1946-1949 Dönemi Basınına Toplu Bakış*

Tek Parti iktidarı boyunca siyasal iktidarın sıkı kontrolünde olan basın demokrasiye geçiş dönemi olarak adlandırılan 1946-1949 yıllarında, yasalarda yapılan değişiklerden dolayı rahatlamış ve yeni oluşan siyasal ortamda siyasal mücadelenin bir alanı haline gelmiştir. Anı- lan dönemde yayınlanmaya başlayan gazete ve dergilerin ağırlıklı olarak siyasal içerikli olması basının varolan siyasal çeşitliliği yansıtma konusunda etkili olduğunu göstermektedir. Ancak aynı dönemde sanat, edebiyat ve kültür ile ekonomi, ticari ve sanayi alanlarındaki yayınların sınırlılığı ülkenin sosyal, ekonomik ve kültürel gelişmişlik seviyesinin bir göstergesidir.

An Overview of Turkish Press, 1946-1949

During the single party period of Turkey, Turkish press was under strict state control. State authorities lifted the sanctions on the freedom of expression during the transition to democracy period between 1946-1949 and the Turkish press began to reflect qualities of the new liberal political environment. In fact, the press itself became an arena of political struggle and competition, the best indication of which was the mostly political content of the periodicals published during the transition to democracy. However, the limited number of periodicals on art, literature, culture, economy, commerce and industry also indicate the social, economic and cultural development of Turkey during the 1946-1949 period.

___

Alkan, Mehmet Ö. ve Tanıl Bora, Murat Koraltürk (der.), Mete Tunçay'a Armağan, İstanbul: İletişim Yayınları, 2007.

Arar, İsmail, Atatürk's İzmit Basın Toplantısı, İstanbul: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık, 1997.

Bursa Gazeteciler Cemiyeti Dergisi 1, Ekim 2007.

Çelik, Aziz, Vesayetten Siyasete Türkiye'de Sendikacılık (1946-1967), İstanbul: İletişim Yayınları, 2010.

Evren, Burçak, Başlangıçtan Günümüze Sinema Dergileri, İstanbul: Korsan Yayın, 1993.

Giorgetti, Filiz Meseci ve Betül Batır, "İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanlığı Döneminde Eğitim Politikaları", Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 13-14 (2008): 27-56. Erişim: _____http://dergipark.ulakbim.gov.tr/iuydta/article/view/1023018786>

Gürkan, Nilgün, Türkiye'de Demokrasiye Geçişte Basın (1945-1950), İstanbul: İletişim Yayınları, 1998.

Güvenir, Murat, 2. Dünya Savaşında Türk Basını, İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, 1991.

Kili, Suna ve Gözübüyük, Şeref, Türk Anayasa Metinleri, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2000.

Kocabaşoğlu, Uygur, "1919-1938 Dönemi Basınına Toplu Bakış", Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Yüksek Okulu Yıllığı VI (1981): 95-127.

Kocabaşoğlu, Uygur, "Tek Parti Döneminin 'Matbuat'ı Üzerine Gözlemler", Alkan 573-602.

Kocabaşoğlu, Uygur, Yoktur Zulme Rızamız, Ankara, Phoenix Yayınları, 2004.

McQuail, Denis, McQuail's Mass Communication Theory, 5. edisyon, New York: Sage Publications, 2005.

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu. erişim: http://www.anayasa.gen.tr/1924tek.htm Yıldız, Nuran, "Demokrat Parti ve Basın", Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 51 (1997) : 481-505.