1840-1962 Yılları Arasında İstanbul’da Yayınlanan Rumca Dergiler Arasında Pirsos’un Yeri ve Önemi

Bu yazı, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde, yüksek lisans tezinin çerçevesinde gerçekleşen bir çalışmanın parçasıdır. İstanbullu Rumların son edebiyat dergisi olarak Pirsos; İstanbullu Rum nüfusunun azalmasıyla yayın hayatını sürdürmeye devam edemedi. Sonunda 1962 yılında, Ağustos-Eylül 93. sayısıyla okurlarına veda etti. Böylelikle bu dergi de İstanbul’un en saygıdeğer dergileri arasında (Filologiki İho, Logos, vs.) tarihe yazıldı. Pirsos en uzun ömürlü dergi olarak yayın hayatı sürecinde hizmetini en saygıdeğer şekilde sundu. Rum edebiyat geleneğini sürdürmeyi, eskilerin yerini alan endişeli ancak aynı zamanda hırslı olan yeni neslin sesi olmayı taahhüt etti. Rum edebiyatını sunma dışında aynı zamanda Türk edebiyatına da sayfalarını açıp onlarca Türk sanatçının eserlerini okurlarına ulaştırdı. Bu sanatçıların çoğu Panayot Abacı’nın yakın çevresinde olan insanlardı. Ayrıca az sayıda olsa da Ermeni yazarlarına da dergide yer tanıdı. Bu eserlerin hepsi Türkçeden Yunancaya Panayot Abacı ve ekibi tarafından çevrilip yayınlandı.

The Place and Importance of Pyrsos among Greek Magazines Published in Istanbul between 1840 - 1962

: This article is a part of a Masters Thesis at the Department of Turkish Language and Literature of the Mimar Sinan Fine Arts University (2015-2018). Pyrsos, the last literary magazine of the Greek Community in Istanbul (Romans or Rhomaioi), ceased its publishing activity with the gradual decline in Greek population after the 6-7 September riots. Finally, in 1962, the magazine bade farewell to its readers with its AugustSeptember issue number 93 and went down in history as one of the most remarkable magazines in Istanbul. As the longest-running magazine, Pyrsos had managed to accomplish a most remarkable work. Its publication contributed to the continuation of the Greek literary tradition and it became the voice of an anxious but also ambitious new generation. Apart from showcasing Greek literature, the magazine also embraced the Turkish literature, translating countless works by contemporary Turkish writers, who were in fact from among close friends and intellectual circle of Panagiotis Abatzis. The magazine also presented a smaller number of several works by Armenian authors, all of which were translated from their respective languages, mainly from Turkish into Greek.

___

Anestidis, A. St. (1997). İstanbul ve Eğitim. Atina: İstanbullu Rum Vakfı Yayınları. [ΑΝΕΣΤΙ∆ΗΣ, Στ. Α. (1997). Πόλη και Παιδεία. Σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών, Αθήνα.]
Babiniotis, G. (2012). Çağdaş Yunanca Sözlüğü. Atina: Kentro Leksikologias Yayınları.[ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ, Γ. (2012). Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Κέντρο Λεξικολογίας. ΕΠΕ, Αθήνα.]
Çalışlar, O. (1996). Portreler. İstanbul: Everest Yayınları.
Stergiu, A. Th. (2006). Karadeniz’den Sayfalar, İzmir ve İstanbul’un Yayınları-Dergileri-Gazeteleri. Selanik: Bilim Kitap ve Dergiler Yayınları. [ΣΤΕΡΓΙΟΥ, Θ. Α. (2006). Σελίδες α̟ό την Μικρά Ασία, Εκδόσεις-Περιοδικά-Εφηµερίδες α̟ό την Σµύρνη και την Κωνσταντινού̟ολη. Εκδόσεις Επιστηµονικών Βιβλίων και Περιοδικών,
Vaios, K. H. (1997a). Yirminci Yüzyılın İstanbullu Rum Şairlerinin Antolojisi. Atina: Atina Fener Rum Okulu Mezunları Yayınları. [ΒΑΙΟΣ, Κ. Χ. (1997). Ανθολογία Κωνσταντινου̟ολιτών Ποιητών του Εικοστού Αιώνα. Σύνδεσµος των εν Αθήναις Μεγαλοσχολιτών, Αθήνα.]
Vaios, K. H. (2000b). İstanbul Anlatıyor... (Yirminci Yüzyılın Antolojiisi). Atina: Tsoukatou Yayınları. [ΒΑΙΟΣ, Κ. Χ. (2000). Ηκωνσταντινού̟ολη διηγείται (Ανθολογία του εικοστού αιώνα). Εκδόσεις Τσουκάτου, Αθάνα.]
Anestidis, A. St. (1989). “İstanbul’un Pirsos Dergisi (1954-1962)”. Apopseis, 5, 261-362.
[ΑΝΕΣΤΙ∆ΗΣ, Στ. Α. (∆εκέµβριος 1989) ΤοΠεριοδικόΠυρσόςτηςΠόλης (1954- 1962). Α̟όψεις, 5, 261-362.]
Papas, A. (2003). “İstanbul’un 1923 Sonrası Yunan Basını İle İlgili Notlar”. Kinsterna Sanat ve Fikir Dergisi, 4, 41-59. [ΠΑΠΑΣ, Α. (∆εκέµβριος 2003), Σηµείωµα Σχετικό µε τον Ελληνικό Τύπο της Πόλης µετά το 1923. Η Κινστέρνα, Περιοδικού Λόγου και Τέχνης, Της Εταιρίας Μελέτης καθ’ ηµάς Ανατολής. Έτος 2ο, αρ. 4, 41-59.
Πλειάς, Εδέµ. Κέντρο Πληροφόρησης του Πανε̟ιστηµίου Πατρών (ΒΚΠ) [Pleias, Edem – Cennet. Patra Üniversitesi Kütüphane ve Bilgi Merkezi.] http://pleias.lis.upatras.gr, ErişimTarihi: 20.04.2017.
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστήµιου Κύπρου. Ελληνικά λογοτεχνικά ̟εριοδικά ̟εριοδικά του 19ου και 20ου αιωνα, ΕΛΙΑ (Kıbrıs Üniversitesi Kütüphanesi. 19-20. yüzyılın Yunan edebiyat dergileri, Elia.] http://library.ucy.ac.cy/el, Erişim Tarihi: 20.04.2017.
Baimpourntidou, S. (2018). Pirsos Dergisi ve Tahlili, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.