçeği Türkçe formunun geçerliliği ve güvenirliği, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012; 15(1):55-62.

12. Aksayan S, Gözüm S. Kültürlerarası Ölçek Uyarlaması İçim Rehber II: Psikometrik Özellikler Ve Kültürlerarası Karşılaştırma. Hemşirelik Araştırma ve Geliştirme Dergisi. 2003; 4(2): 3-14.

13. Büyüköztürk Ş. Faktör analizi: Temel Kavramlar Ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Eğitim Yönetimi Dergisi. 2002; 32: 470-83.

14. Özdamar K. Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi 2: Çok Değişkenli Analizler. 5. Baskı. Eskişehir: Kaan Kitabevi. 2004. p. 496-8.

15. Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. 5. Basım. Ankara: Nobel Yayıncılık.2014. p. 19-51.