Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalığa Maruz Kalma Durumlarını Etkileyen Faktörler

Amaç: Bu çalışmada amaç, lise öğrencilerinin siber zorbalığa maruz kalma durumlarını, etkileyen faktörlerin ve siber zorbalığın etkilerinin incelenmesidir. Yöntem: Bu araştırma, İstanbul ili, Şişli ilçesinde bulunan, rastgele örneklem ile seçilmiş üç lisede okuyan, araştırmaya katılmaya gönüllü 516 öğrenci ile yürütülmüştür. Örneklem seçim yöntemine gidilmemiş, ulaşılabilen tüm öğrenciler çalışmaya dâhil edilmiştir. Okulların toplam öğrenci sayısına göre ulaşılabilme oranı %41.8 olarak hesaplanmıştır. Veriler, hazırlanan veri toplama formu, Siber Mağduriyet Ölçeği ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ile araştırmacı tarafından toplanmıştır. Veriler SPSS programında analiz edilmiştir. Frekans ve yüzde dağılımları, tablolar hâlinde gösterilmiş, ölçekler arası korelasyon testi uygulanmıştır. Bulgular: Araştırma kapsamına giren 516 öğrencinin siber mağduriyet puan ortalamaları 27.40+4.15, benlik saygısı puan ortalamaları ise 21.11+5.81 olarak belirlenmiştir. Anne babası sağ olan, birlikte yaşayan öğrencilerin siber mağduriyet puan ortalamaları düşük, tanımadığı kişilerle mesajlaşan, cep telefonuna şifre koyan ve tanımadığı kişilerle görüntülü konuşma yapan öğrencilerin mağduriyet puanları ise diğerlerine göre daha yüksek olarak belirlenmiştir. Öğrencilerin siber mağduriyet puanları ile benlik saygısı puanları arasında negatif yönde bir korelasyon olduğu görülmüştür (r = -0.136, p

High School Students Experiencing Cyber Bullying and Affecting Factors

Aim: This study aimed to analyze the impact of cyber bullying exposure on high school students. Methods: This research was conducted with 516 randomly selected high school students agreeing to participate from three different schools in Sisli, Istanbul, Turkey. This number (516 students) comprises 41.8% of the total students of these schools. The data were collected by using a personal information form, the Cyber Victimization Scale and the Rosenberg Self-Esteem Scale and were analyzed on the SPSS program. The distributions of frequency and percentage are shown in the tables, and a correlation test was conducted between scales. Results: It was found that the average point for cyber victimization was 27.40+4.15. The average point for self-esteem was 21.11+5.81. The average cyber victimization scores of students whose parents were alive and living together were lower, and the victimization scores of students who communicated with people they did not know, who put passwords on their mobile phones, and who made video conversations with people they did not know were found to be higher than the others. It was observed that there was a negative correlation between the cyber victimization points and the self-esteem points. (r = -0.136, p=.00) Conclusion: In order to protect the mental health of adolescents, it is recommended to monitor any students who are at high risk of cyber victimization, who have no parents, or whose parents are separated, and that all students be provided with training and counseling on how to protect themselves from such attacks. School nurses may be eligible to perform this task.

PDF

___

1. Arıcak OT. Siber zorbalık: Gençlerimizi bekleyen yeni tehlike. Kariyer Penceresi. 2011;2(6):10-2.
2. Baldry AC, Sorrentino A, Farrington D. Cyberbullying and cybervictimization versus parental supervision, monitoring and control of adolescents’ online activities. Children and Youth Services Review. 2019;96:302-7. doi: 10.1016/j.childyouth.2018.11.058.
3. Guan NC, Kanagasundram S, Hway AY, Loong HT, Kar MT. Cyber bulyying - a new social menace. ASEAN Journal of Psychiatry. 2016;17(1):104-15. Available from: https://tarjomefa.com/wp-content/ uploads/2017/03/6261-English-TarjomeFa.pdf
4. Tanrıkulu T. Siber zorbalıkla ilgili değişkenlerin incelenmesi ve gerçeklik terapisi yönelimli bir müdahale programının siber zorbaca davranışlar üzerindeki etkisi [doctoral dissertation ]: Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Eğitm Bilimleri Enstitüsü; 2013.
5. Milli Eğitim Bakanlığı. Siber Zorbalık ve Siber Zorbalıktan Korunma Yolları. Milli Eğitim Bakanlığı; 2015. Available from: http://web.archive. org/web/20150411062356/http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/03/13/116373/icerikler/siber-zorbalik-ve-siber-zorbaliktankorunma-yollari_1102659_gorme_engelli.html
6. İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü Siber Güvenlik ve Sosyal Medyanın Doğru Kullanımı Çalıştayı Rapor Kitabı 2018. Available from: http:// istanbul.meb.gov.tr/yegitek/pdf/siber/calistay_1_2_kitabi.pdf
7. Mishna F, McLuckie A, Saini M. Real-world dangers in an online reality: A qualitative study examining online relationships and cyber abuse. Social Work Research. 2009;33(2):107-18. doi: 10.1093/swr/33.2.107.
8. Apostolides A. Cyber bullying: Child and youth spirituality. HTS Teologiese Studies / Theological Studies. 2017;73(3):1-7. Available from: https://pdfs.semanticscholar.org/45a7/6da4a042c99af5e3e1930 25e7bd56e498d62.pdf
9. UNICEF. The State of World's Children 2017. United Kingdom: UNICEF; 2017. Available from: https://www.unicef.org/publications/ files/SOWC_2017_ENG_WEB.pdf
10. Uludasdemir D, Kucuk S. Cyber bullying experiences of adolescents and parental awareness: Turkish example. J Pediatr Nurs. 2019;44:e84- e90. doi: 10.1016/j.pedn.2018.11.006.
11. Kapçı EG. İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2004;37(1):1-13. Available from: https://pdfs.semanticscholar.org/235e/85e99efffbd020 6861bbfdbb9a30ccc61210.pdf
12. Slonje R, Smith PK. Cyberbullying: Another main type of bullying? S c a n d J P s y c h o l . 2 0 0 8 ; 4 9 ( 2 ) : 1 4 7 - 5 4 . d o i : 10.1111/j.1467-9450.2007.00611.x.
13. Beran T, Li Q. Cyber-harassment: A study of a new method for an old behavior. Journal of educational computing research. 2005;32(3):265- 77. doi: 10.2190/8YQM-B04H-PG4D-BLLH.
14. Eroğlu Y, Aktepe E, Akbaba S, Işık A, Özkorumak E. Siber zorbalık ve mağduriyetin yaygınlığının ve risk faktörlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim. 2015;40(177):93-107. doi: 10.15390/EB.2015.3698.
15. Şahin M, Sarı S, Özer Ö, Hatip S. Lise öğrencilerinin siber zorba davranişlarda bulunma ve maruz kalma durumlarina ilişkin görüşleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2010;2010(21):257-70. Available from: https://dergipark.org. tr/en/download/article-file/117934
16. Ayas T. Lise öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma yaygınlığı. In: XI Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. 2011. p. 3-5.
17. Ayas T, Horzum M. İlköğretim öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma durumu. İlköğretim Online. 2012;11(2):369-80. Available from: https://ilkogretim-online.org/fulltext/218-1596950158. pdf?1598895786
18. Arıcak OT, Tanrıkulu T, Kınay H. Siber Mağduriyet Ölçeği’nin ilk psikometrik bulguları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. 2012;11:1- 6. Available from: https://mjer.penpublishing.net/makale_indir/336
19. Rosenberg M. Society and the Adolescent Self-Image. Princeton University Press, Princeton, N.J., 1965. 326 pp
20. Çuhadaroğlu F. Adolesanlarda benlik saygisi [doctoral dissertation]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi; 1986.
21. Tezcan B. Obez bireylerde benlik saygısı, beden algısı ve travmatik geçmiş yaşantılar [doctoral dissertation]. İstanbul: Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi; 2009.
22. SPSS Inc. Released 2007. SPSS for Windows, Version 16.0. Chicago, SPSS Inc.
23. Tabachnick B, Fidell L, Tabachnick B, Fidell L. Using Multivariate Statistics. 6th new international ed. Essex: Pearson; 2014. p. 235-84.
24. Dempsey AG, Sulkowski, Michael L Nichols, Rebecca Storch, Eric A. Differences between peer victimization in cyber and physical settings and associated psychosocial adjustment in early adolescence. Psychology in the Schools. 2009;46(10):962-72. doi: 10.1002/pits.20437.
25. Li Q. Cyberbullying in schools: A research of gender differences. School Psychology International. 2006;27(2):157-70. doi: 10.1177/0143034306064547.
26. Kowalski R, Limber S. Electronic bullying among middle school students. Journal of Adolescent Health. 2007;41(6):S22-S30. doi: 10.1016/j.jadohealth.2007.08.017.
27. Ybarra M, Mitchell K, Wolak J, Finkelhor D. Examining characteristics and associated distress related to Internet harassment: findings from the Second Youth Internet Safety Survey. Pediatrics. 2006;118(4):e1169-
77. doi: 10.1542/peds.2006-0815 28. Akbulut Y, Sahin YL, Eristi B. Cyberbullying victimization among Turkish online social utility members. Journal of Educational Technology. 2010;13(4):192-201. doi: 10.2307/jeductechsoci.13.4.192. Available From: https://www.jstor.org/stable/pdf/ jeductechsoci.13.4.192.pdf
29. Topçu Ç, Baker E, Çapa Ö, Aydın Y. Examination of cyberbullying experiences among Turkish students from different school types. Cyberpsychol Behav. 2008;11(6):643-8. doi: 10.1089/cpb.2007.0161.
30. Smith P, Mahdavi J, Carvalho M, Fisher S, Russell S, Tippett N, et al. Cyberbullying: Its nature and impact in secondary school pupils. J Child P s y c h o l P s y c h i a t r y . 2 0 0 8 ; 4 9 ( 4 ) : 3 7 6 - 8 5 . d o i : 10.1111/j.1469-7610.2007.01846.x.
31. Mesch G, Behavior. Parental Mediation, Online Activities and Cyberbullying. Cyberpsychol Behav. 2009;12(4):387-93. doi: 10.1089/ cpb.2009.0068.
32. Peker A, Eroğlu Y. Ergenlerde algılanan sosyal destek ve siber zorbalığa eğilim arasındaki ilişkiler: Arkadaştan ve öğretmenden algılanan sosyal desteğin aracı rolü. Turkish Studies. 2015;10(3):759-78. doi: 10.7827/ turkishstudies.7693.
33. Ybarra M, Espelage D, Mitchell K. The co-occurrence of internet harassment and unwanted sexual solicitation victimization and perpetration: associations with psychosocial indicators. J Adolesc Health. 2007;41(6 Suppl 1):S31-41. doi: 10.1016/j. jadohealth.2007.09.010.
34. Ybarra M. Linkages Between Depressive Symptomatology and Internet Harassment Among Young Regular Internet Users. Cyberpsychol Behav. 2004;7(2):247-57. doi: 10.1089/109493104323024500.
35. Ybarra M, Diener-West M, Leaf P. Examining the overlap in Internet harassment and school bullying: Implications for school intervention. J Adolesc Health. 2007;41(6 Suppl 1):S42-50. doi: 10.1016/j. jadohealth.2007.09.004.
36. Lei L, Wu Y. Adolescents' Paternal Attachment and Internet Use. Cyberpsychol Behav. 2007;10(5):633-9. doi: 10.1089/cpb.2007.9976.
37. Huang YY, Chou C. An analysis of multiple factors of cyberbullying among junior high school students in Taiwan. Computers in Human Behavior. 2010;26(6):1581-90. doi: 10.1016/j.chb.2010.06.005.
38. Mitchell MS. Cyberbullying and academic achievement: research into the rates of incidence, knowledge of consequences and behavioral patterns of cyberbullying [doctoral dissertation]. University of Connecticut; 2011.
39. Lenhart A. Cyberbullying [Internet]. Pew Research Center. 2007. Available from: https://www.pewresearch.org/internet/2007/06/27/ cyberbullying/
40. Wang J, Iannotti R, Nansel T. School bullying among adolescents in the United States: physical, verbal, relational, and cyber. J Adolesc Health. 2009;45(4):368-75. doi: 10.1016/j.jadohealth.2009.03.021.
41. Zorbaz O, Dost MT. Lise öğrencilerinin problemli internet kullanımının cinsiyet, sosyal kaygı ve akran ilişkileri açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014;29(1):298-310. Available from: http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/shw_artcl-119.html
42. Eroğlu Y. Ergenlerde siber zorbalık ve mağduriyeti yordayan risk etmenlerini belirlemeye yönelik bütüncül bir model önerisi [doctoral dissertation]. Bursa: Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 2014.
43. Kabalcıoğlu F, Eroğlu Y. İlköğretim öğrencilerinin siber zorbalık ve mağduriyet durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. In: Sarı İ, Özdemir M, editors. Çocuk ve Bilişim. Ankara: Polis Akademisi Suç Araştırmaları Merkezi; 2013. p. 228-48.
44. Spears B, Slee P, Owens L, Johnson B. Behind the scenes and screens: Insights into the human dimension of covert and cyberbullying. Zeitschrift für Psychologie/Journal of Psychology. 2009;217(4):189-96. doi: 10.1027/0044-3409.217.4.189.
45. Rogers V. Cyberbullying: Activities to Help Children And Teens to Stay Safe in A Texting, Twittering, Social Networking World. Pentoville Road London, Jessica Kingsley Publishers; 2010.
46. Smith P, Mahdavi J, Carvalho M, Tippett N. An investigation into cyberbullying, its forms, awareness and impact, and the relationship between age and gender in cyberbullying. Research Brief; 2006. Available from: https://static.lgfl.net/LgflNet/downloads/online-safety/ LGfL-OS-Research-Archive-2006-Goldsmiths-Cyberbullying.pdf
47. Raskauskas J, Stoltz A. Involvement in traditional and electronic bullying among adolescents. Dev Psychol. 2007;43(3):564-75. doi: 10.1037/0012-1649.43.3.564.
48. Özel S. Lise öğrencileri arasında siber zorbalık, siber mağduriyet, depresyon ve benlik saygısı ilişkisi [master’s thesis ]. İstanbul: Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2013.
49. Çetinkaya S, Nur N, Ayvaz A, Özdemir D, Kavakci Ö. The relationship between school bullying and depression and self-esteem levels among the students of three primary schools with different socioeconomic levels in Sivas province. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2009;10(2):151-8. Available from: https://acikerisim.cumhuriyet.edu.tr/xmlui/ handle/20.500.12418/10216
50. Hinduja S, Patchin JW. Bullying beyond the schoolyard: Preventing and responding to cyberbullying. (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage Publications 2014. p. 123.
51. Hinduja S, Patchin JW. Cyberbullying and self‐esteem. J School Health. 2010;80(12):614-21. doi: 10.1111/j.1746-1561.2010.00548.x.
52. Patchin JW, Hinduja S. Digital self-harm among adolescents. J Adolesc Health. 2017;61(6):761-6. doi: 10.1016/j.jadohealth.2017.06.012.
53. Robson C, Witenberg R. The influence of moral disengagement, morally based self-esteem, age, and gender on traditional bullying and cyberbullying. Journal of School Violence. 2013;12(2):211-31. doi: 10.1080/15388220.2012.762921

Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi-Cover

ISSN: 2618-5741
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2004
Yayıncı: Koç Üniversitesi HYO Semahat Arsel Hemşirelik Eğitim ve Araştırma Merkezi (SANERC)