Abdullah Biraderler'in Fotoğrafhanesi'nden Kürklü Kadın ve Şömine: Bir Arşiv Fotoğrafının Düşündürdükleri

Makalede, Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bulunan, 19. yüzyılda İstanbul'un ünlü fo- toğrafçılarından Abdullah Biraderler stüdyosuna ait bir fotoğraf, çeşitli başlıklar altında ele alınmıştır. Fotoğraftaki özneler, nesneler, öznelerin ve nesnelerin bir aradalık biçimlerine ilişkin yorumlar, dönemin tarihsel ve toplumsal koşulları bağlamında analiz edilmiştir. Kadı- nın ve erkeğin pozları, kıyafetleri, şömine, kürk ve sedef kakmalı sehpa gibi mobilyalar, özne ve nesneler arasındaki ilişkilerin ortaya çıkarılarak fotoğrafın işlevselliğine ilişkin çeşitli olası- lıkların tespit edilmesini sağlamıştır. Böylelikle, 19. yüzyılda İstanbul stüdyolarına ait fotoğ- rafların genel özellikleri ışığında fotoğrafın diğer örnekler içindeki yeri ve anlamına ilişkin bazı sonuçlar elde edilmiştir

A Woman in Furs and a Fireplace from the Studio of Abdullah Brothers: Thoughts on an Archival Photograph

In this article, a photograph from The Ottoman Archives of the Prime Minister's Office is examined within different contexts. The photograph was taken in the studio of Abdullah Brothers, one of the most popular photographers of İstanbul in 19 th century. The subjects and objects in the photograph, the comments related with the togetherness of the subjects and objects are analyzed within the context of the historical and social conditions of the period. The poses of the woman and the man, their clothes, the furniture such as the fireplace, fur and mother of pearl studded pedestal table provided some explanations for several possibilities related with the functionality of the photography by revealing the rela- tions between objects and subjects. Thus, some results are gathered concerning the place and meaning of the photograph among the other examples in the light of the general char- acteristics of the photos belonging to studios in İstanbul in 19 th century.

___

BOA., Başbakanlık Osmanlı Arşivi

HR.SFR.3, (Hariciye Nezareti Londra Sefareti), 34: 19.

YEE. (Yıldız Esas Evrakı), 28: 125.

YEE. (Yıldız Esas Evrakı), 29: 169.

İ.DH. (İrade Dahiliye), 1264: 99376.

DH.MKT. (Dahiliye Mektubi Kalemi), 1914: 76.

Barthes, Roland. Camera Lucida Fotoğraf Üzerine Düşünceler. Çev. Reha Akçakaya. İstanbul: Altıkırkbeş Yay, 2011.

Benjamin, Walter. "Fotoğrafın Küçük Tarihi". Fotoğraf Neyi Anlatır?. Der. Caner Aydemir. İstanbul: Hayalperest Yayınevi, 2013.

Berger, John. Görme Biçimleri. Çev. Yurdanur Salman. İstanbul: Metis Yayıncılık, 2012.

Bölük, Gülderen. "Başlangıcından Günümüze İstanbul'daki Fotoğrafhaneler". Yayımlan- mamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, 2010.

Colonas, Vassilis. Greek Architects in The Ottoman Empire 19th-20th Centuries. Atina: Olkos 2005.

Eldem, Edhem. "Görüntülerin Gücü Fotoğrafın Osmanlı İmparatorluğu'nda Yayılması ve Etkisi" Camera Ottomana: Osmanlı İmparatorluğu'nda Fotoğraf ve Modernite 1840-1914. Der. Zeynep Çelik ve Edhem Eldem. Çev. Ayşen Gür. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2015.

Emiroğlu, Kudret. Gündelik Hayatımızın Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2012.

Gök, Kemal. "Fotoğraf Sanatında Resimsellik". Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, 2010.

Hepdinçler, Tolga. "Fotoğraf ve Oryantalizm: 19. Yüzyılda Osmanlı'nın Fotoğrafik Temsi- li." Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, 2006.

İrez, Feryal. XIX. Yüzyıl Osmanlı Saray Mobilyası. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını, 1988.

Kaya, Hürü. "Deprem Bölgesinde Prefabrik Konutlarda Yaşayanlar". Sanat Sosyolojisi: Kuram ve Uygulama. Der. Ömer Naci Soykan. İstanbul: Dönence Yayınları, 2009.

Karadağ, Nazmiye. "Oryantalizm ve Fotoğraf: Doğu-Batı Ekseninde Fotoğraf Sanatı". Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, 2008.

Koçu, Reşad Ekrem. Türk Giyim, Kuşam ve Süslenme Sözlüğü. Ankara: Sümerbank Kültür Yayınları, 1967.

Meriç, Nevin. Osmanlı'da Gündelik Hayatın Değişimi: Âdâb-ı Muâşeret. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2000.

Mumford, Lewis. Tarih Boyunca Kent: Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2007.

Özendes, Engin. Abdullah Freres Osmanlı Sarayının Fotoğrafçıları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınla- rı, 1998.

Özer, İlbeyi. Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Yaşam ve Moda. İstanbul: Truva Yayınları, 2006.

Öztuncay, Bahattin. Dersaadet'in Fotoğrafçıları 19. Yüzyıl İstanbulunda Fotoğraf: Öncüler, Stüdyolar, Sanatçılar. 2 cilt. İstanbul: AYGAZ, 2003.

Öztuncay, Bahattin. Hâtıra-i Uhuvvet Portre Fotoğrafların Cazibesi: 1846-1950. İstanbul: AYGAZ, 2005.

Pamukciyan, Kevork. Biyografileriyle Ermeniler. İstanbul: Aras Yayıncılık, 2003.

Pinquet, Catherine. İstanbul Fotoğrafçılar Sultanlar 1840-1900. Çev. Saadet Özen. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2014.

Soykan, T. Tankut. Osmanlı İmparatorluğu'nda Gayrımüslimler. İstanbul: Ütopya Kitabevi, 1999.

Şenyurt, Oya. İstanbul Rum Cemaatinin Osmanlı Mimarisindeki Temsiliyeti. İstanbul: Doğu Kitabevi, 2012.

Yavuz, Hilmi. "Modernleşme: Parça mı, Bütün mü? Batılılaşma: Simge mi, Kavram mı?". Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce: Modernleşme ve Batıcılık. Ed. Murat Gültekingil ve Tanıl Bora. İstanbul: İletişim Yayınları, 2004.