Nihat Erim'in Başbakan Adnan Menderes'e Anayasa ve Rejim Sorunları Hakkında 1957 Yılında Yazdığı Mektup

Nihat Erim, 1950 Seçimlerine gidilirken CHP içinde İsmet İnönü'nün varisi olarak görülen bir siyasetçidir. Nihat Erim'in bu pozisyonunu 1950 Seçimlerinde Meclise gireme- mesi ve seçim sonrasında CHP Genel Sekreterliğine seçilememesi biraz zayıflatmıştır. Buna rağmen, 1950-1954 döneminde Genel başkan İnönü ve Parti Genel Sekreteri Kasım Gülek'in yanı sıra partinin yayın organı Ulus gazetesinin yayın çizgisini belirleyen isim olarak Erim, CHP içinde ağırlığını korumuştur. 1954 Seçimlerinden hemen sonra, DP'nin çıkardığı kanunlar ile basın ve muhalefet partileri üzerinde baskı kurmaya çalışması karşısında CHP içinde anlaşmazlık baş göstermiştir. CHP'nin önemli ismi Erim'in, bu dönemde iktidar partisine karşı izlenecek politika hakkında İnönü ile anlaşmazlığa düşmesiyle CHP içindeki pozisyonu sarsılmıştır Böyle bir ortamda Nihat Erim, 1955'ten 1960'a kadar bir yandan Kıbrıs Sorunu'nda danış- manlık yaparken, öte yandan da Başbakan Adnan Menderes'le görüşmelerinde onun demok- ratik bir çizgiye gelmesini telkin etmiştir. Ayrıca Nihat Erim, Başbakan Adnan Menderes'e 1957'de "anayasa ve rejim sorunları" hak- kında bir mektup yazarak bu konularda Batı ülkelerinin tecrübelerinin dikkate alınmasını istemiştir.

The Letter Written in 1957 to Prime Minister Adnan Menderes By Nihat Erim Regarding "Constitution and Regime Issues"

During the pre-election period, towards 1950, Nihat Erim was a politician who was seen as the successor to Ismet Inonu within the Republican People's Party (RPP). His image as " Inonu's successor" was weakened by his failures in both the Parliamentary Election of 1950 and the Secreatary-General Election of the RPP. However Erim, along with the Party President Inonu and the RPP Secretary-General Kasım Gulek, continued to determine the policies of RPP's official publication Ulus newspaper and maintained his position in the party during the period of 1950-1954. Immediately after the 1954 General Election, due to the oppressive legislative acts imposed by the Democrat Party on the Press and the Opposition, a dissension occurred in the RPP. Erim's position as a prominent member of the RPP was further shaken by the dissension between Inonu and Erim on the policy to be directed towards the ruling party. Under such circumstances, Nihat Erim became an advisor on the Cyprus Question; and during his bilateral talks with Prime Minister Menderes, Erim decisively emphasized the importance of a democratic policy line. Furthermore, Nihat Erim wrote a letter regarding the issues of "Constitution and regime" to Prime Minister Adnan Menderes in 1957, drawing attention to the experiences in Western countries

___

Abadan, Nermin. "1960 S.B.F. Anayasa Seminerlerinde Beliren Düşünceler". Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 17-2 (1962): 251-280.

Ağaoğlu, Samet. Aşina Yüzler. İstanbul: Ağaoğlu Yayınevi, 1965.

Ağaoğlu, Samet. Demokrat Partinin Doğuş ve Yükseliş Sebepleri Bir Soru. İstanbul: Baha Matbaası, 1972.

Albayrak, Mustafa. Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960). Ankara: Phoenix Yayınevi, 2004.

Bila, Hikmet. CHP 1919-1999. İstanbul: Doğan Kitapçılık, 1999.

Burçak, Rıfkı Salim. On Yılın Anıları. Ankara: 1998.

Erim, Nihat. Bildiğim ve Gördüğüm Ölçüler İçinde Kıbrıs. Ankara: Ajans-Türk Matbaacılık, 1975.

Erim, Nihat. Günlükler 1925-1979. 2 cilt. Haz. Ahmet Demirel. İstanbul: YKY, 2005.

Erim, Nihat. 12 Mart Anılarım. Haz. Raşit Çavaş. İstanbul: YKY, 2007.

Eroğul, Cem. Demokrat Parti. 3. Baskı. Ankara: İmge Yayınevi, 1998.

Fişekci, Oya. Kuruluşunun 50. Yılı Dolayısıyla Ankara Hukuk Fakültesi Öğretim Üye ve Yardımcıları Bibliyografyası 1925-1975. Ankara: AÜHF Yayınları, 1977.

Goloğlu, Mahmut. Demokrasiye Geçiş (1946-1950). Ankara: Kaynak Yayınları, 1982.

Hürriyet Partisi. Hürriyet Partisi'nin Rejim Mevzuunda Partilerarası İşbirliğine Dair Tebliği. Samsun: Yücer Matbaası, 1956a.

Hürriyet Partisi. Hürriyet Partisi'nin Rejim Mevzuunda Vatandaşlara Tebliği. Ankara: Yıldız Matbaacılık, 1956b.

İpekçi, Abdi ve Ömer Sami Coşar. İhtilalin İç Yüzü. c. I. İstanbul: Uygun Yayınevi, 1965.

Öztürk, Kazım. Türkiye Cumhuriyetleri Hükümetleri ve Programları. İstanbul: Ak Yayınlar, 1968.

Sarol, Mükerrem. Bilinmeyen Menderes. c. I. İstanbul: Kervan Yayınları, 1983.

Soysal, Mümtaz. Dinamik Anayasa Anlayışı (Anayasa Dialektiği Üzerine Bir Deneme). Ankara: AÜSBF Yay, 1969.

Toker, Metin. İsmet Paşayla 10 Yıl, Ankara, Akis Yayınları, 1966.

Toker, Metin. Tek Partiden Çok Partiye 1944-1950. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1990a.

Toker, Metin. DP'nin Altın Yılları 1950-1954. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1990b.

Uran, Hilmi. Meşrutiyet, Tek Parti, Çok Parti Hatıralarım. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2009.