Hasanoğlan’da Öğretmen, Liseli bir Yahudi Kızı: Bella Eskenazi’yle bir Görüşme

Köy Enstitüleri erken Cumhuriyet yıllarının halk eğitim tartışmalarının en önemli hamlesi ve kısa ömrüne rağmen günümüzde bile en çok tartışılan hamlelerinden birisi. Överken bile çok tekdüzeleştiren bir anlayışla körelen bu konu, Bella Hanım gibi sıradışı, ama enstitü- lerin çeşitliliğini yansıtan birisiyle yapılan bir görüşmeyle farklı derinlikler kazanıyor. Bella hanım Lisedeyken Hasanoğlan'da öğretmen, Alman lisesinde, İtalyan Okulunda, Nişantaşı Kız Orta, Beyoğlu Kız Orta, Beşiktaş Kız Orta, İstanbul Kız Lisesi, İnönü Kız Lisesinde bir Yahudi kızı olmuş olarak bu derinliklerin bir kısmını bir çırpıda teslim ediyor.

A High School Student Jewish Girl, Teacher at Hasanoğlan: An Interview with Bella Eskenazi

Education was an important part of the Turkish revolution. In the early years of the republic, villagers’ education became a more central part of this tool. The village institutes are still a hot debate in Turkey in the context of the passage to a multi party regime. This article evaluates this debate from the point of view of Bella Eskenazi and provides an interview with her on her experiences in the 1940s in both the Village Institutes and a variety of other schools including the German High School, Italian School, Nişantaşı Girls Middle School, Beyoğlu Girls Middle School, Beşiktaş Girls Middle School, İstanbul Girls High School, İnönü Girls High School.

___

Akşit, Elif. “Halk Eğitiminin Başarısı ve Başarısızlığı,” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi (TALİD) Türk Eğitim Tarihi Literatürü 12, 2008, 371-398.

Başaran, Mehmet. Sabahattin Eyüboğlu ve Köy Enstitüleri, İstanbul: Cem Yayınları, 1990. Baysal, Ayşe. Anılarla Ayşe Baysal, Ankara: Selvi Yayınları, 1997.

Eyüboğlu, Sabahattin. Köy Enstitüleri Üzerine, İstanbul: Cem Yayınevi, 1979.

Hülagü, Ayhan. “Bella, Orhan Veli’nin anlatamadığını anlattı,” Zaman Gazetesi, 9 Ekim 2011, http://www.zaman.com.tr/pazar_bella-orhan-velinin-anlatamadiginianlatti_1188402.html

Karaömerlioğlu, Asım. “The Village Institutes Experience in Turkey”, British Journal of Middle Eastern Studies, 1998, c. XXV, sy. 1, 47-73.

Karaömerlioğlu, Asım. “The Peasants in Early Turkish Literature,” East European Quarterly, Vol. 36, Issue 2, Summer 2002, s. 131.

Karaömerlioğlu, Asım. Orada Bir Köy Var Uzakta, İstanbul: İletişim Yayınları, 2006. Kirby, Fay. Türkiye’de Köy Enstitüleri, Ankara: Güldikeni Yayınları, 2002, 255.

Malik, Hilmi A. “Köylü Çocuklarımızı Yükseltmek Çareleri” Türk Yurdu, 12-14, 1929; s.31-2.

“Hatun Birsen Başaran,” Vikipedi. 14.11.2013,

http://tr.wikipedia.org/wiki/Hatun_Birsen_Ba%C5%9Faran