Osmanlı Mizah Basınının İntihalle İmtihanı

Bu çalışmada Osmanlı mizah basınında intihal, 'aşırma' konusu 1875-1877 ve 1908 yıllarında çıkan üç ayrı mizah dergisindeki karikatürler üzerinden ele alınmıştır. Bu anlamda Abdülhamid döneminin başlarında yayımlanan iki mizah gazetesi Kahkaha ve Çaylak'ta ve daha sonra da 1908'de çıkan Boşboğaz ile Güllâbî'de yer alan karikatürlerin İngiliz Punch or The London Charivari dergisinden aşırma olduğu örnekleriyle gösterilmiştir. Çalışma bu yanıyla mizah basın tarihinin yeni sorulara kapı aralaması gerektiği sonucuna varmıştır.

Plagiarism in Otoman Satirical Press:"Adaptations" from Punch or The London Charivari'

This article takes up the issue of plagiarism in the Ottoman satirical press on the basis of the cartoons that appear in three magazines published in the years 1875-1876 and 1908. Demonstrating the fact that the cartoons published in Kahkaha, Çaylak, and Boşboğaz ile Güllâbî were not just examples of adaptation but plagiarism from famous British satire magazine Punch or The London Charivari, the essay emphasizes the need for new research into the history of satirical press in Turkey.

___

Kaynakça

Arşiv Kaynakları

BOA, DH.MKT., Y..PRK.TKM, Y..PRK.HR., Y.PRK.UM., Y..A...HUS, Y..PRK.AZJ.,

HR.TO., HR.SYS., BEO

Dergiler

Boşboğaz ile Güllâbî' 1908

Çaylak 1876-1877

Kahkaha 1875 (26 Sayı)

Letâif-i Âsâr 1868

Punch or the London Charivari 1875-1877

Kitap, Makale ve Diğer Kaynaklar

Kocabaşoğlu, Uygur. "Punch", Tarih ve Toplum Sayı 102 (1992), s. 112-15.

Kocabaşoğlu, Uygur. "Hayal Perdesinden Gazete Sayfasına Karagöz", Tarih ve Toplum, Sayı 46 (1987), s. 226-227.

Alkan, Necmettin. Avrupa Karikatürlerinde II. Abdülhamid ve Osmanlı İmajı, İstanbul: Selis Kitaplar, 2006.

Heinzelman, Tobias. Osmanlı Karikatürlerinde Balkan Sorunu 1908-1914, çev. Türkis Noyan, İstanbul: Kitap Yayınları, 2004.

Özdiş, Hamdi. Osmanlı Mizah Basınında Batılılaşma ve Siyaset, Libra Yay. İstanbul, 2010.

Çeviker, Turgut. Gelişim Sürecinde Türk Karikatürü 1-2 C. İstanbul: Adam Yayınları, 1988.

Varlık, M. Bülent. "Kahkaha Üzerine Notlar", Toplumsal Tarih 56, Ağustos 1998, ss. 62-63. Efe, Necdet Rüştü. Türk Nüktecileri, İstanbul, 1967, s. 87.

Perin, Cevdet. "Türk Romancılığında Fransız Tesiri Nasıl Başladı", Ankara Üniversitesi DTCF Dergisi, 4-Mayıs-Haziran (1943), s. 39, 43, 44.