Bakkal Terekeleri Işığında İstanbullu Mutfağına Bir Bakış

Arşiv belgelerinin sunduğu imkanlar ve içerdiği sınırlılıktan ötürü Osmanlı tarihyazımında gıda tüketimi genellikle seçkin gruplar veya muhtaç gruplar üzerine odaklanmıştır. Diğer bir ifadeyle, orta hallilerin gıda tüketimi birincil kaynakların sınırlılığından ötürü ihmal edilmiş bir alan olarak kalmıştır. Bu çalışma, bakkalların dükkan envanterlerini içeren terekelerinin orta hallillerin gıda tüketiminin çalışılması için bir kaynak olarak kullanılabileceğine işaret etmektedir. Satış yapabilmek için mahallelinin tüketim yönelimlerini takip etmek zorunda olan pozisyonları bakkalların terekelerini böyle bir çalışma için anlamlı kılmaktadır. Çalışma yalnızca kaynak önermekle kalmayarak, kaynaklarda listelenmiş ürünlerle seçkin sınıfların yemek tüketimlerini karşılaştırarak orta hallilerin mutfaklarına bir pencere açmaya çalışmaktadır.

A Glance into the Kitchens of the Istanbulites in the Light of the Probate Inventories

The studies on food consumption patterns in the Ottoman Empire commonly deal with the consumption of either the elites or the poor, arguably, because of the abundance of the archival material. In other words, in these studies, food consumption patterns of the middle classes have been neglected by and large due to the inadequacy of the archival material. This study suggests that the inventories of the grocers (Bakkal) can offer new insights into the food consumption of the middle class since the need to maintain/increase the amount of sales forces grocers to observe the consumption inclinations of the neighborhoods closely. This study, by collocating the goods listed in grocers probate inventories, tries not only to offer a new source for further studies, but also to present preliminary observations on the similarities and differences between food consumption patterns of the elites and the middle classes.

___

  • Galata Şeriyye Sicilleri No; 81, 83, 84, 85, 172, 173, 175, 177, 246, 247.
  • Artan, Tülay, Architecture as a Theatre of Life: Profile of the 18th Century Bosphorus, Yayınlanmamış doktora tezi, Massachusets Institute of Technology, 1989.
  • Artan, Tülay, "Osmanlı Elitinin Yemek Tüketiminin Bazı Yönleri", Yemek ve Kültür, vols. 6,7, 2006.
  • Behar, Cem, A Neighborhood in Ottoman İstanbul, Fruit Vendors and Civil Servants in the Kasap İlyas Mahalle, State University of New York Press, Albany, 2003.
  • Bulunur, Kerim İlker, Osmanlı Galatası 1453-1600, İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2014.
  • Ergenç, Özer, Şehir, Toplum, Devlet; Osmanlı Tarihi Yazıları, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2013.
  • Ergin, N, Neumann C.K., Singer, A. Feeding People, Feeding Power: Imarets in the Ottoman Empire, İstanbul: Eren Yayıncılık, 2007.
  • Faroqhi, Suraiya ve Neumann, Christoph K., Soframız Nur Hanemiz Mamur: Osmanlı Maddi Kültüründe Yemek ve Barınak, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2006.
  • Faroqhi, Suraiya, Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam: Ortaçağ'dan Yirminci Yüzyıla, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1998.
  • Kahraman, Seyit Ali ve Dağlı Yücel, Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi: İstanbul, İstanbul: YKY, 2011.
  • Orbay, Kayhan "Vakıf Muhasebe Defterlerinde Ayni Toplanan Tarımsal Gelirler ve Ayni Giderlerin Fiyatlandırılması ve Tarihsel Fiyatlar Endekslemeleri Konusunda", Osmanlı Araş- tırmaları, No: XXIV, İstanbul, 2004.
  • Öztürk, Said, Askeri Kassama Ait Onyedinci Asır Tereke Defterleri (Sosyo-ekonomik Tahlil), İstanbul: Cihan Matbaası, OSAV, 1995
  • Pilcher, Jeffrey M., "Cultural Histories of Food" in The Oxford Handbook of Food History, ed. Jeffrey m. Pilcher, Oxford ; New York : Oxford University Press, 2012.
  • Singer, Amy, "Serving Up Charity; The Ottoman Public Kitchen", The Journal of Interdisciplinary History, vol. 35, no: 3, (Winter), 2005.
  • Tabakoğlu, Ahmet, İstanbul Külliyatı, İstanbul Esnaf Tarihi 2, İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş, 1997.
  • Yerasimos, Marianne, Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde Yemek Kültürü, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2011.
  • Yerasimos, Stefanos, "15. Ve 16. Yüzyıl İstanbul Mutfağı", İstanbul Dergisi, 2003.
  • Yılmaz, Fikret, "16. Yüzyılda Tarımsal Yapılarda Değişim, Akdeniz Mutfağı ve Yağ Kullanı- mı", Toplumsal Tarih Yeni Yaklaşımlar, No: 10, Bahar, 2010.