ÖZLEM CEYHAN, Songül GÖRİŞ, ABDULLAH DEMİRTAŞ, ZÜLEYHA KILIÇ

ERKEK HASTALARIN PROSTAT KANSERİ TARAMALARI HAKKINDA BİLGİ DÜZEYLERİ

Amaç: Prostat kanseri erkeklerde en sık görülen kanserlerdendir. İleri evre olmadan belirti vermeyen prostat kanserinde, erken tanı ve taramalarla iyi sonuçlar elde edilebilir. Bu çalışma erkeklerin prostat kanseri taramalarına ilişkin bilgi düzeylerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Araştırma bir üniversite hastanesinin üroloji polikliniğine başvuran 120 erkek hasta ile yapılmıştır. Araştırmanın yapılabilmesi için etik kurul onayı, kurum izni ve bireylerden sözlü ve yazılı onam alınmıştır. Araştırmanın verileri; literatür taranarak oluşturulan Kişisel Bilgi Formu ve Weinrich ve arkadaşları tarafından geliştirilen “Prostat Kanseri Taramaları Bilgi Testi”(PKTBT) kullanılarak toplanmıştır.Bulgular: Araştırmada bireylerin yaş ortalaması 63.26 ± 2.24, %91.7’si evli, %58.3’ü ilköğretim mezunu ve %70.8’i emekliydi. Bireylerin daha önce %38.3’ünün prostat ile ilgili sorun yaşadığı, %39.2’sinin prostat muayenesi olduğu, %30’nun PSA testi yaptırdığı ve %28.3’ünün yakınlarında prostat kanseri olduğu belirlenmiştir. Bireylerin sadece %21.7’sinin prostat kanseri hakkında bilgi aldığı, bilgi alanların %30.8’inin bilgiyi sağlık personelinden aldığı tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin “Prostat Kanseri Taramaları Bilgi Testinden” ortalama 4.81 ± 2.24 puan aldığı ve “düşük düzeyde bilgili” oldukları saptanmıştır. Prostat kanseri taramaları konusunda daha önce bilgi alan erkeklerin PKTBT puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Daha önce prostat kanserine yönelik bilgi alan erkekler ile almayanların PKTBT puanları arasındaki farkın istatistiksel olarak ileri derecede anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Bu araştırmanın sonucunda riskli grupta yer alan erkeklerin prostat kanseri ve taramalara ilişkin bilgi düzeylerinin düşük olduğu saptanmıştır. Bu konuda halka yönelik kamu spotu çalışmalarıyla erkeklerin dikkatinin çekilmesi ve bilgilendirmelerinin yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Bilgi düzeyi; prostat kanseri, prostat kanser taramaları

Knowledge Levels of Male Patients About Prostate Cancer Screening

Objective: Prostate cancer is the most common cancer in men. Prostate cancer that does not show symptoms without advanced stage is a type of cancer that shows good results with early diagnosis and screening. This study was done descriptively to determine the level of knowledge about men's screening for prostate cancer.Material and Methods: The study was conducted with 120 male patients who applied to the urology policlinic of a university hospital. Ethical committee approval, institutional permission and verbal and written consent from the individuals were obtained. Data from the study were retrieved by the Personal Information Form created by searching the literature and "Prostate Cancer Screening Information Test" (PCTBT) developed by Weinrich et al.Results: In the study, it was determined that the average age of the individuals was 63.26 ± 2.24, 91.7%were married, 58.3%were primary school graduates and 70.8%were retired. It was determined that 38.3%of the individuals had problems with prostate, 39.2%had prostate underwent, 30%had PSA test and 28.3%had prostate cancer in their relatives. It was determined that only 21.7%of the individuals received information about prostate cancer and 30.8%of the individuals received information from health care personnel. Individuals participating in the study had an average of 4.81 ± 2.24 points from the "Prostate Cancer Screening Tests" and were found to be "low-level knowledgeable". Men with previous knowledge of prostate cancer screenings were found to have higher PCTBT scores. It was determined that the difference between PCTBT scores of males who were previously informed about prostate cancer was statistically significant. Conclusion: As a result of this research, it was determined that men in risk group had low knowledge level about prostate cancer and screening. In this regard, it is suggested that the public awareness of the men should be inreased with the public spot work towards the public.

Keywords:

Knowledge level; prostate cancer, prostate cancer screenings,

PDF

___

1. Akdemir N, Birol L. İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakım Kitabı. 2. Baskı. Ankara: Sistem Ofset. 2005. pp: 245-254.
2. Karadakovan A, Aslan F. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım Kitabı. 2. Baskı. Adana: Nobel kitabevi. 2011. 201-208.
3. Türkiye’de Kanser Kontrolü 2009. http://onkofar.com/vImages/pdfler/2009_Turkiyedekanserkontrolu.pdf. (Erişim tarihi: 08/03/2014).
4. GLOBOCAN 2012: Estimated Cancer Incidence, Mortality and Prevalence Worldwide in 2012. http://globocan.iarc.fr/Pages/fact_sheets_cancer.aspx. (Erişim tarihi: 09/03/2014).
5. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı: Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2010. http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-72577/h/saglikistatistikleriyilligi2010.pdf. (Erişim tarihi: 08/03/2014).
6. Türkiye’de Prostat Kanseri İnsidansı: Epidemiyolojik bir Çalışma (PROSTATTURK). http://uroonkoloji9.naklenkongre.com/sunumlar/210800.pdf. (Erişim tarihi: 09/03/2014).
7. Jemal A, Murray T, Ward E, Samuels A, Tiwari RC, Ghafoor A et al. Cancer statistics, 2005. CA Cancer J Clin. 2005;55(1):10-30.
8. Prostat kanseri hastalar için bir kılavuz 2008. http://www.krebsgesellschaft-nrw.de/d_service/b_runterladen/Prostata.pdf. (Erişim tarihi: 08/03/2014) 9. Yüksel İ, Kaplan M. Prostat kanseri önlenebilir mi? Üroonkoloji Bülteni. 2011;2:17-21.
10. Ekin RG, Zorlu F. Türkiye verilerine göre prostat kanseri taranmalı mı? Üroonkoloji Bülteni. 2013;12:71-75.
11. Türkeri L. Prostat kanserinde tarama ve kanser gelişimini önlemenin güncel durumu. Üroonkoloji Bülteni. 2009;1:14-15.
12. Schröder FH, Hugosson J, Roobol MJ, Tammela TLJ, Ciatto S, Nelen V et al. Screening and prostate-cancer mortality in a randomized european study. The new england journal of medicine. 2009;360:1320-1328.
13. Etzioni R, Gulati R, Cooperberg MR, Penson DM, Weiss NS, Thompson IM. Limitations of basing screening policies on screening trials. Med Care. 2013;51:295-300.
14. Arkes HR, Gaissmaier W. Psychological research and the prostate- cancer screening controversy. Psychol Sci. 2012;23:547-553.
15. Vu Le C, Quang Dao O, Khac Tran LN. Mass screening of prostate cancer in Vietnam: Current status and our opinions. Urologic Oncology: Seminars and Original Investigations. 2010;28:673-676.
16. Weinrich SP, Seger RE, Rao GS, Chan EC, Hamm RM, Godlet PA et al. A decision aid for teaching limitations of prostate cancer screening. J Natl Black Nurses Assoc. 2008;19:1-11.
17. Ford, ME, Vernon SW, Havstad SL, Thomas SA, Davis SD. Factors influencing behavioral intention regarding prostate cancer screening among older African-American men. J Natl Med Assoc 2006;98:505-514. 18. Wray R J, McClure S, Vijaykumar S, Smith C, Ivy A, Jupka K et al. Changing the conversation about prostate cancer among African Americans: Results of formative research. Ethn Health. 2009;14:27-43.
19. Forrester-Anderson IT. Prostate cancer screening perceptions, knowledge and behaviors among African American men focus group findings. J Health Care Poor Underserved. 2005;16(4):22-30.
20. Sanchez MA, Bowen DJ, Hart A Jr, Spigner C. Factors influencing prostate cancer screening decisions among African American men. Ethn Dis. 2007;17:374-380.
21. Patel K, Kenerson D, Wang H, Brown B, Pinkerton H, Burress M et al. Factors influencing prostate cancer screening in low-income African Americans in Tennessee. J Health Care Poor Underserved. 2010;21:114-126.
22. Jeanne M, Ferrante KE, Shaw GJ. Factors influencing men’s decisions regarding prostate cancer screening: a qualitative study. J Comm Health. 2011;36:839-844.
23. Agho AO, Lewis MA. Correlates of actual and perceived knowledge of prostate cancer among African Americans. Cancer Nurs. 2001;24:165-171.
24. Çapık C. Investigating the factors that affect the knowledge level regarding prostate cancer screenings. Turk J Urolog. 2012;38:185-189.
25. Weinrich SP, Seger R, Miller BL, Davis C, Kim S, Wheeler C et al. Knowledge of the limitations associated with prostate cancer screening among low-income men. Cancer Nurs. 2004;27:442-453.
26. Çapık C, Gözüm S. Prostat kanseri taramaları bilgi testinin Türk diline adaptasyonu. Turk J Geriatr. 2011;14:253-258.
27. Jemal A, Fedewa SA, Ma J, Siegel R, Lin CC, Brawley O et al. Prostate Cancer Incidence and PSA Testing Patterns in Relation to USPSTF Screening Recommendations. JAMA. 2015; 314(19):2054-2061.
28. Hevey D, Pertl M, Thomas K, Maher L, Chuinneagain SN, Craig A. The relationship between prostate cancer knowledge and beliefs and intentions to attend PSA screening among at-risk men. Patient Educ Couns. 2009;74(2):244-9.
29. Livingston P, Cohen P, Frydenberg M, Borland R, Reading D, Clarke V et al. Knowledge, attitudes and experience associated with testing for prostate cancer: a comparison between male doctors and men in the community. Intern Med Journal. 2002;32(5):215-223.
30. Bloom JR, Stewart SL, Oakley-Girvans I, Banks PJ, Chang S. Family history, perceived risk, and prostate cancer screening among African American men. Cancer Ep Bio Prev. 2006; 15(11):2167-73.
31. Jacobs L. Health beliefs of rst-degree relatives of individuals with colorectal cancer and participation in health maintenance visits: a population-based survey. Cancer Nurs. 2002; 25(4):251-65.
32. Yılmaz M, Dereli F, Yelten G. Elli Yaş ve Üzerindeki Bireylerin Bazı Sosyodemografik Özellikleri, Sağlıklı Yasam Biçimi Davranışları ve Sağlık İnançlarının Kolon Kanserine İlişkin Tarama Davranışlarına Etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2016;13(3): 226-234.
33. Tastan S, Andsoy I I, Iyigun E. Evaluation of the knowledge, behavior and health beliefs of individuals over 50 regarding colorectal cancer screening. Asian Pac J Cancer Prev. 2013; 14(9):5157-63.
34. Bidouei F, Abdolhosseini S, Jafarzadeh N, Izanloo A, GhaffarzadehganK, Abdolhosseini A et al. Knowledge and perception toward colorectalcancer screening in east of Iran. Int J Health Policy Manag. 2014;3(1):11-15.