“Tebaa-i Yunaniye’den Tebaa-i Osmaniye’ye: II. Abdülhamid Döneminde Kastamonu’da Gayrimüslim Tüccarlar ve Merika Petropulo’nun Müskirat Mücadelesi”

Bu çalışma bir taşra kenti olan Kastamonu’da müskirat üretimini, tüketimini ve ticaret ilişkilerini II. Abdülhamid dönemi ekseninde incelemeyi hedeflemiştir. Bu çerçevede Kastamonu’da müskirat ticaretinin doğurduğu sorunlar ve bu sorunlara merkezi hükümetin ve valilerin yaklaşımı Müskirat Nizamnamesi’nin uygulanması açısından incelenecektir. Böylece yerel siyaset pratiklerinin zaman içerisindeki “uyumluluğu”nu dikkate alarak süreklilik veya değişimi Kastamonu’da müskirat ticaretiyle uğraşan Yunan tebaasından Merika Petropulo’nun deneyimleri üzerinden okumak mümkün hale gelecektir. II. Abdülhamid döneminde başlayan bu serüven I. Dünya Savaşı sonrasına kadar uzanmaktadır.

From Greek Subjects to Ottoman Subjects: Non-Muslim Merchants in Kastamonu and Merika Petropulo’s Struggle for Alcoholic Beverages During the Reign of Abdulhamid II

This study aims to examine the production, consumption and trade of alcoholic beverages in the provincial city of Kastamonu. Within this framework, the problems associated with the trade of alcoholic beverages and the responses of central government and governors to these problems will be analysed with reference to the application of Regulation on Alcoholic Beverages. Thus, it will be possible to trace the continuity and change in the practices of local politics by taking into consideration their “consistency” in time based on the experiences of Merika Petropulo, who was a Greek Merchant dealing with trade in alcoholic beverages in Kastamonu. This adventure starts during the reign of Abdulhamid II and continues into the aftermath of World War I.

___

A.}MKT. Bâb-ı Asafî Mektubi Kalemi
BEO Bâb-ı Âli Evrak Odası
DH.HMŞ. Dahiliye Hukuk Müşavirliği
DH.MKT. Dahiliye Mektubi Kalemi
DH.ŞFR Dahiliye Şifre
HR. Hariciye
HR.H Hariciye Hukuk
HR_TO Hariciye Tercüme Odası
HR.UHM Umur-ı Hukukiye Muhtalita Müdiriyeti
HR.MKT Hariciye Mektubi Kalemi
MVL Meclis-i Vâlâ
ŞD. Şura-yı Devlet
İkincil Kaynaklar
Akbulut, Uğur. “Meyhanelerle Mukaddes Mekanlar Arasında Mesafe Tayini: Sultan II. Abdülhamid Devri İstanbul’undan Örnekler”, Karadeniz Araştırmaları, 49, (2016): 211-224.
Birgören, Hamdi. (Haz.) Bolu Vilayeti Salnamesi, 1341/1925, Bolu: Bolu Belediyesi Bolu Araştırmaları Merkezi Yayınları, 2008.
Çokuğraş, Işıl. “Geç Osmanlı İstanbul’unda İktidarın Meyhane ile İmtihanı”, Arredamento Mimarlık Tasarım Kültür Dergisi, Sayı 9, (2013): 67-70.
Doğan, Cem. “Osmanlı Men’-i Müskirat Cemiyeti ve Men’-i Müskirat Kanunu”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 6, Sayı 26, Bahar (2013): 161-181.
Emiroğlu, Kudret. Anadolu’da Devrim Günleri, II. Meşrutiyet’in İlanı, Ankara: İmge Yay. 1999.
Georgeon, François. “Osmanlılar ve İçiciler: On Dokuzuncu Yüzyılda İstanbul’da Alkol Tüketimi”, çev. Cem Deniz Kut, Yemek ve Kültür, Sayı 13, (2008), 55-63.
Hacısalihoğlu, Neriman Ersoy. “Textile Trade in Bulgaria in The Mid-Nineteenth Century And The Gümüşgerdan Family”, Markus Koller & Vera Costantini (Ed.), Living in The Ottoman Ecumenical Community: Essays in Honour of Suraiya Faroqhi, Brill, 2018, içinde: 181- 199.
Halenko, Oleksander. “Wine Production, Marketing and Consumption in the Ottoman Crimea, 1520-1542” Journal of the Economic and Social History of the Orient, Vol. 47, No. 4 (2004): 507-547.
Kaynar, Hakan. “Muhabbet Baki Mahbubân Kayıp: Osmanlı’da Cumhuriyet’e Meyhaneler” İstanbul Araştırmaları Yıllığı, 3, (2014): 1-21.
Mrgic, Jelena. Wine or Raki “The Interplay of Climate and Society in Early Modern Ottoman Bosnia”, Environment and History, Vol. 17 No. 4 (November 2011), 613-637.
Neumann, Christoph K. “Rakı Consumption and Production in Istanbul in the Ninenteenth Century and Today”,224-240. Arkadiusz Blasxczyk & Stefan Rohdewald, (Ed.) From Kebab to Cevapcici: Foodways in (Post) Ottoman Europe, Harrassowitz Verlag, (2018): Ortaylı, İlber. “İstanbul Meyhaneleri”, İstanbul’dan Sayfalar, Hil Yayınları, İstanbul, 1987.
Tamer, Aytül. “Basın ve İktidar İlişkileri: Birinci Meclis’in Men-i Müskirat Kanunu Üzerine Tartışmalar”, Kebikeç, Sayı 31, (2011): 209-232; Turan, Namık Sinan.“Geleneksel Toplumda Yasağın Cazibesi, Osmanlı Toplumunda İçki”, Evrensel Kültür, Aralık (2012): 38-42
Önal, Güray. (Haz.) Osmanlı Devri Kastamonu Vilayeti Salnamelerinde Bolu Sancağı, İkinci Cilt (15-21), Bolu: Bolu Belediyesi Bolu Araştırmaları Merkezi Yay., 2011.
Özdiş, Hamdi. “Lazistan’da Müskiratın Men’ine Dair: Hopa’da İçki Yasağı”, Kebikeç, Sayı 31 (2011) 197-208.
Öztürk, Yeter. “XIX. Yüzyıl Arşiv Belgelerine Göre Osmanlı Devleti’nde İçki ve Yasakları” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ordu, 2017.
Üçüncü, Uğur. Men-i Müskirat, İçki Yasağı Kanunu ve Toplumsal Hayat Yansımaları, Yeşilay Yay. 2017.
Tapper, Richard. “Blood Wine and Water: Social and Symbolic Aspects of Drinks and Drinking in the Islamic Middle East” Sami Zubaida ve Richard Tapper (Ed) Culinary Culture of the Middle East (London, 1994) 215-31.
Türkoğlu, Ömer. “Mühür Yiyen Fareler Ya da Ankaralının Rakı ile Sınavı” Kebikeç Sayı 38 (2014) 227-240.
Zat, Vefa. Âdâbıyla Rakı ve Çilingir Sofrası İletişim Yay. İstanbul: 2010.