Efsaneler, gerçekler ve yerel siyaset pratiği: “Eşkıya micanoğlu Hüseyin”

Bu çalışma “efsaneleştirilmiş” olan eşkıya Micanoğlu meselesini İngiliz Ulusal Arşivi ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi belgeleri ışığında, yani olgusal düzeyde ve analitik bir yaklaşımla karşılaştırmalı olarak yeniden ele almaktadır. Çalışma Micanoğlu gibi mitleştirilmiş olan eşkıyalık olaylarının bağlamına ve arka planına vurgu yaparken, eşkıyalık olgusunun sadece sıradan bir haydutluk olayı olmadığını yerel yöneticiler tarafından manipülasyonuyla da bambaşka boyutlar kazanabileceği ve dolayısıyla taşra yönetimindeki dinamiklere dönük mevcut bilgilerimizin de bu bağlamda daha derinleşebileceği önermesinde bulunmaktadır. Anahtar sözcükler: Eşkiyalar, efsaneler, sosyal eşkiya, yerel yönetimler, Micanoğlu, Ali Sururi Efendi

Myths, realities and the practice of local politics: “Eşkıya Micanoğlu Hüseyin”

This study re-evaluates the highly mystified issue of the bandit Micanoğlu at both empirical and analytical levels in the light of the documentation provided by the British and the Ottoman archives. It particularly emphasizes the historical context and the background of Micanoğlu affair and points to the fact that it was not an ordinary case of banditry. The author tries to demonstrate that banditry assumes diverse characters when manipulated by local authorities, thus provides us with new insights into our knowledge of the local dynamics involved.

___

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)

Dahiliye Mektubi Kalemi (DH.MKT.)

Dahiliye İrade (DH.İ.)

Şura-yı Devlet (ŞD.)

Yıldız Tasnifi Perakende Evrakı

Elçilik ve Şehbenderlikler Tahriratı (Y.PRK.EŞA)

The National Archives Foreign Office (FO)

FO, 195/1584

FO, 424/140

Kitaplar ve Makaleler

Cassia, Paul Sant. “Kıbrıs ve Diğer Akdeniz Toplumlarında Eşkıyalık, Efsane ve Terör”, çev. Serkan Taş, Kebikeç 33, (2012). ss-271-296.

Emiroğlu, Kudret. “Çok hayr ü şer işledik: Eşkıyalığa Giriş”, Kebikeç, 33, 2012.

Emiroğlu, Kudret. Trabzon Vilayeti Salnameleri Yer ve Kişi Adları Dizini, Ankara: Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı, 2012.

Fikret Karadeniz. “Giresun’da Bir Alp Tipi Yada Bir Köroğlu Kolu Gibi Micanoğlu”, Üç Kent Bir Ülke, Trabzon: Yeşilkıyı Yay., 2003.

Goloğlu, Mahmud. Trabzon Tarihi Fetihten Kurtuluşa Kadar, Ankara, 1975.

Kerempelioğlu, Ş. Ersöz “Micanoğlu” Karadeniz, 1952-1953.

Kerempelioğlu, Ahmet Ersöz “Micanoğlu” Yeşil Giresun, 1999.

Küçük, Yaşar Doğu Karadeniz Bölgesi Eşkıya ve Kabadayıları, Trabzon: Serander Yay. 2006.

Salname-i Vilayet-i Sivas, 1306.

Yüksel, Ayhan “Giresunlu Ünlü Eşkıya Micanoğlu Hüseyin”, Tarih ve Toplum, 226, (2002) s. 204-207.

Yüksel, Ayha. Doğu Karadeniz Araştırmaları, İstanbul: Kitabevi Yay., 2005.

Yıldız, Gültekin “Devlet Merkezli Tarihçiliğin Alternatifi Eşkıyaperestlik mi?”, Simurg, 2-3, (2000) ss. 60-77.