20222

Bitki isimlerinin Türkçeleştirilmesine dair unutulan bir kitap: Illustrated polyglottic dictionary of plant names

Ülkemizde modern botanik bilimi Osmanlı Devletinin son döneminde başlamıştır. Daha o dönemde bilim terimlerinin Türkçe olarak verilmesi tartışma konusu olmuştur. Günümüzde de birtakım deneme çalışmalarının yapıldığını görmekteyiz. 1936da eski bir Osmanlı toprağı olan Mısırda Armenak Kevork Bedevian, aralarında Türkçenin de olduğu sekiz dili esas alarak bir bitki bilimleri sözlüğü hazırlamıştır. Bitkilerin çizimleri ile birlikte verildiği sözlük, ülkemizde nerede ise bilinmemektedir. Amacımız söz konusu sözlüğü tanıtmaktır.

A forgotten book on plant names translated into Turkish: Illustrated polyglottic dictionary of plant names

The history of modern botanical science in Turkey dates back to the last period of the Ottoman Empire. Even in those days, using Turkish equivalents of the foreign scientific terminology was a controversial issue. Nowadays we can see that there are some initiatives for translating scientific terminology in Turkish. In 1936, Armenak Kevork Bedevian prepared a botany dictionary in Egypt, which was on Ottoman territory in those days. He took eight languages into consideration, one of which was Turkish. This dictionary, which illustrates the words with drawings, is almost unknown in our country. Our aim is to introduce this dictionary to academic world.

___

Alçetepe, Emine ve Galip Alçıtepe, Osmanlı İmparatorluğunun Son Yüzyılından Harf Devrimine Geçiş Sürecinde Botanik Kitapları, Kebikeç, S. 23, s. 197-207.

Altan, Yasin, Galip Alçıtepe ve Emine Alçıtepe, Osmanlı Alfabesi İle Basılan Bazı Botanik Kitapları, Kebikeç, S. 20, s. 81-98.

Baytop, Asuman, Türkiyede Botanik Tarihi Araştırmaları, İstanbul, 2003.

Baytop, Asuman, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Ankara, 1984.

Bedevian, Armenag Kevorg, Illustrated Polyglottic Dictionary of Plant Names, Cairo, 1936.

Ertek, Şeref, Ormancılık ve Ziraat Okulları İçin İlm-i Nebatat: Mıgırdıç Hekimyan, 1880 ve Apraham Allahverdi (Hudaverdi) / 1911-1913, Osmanlı Bilim Araştırmaları, c. XI, S. 1-2, s. 305-308.

İhsanoğlu, Ekmeleddin, Mühendishane-i Berr-i Humayun Başhocası İshak Efendi: Hayatı ve Çalışmaları Hakkında Arşiv Belgelerine Dayandırılan Bir Değerlendirme Denemesi, Belleten, c. LIII, No. 207-208, s. 735-765.

Küçüker, Paki, Lugat-i Müşkilat-ı Eczada Türkçe Bitki Adları, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c. III, S. 11, s. 401-415.