Hannah Arendt’te Kötülük Problemi

Öz Hannah Arendt, Yahudi kökenli bir Alman yurttaşı olarak II. Dünya Savaşı sürecinde Nazilerin güttüğü antisemitist siyasete ve Yahudi soykırımına tanıklık etmiş ve bütün bu olup bitene bir anlam verme gayretiyle kötülük problemi üzerine odaklanmıştır. Arendt’e göre, Naziler yalnızca Yahudilere değil bütün insanlığa karşı suç işlemiştir. Bu ise ahlâki anlamda kötülüğün ta kendisidir. Kötülüğün sebebini ortaya koymaya çalışan Arendt, Nazilerin işlediği suçların geleneksel kötülükten farklı olduğunu ve insanca anlaşılabilir sebeplerle açıklanamayacağı sonucuna varmış, bu yeni suç türünü “radikal kötülük” olarak adlandırmıştır. Sonrasında ise eski Nazi subayı Adolf Eichmann’ın işlediği savaş suçları nedeniyle Kudüs’teki yargılanma sürecine gözlemci sıfatıyla katılmış ve bu dava sürecinde kötülüğe ilişkin yeni bir açıklama geliştirerek “kötülüğün sıradanlığı” kavramını ileri sürmüştür. Bu bağlamda, kötülüğün kaynağı “düşünce yoksunluğu” eş deyişiyle “fikirsizlik”tir. Bu çalışmada, Arendt’in kötülük üzerine düşünceleri ele alınarak açıklanmaya çalışılacak ve kötülüğün epistemik boyutu tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Etik, Ahlâk, Radikal Kötülük, Kötülüğün Sıradanlığı

PDF

___

ARENDT, Hannah (1963) The Origins of Totalitarianism, New York: Meridian Books.

ARENDT, Hannah (1978) The Life of Mind, New York: Harcourt, Inc.

ARENDT, Hannah (1994) İnsanlık Durumu, çev. Bahadır Sina Şener, İstanbul: İletişim Yayınları.

ARENDT, Hannah (2009) Kötülüğün Sıradanlığı Adolf Eichmann Kudüs’te, çev. Özge Çelik, İstanbul: Metis Yayınları.

ARENDT, Hannah (2014) Totalitarizmin Kaynakları-3 Totalitarizm, çev. İsmail Serin, İstanbul: İletişim Yayınları.

BAUMAN, Zygmunt (1997) Modernite ve Holocaust, çev. Suha Sertabiboğlu, İstanbul: Sarmal Yayınevi.

BERNSTEIN, Richard. J (2010) Radikal Kötülük Felsefi Bir Sorgulama, çev. Nil Erdoğan, Filiz Deniztekin, İstanbul: Varlık Yayınları.

COŞKUN, Berrak (2013) Hannah Arendt’te Radikal Kötülük Problemi, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

EAGLETON, Terry (2011) Kötülük Üzerine Bir Deneme, çev. Şenol Bezci, İstanbul: İletişim Yayınları.

ERDEM, H. Haluk (2010) “Hannah Arendt’in Eichmann Davası Üzerine Düşünceleri”, (flsf)Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, (9)/2010 Bahar: 1-16.

KANT, Immanuel (2009) Religion within the Bounds of Bare Reason, tr. Werner S. Pluhar, Indianapolis: Hackett Publishing Company, Inc.

TOKER KILINÇ, Nilgün (2012) Politika ve Sorumluluk, İstanbul: Birikim Yayınları.

MARCUS AURELIUS (2009) Düşünceler, çev. Şadan Karadeniz, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

NEIMAN, Susan (2006) Modern Düşüncede Kötülük Alternatif Bir Felsefe Tarihi, çev. Ayhan Sargüney, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

SAYIN, Zeynep (1994) Kötülük Tekilcilik Postmodernizm, İstanbul: Mitos Yayınları.

YILMAZ, Zafer (2009) Hannah Arendt’te Özel Alan-Kamusal Alan Ayrımı ve Modern Çağda Toplumsal Alan, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.