Çağdaş Mantıkçı Anlam Kuramında Dil-Dünya İlişkisi ve Metafiziğin Yadsınması

Öz Mantıkçı anlam kuramının temel amacı gündelik dilden kaynaklanan belirsizlikleri, çok anlamlılığı ortadan kaldırmak ve biçimsel bir dil oluşturmaktır. Mantıkçı anlam kuramının dil-dünya uygunluğunu esas alan mantıksal atomcu yaklaşımı, dildeki tek tek bütün anlam birimlerinin dünyadaki şeylere karşılık geldiğini, dildeki her sözcüğün bir şeye, her önermeninse belli bir olgu bağlamına gönderme yaptığını savunan anlam görüşüdür. Bu noktada mantıkçı anlam kuramı çerçevesinde değerlendireceğimiz kendilerine Viyana Çevresi filozofları da denen mantıkçı pozitivistler, önermeler arasında ayrım yaparak; metafizik önerme ve kavramların anlamdan yoksun olduğunu iddia ederler. Çünkü onlara göre, yalnızca kesin olarak doğrulanabilen önermeler anlamlı olabilir. Buradan hareketle anlam sorununun gerçekte bir doğruluk sorunu olduğu sonucuna varmışlardır. Sonuç olarak bu makalede, mantıkçı anlam kuramının dil-dünya ilişkisi ve metafizik eleştirisi mantıksal atomcu ve mantıkçı pozitivist yaklaşımlarından hareketle değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Anlam Kuramı, Dil-Dünya İlişkisi; Anlamlılık; Doğrulanabilirlik İlkesi; Metafizik Eleştirisi

PDF

___

ALTUĞ, Taylan (2004) Modern Felsefede Metafiziğin Elenmesi, İstanbul: Etik Yayınları.

ALTINÖRS, Atakan (2003) Dil Felsefesine Giriş, İstanbul: İnkilap Kitabevi.

AYER, Alfred, Jules (1998) Dil, Doğruluk ve Mantık, çev. Vehbi Hacıkadiroğlu, İstanbul: Metis Yayınları.

BOZKURT, Nejat (2003) 20. Yüzyıl Düşünce Akımları, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.

CARNAP, Rudolf (1966) “The Elimination of Metaphysics through Logical Analysis of Language”,

CARNAP, Rudolf (1996) Philosophy and Logical Syntax, England: Thoemmess Press.

CARNAP, Rudolf (1997) “Phılosophıcal Problems”, The Philosophy of Rudolf Carnap, Edit. Paul Arthur Schilpp, Usa: The Library of Living Philosopher.

CEVİZCİ, Ahmet (1999) Paradigma Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.

FREGE, Gottlob (1960) Philosophical Writings of Gottlob Frege, (P. T. Geach, M. Black, Edit-Trans), Oxford: Basil Blackwell.

FREGE, Gottlob (1989) Anlam ve Yönletim Üstüne çev: Şule Elkatip, Felsefe Tartışmaları, Alanya: Panorama Yayınları.

GILLIES, Deleuze (1993) Philosophy of Science in the Twentieth Century, Four Central Themes, Oxford: Basil Blackwell.

HADOT, Pierre (2011) Wittgenstein ve Dilin Sınırları, çev: Murat Erşen, Ankara: Doğu Batı Yayınları.

JOHANSSON, Ingvar (1982) “Anglosakson Bilim Felsefesi”, çev. Şahin Alpay, 4. kitap, Yazko Felsefe Yazıları.

JOERGENSEN, J. (1951) The Development of Logical Positivism, Chicago: The University of Chicago Pres.

MAGEE, Bryan (2008) Büyük Filozoflar: Platon’dan Wittgenstein’a Batı Felsefesi, çev: Ahmet Cevizci, İstanbul: Paradigma Yayınları.

ÖZCAN, Zeki (2014) Dil Felsefesi I (Mantıkçı Paradigma), İstanbul: Sentez Yayıncılık.

ÖZLEM, Doğan (2003) Bilim Felsefesi, İstanbul: İnkılâp Yayınları.

RAVENSCROFT, Ian (2005) Philosophy of Mind, 1.Basım, İngiltere: Oxford University Press.

ROSSI, Jean, Gerard (2001) Analitik Felsefe, çev. Atakan Altınörs, İstanbul: Paradigma Yayınları.

RUSSELL, Bertrand (2007) Belirsizlik, çev: Yücel Yüksel, İstanbul: Felsefe Arkivi Dergisi, Sayı. 31.

RUSSELL, Bertrand (1996) Dış Dünya Üzerine Bilgimiz, çev: Vehbi Hacıkadiroğlu, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.

RUSSELL, Bertrand (2013) Mantıksal Atomculuk Felsefesi, çev. Dilek Arlı Çil, Kurtul Gülenç ve diğerleri, İstanbul: Alfa Yayıncılık.

SOYKAN, Ömer, Naci (2006) Felsefe ve Dil (Wittgenstein Üzerine Bir Araştırma), İstanbul: MVT Yayınları.

SIOBHAN, Chapman (2008) Language and Empricism, (After The Vienna Circle) New York: Palgrave Macmillan Press.

TURGUT, İhsan (2000) Çağımızın En Son Felsefe Akımları ve Felsefeciler, 1.Baskı, İzmir: Anadolu Matbaacılık.

WITTGENSTEIN, Ludwig (1996) Tractatus Logico-Philosophicus, çev: O. Aruoba, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

WITTGENSTEIN, Ludwig (2002) Tractatus Logico-Philosophicus, (D. F. Pears and B. F. McGuinness, Trans.). Routledge Classics.