Çimento Toz Emisyonlarının Bazı Bitkilerin Yapı ve Metabolitlerine Etkileri

ÖzetGünümüzde endüstriyel gelişmeye paralel olarak büyük boyutlarda çevre kirliliği ortaya çıkmıştır. Ülkemizde bu gelişmeye bağlı olarak çeşitli sanayi kuruluşları işletmeye açılmış olup, bunların ekolojik denge üzerine etkileri hesaba katılmamıştır. Genelde işletmeler bazı nedenlerden dolayı tarım arazileri ya da doğal çayır ve meralar üzerine kurulmuştur. Bu çalışmada, hava kökenli kirletici parametrelerden olan toz partiküllerin bazı bitkiler üzerine etkisi incelenmiştir. Amaca yönelik olarak kültür ve doğal bitkilerle bazı ağaç türleri incelenmeye alınmıştır. Çimento Fabrikası’nın yakın ve uzak çevresinden toplanan bitki örneklerinin toplam klorofil, karbonhidrat ve kuru madde miktarlarının nasıl ve hangi yönde değiştiği araştırılmıştır. Sonuç olarak, çevreye yayılan çimento toz emisyonlarının bitkilerin gelişiminde olumsuz etkiler yaptığı gözlenmiştir. Toz emisyonlarının özellikle bitki yapraklarının üzerini örterek fotosenteze olumsuz etki yaptığı ve böylece bazı metabolik ürünlerin seviyelerinde azalmalara neden olduğu saptanmıştır.

PDF

___

Kaynaklar
Anda, A., 1986, Effect of Cement –kiln Dust on the Radiation Balance and Yelds of Plant, Environmental Pollution, Vol. 40, p. 249-256Anonymous, 1980 , Çevre Sorunları , TMMOB, Kimya Müh. Odası Yayını, s. 57-67, Ankara.
Anonymous, 1983, Türkiye’nin Çevre Sorunları, Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını , Önder Matbaası, Ankara.
Bayhan, YK., Yapici, S., Kocaman, B., Nuhoglu, A., Cakici, A., 2002, The Effects of Cement Dust on Some Soil Characteristics, Fresenıus Environmental Bulletin, Volume 11 ıssue 11, 1030-1033
Borka , G., 1980, The Effect of Cement Dust Pollution on Growth and Metabolism of Helianthus Annus Environmental Pollution , Vol. 40, p. 249-256.
Bilen, S., 2010, Effect of Cement Dust Pollution on Microbial Properties and Enzyme Activities in Cultivated and No-till Soils, Arican Journal of Microbiolgy Research, Vol. 4, 2., 2418-2425.
Brandt, C.J. and Rhoades, R.W., 1972, Effects of Limestones Dust Accumulation on Composıtıon of a Forest Community , Environmental Pollution, vol. 3, p. 217-225.
Brandt, C.J. and Rhoades, R.W., 1973, Effects of Limestone Dust Accumulation on Lateral Growth of Forest Trees, Environmental Pollution , vol. 4, p. 207-213.
Cireli, B., 1975, Endüstriyel Baca Gazlarının Nif Dağı Vejetasyonuna Etkileri, Bitki, Cilt 2, Sayı 2, s, 23-26.
Çataltaş, I., 1980, Kimyasal Proses Endüstrileri, 252s, İnkilap-Aka Yayınları, İstanbul.
Darley, E.F., 1966, Studies on The Effect of Cement Kiln Dust on Vegatation, Air Pollution Control, vol. I6, No. 3, p. 145-150.
Düzgüneş, O., 1963, Bilimsel Araştırmalarda İstatistik Prensipleri ve Metodları, Ankara Ünv. Ziraat Fak. Yayını.
Hasenekoğlu,İ., ve Sülün,Y., (1991). Erzurum Aşkale Çimento Fabrikasının Kirlettiği Toprakların Mikrofunfus Florası Üzerine bir Araştırma, Doğa-Tr.J.of Botany, 15,20-27.
Kaçar, B., 1972, Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri, Ankara Ün. Ziraat Fak. Yayını No. 453.
Karpuzcu, M., 1982, Çevre Mühendisliğine Giriş, İTÜ Yayını, İstanbul.
Katırcıoğlu, Y.Z. ve İren, S., 1984. Çimento Fırın Tozlarının Elma ve Fasulye Yapraklarının Anatomisine ve Elma Sürgünlerinin Morfolojisine Etkileri, TUBİTAK Ulusal Çevre Sempozyomu, Adana.
Katırcıoğlu, Y.Z. ve İren, S., 1988. Çimento Fırın Tozlarının Elma ve Fasulye Bitkilerinin Fotosentezine Olan Olumsuz Etkileri, Çevre, 6, s. 31-44.
Lafraguta, C., Garcia-Criado, B., Arranz, A., Vazquez-de-Aldana, BR., 2014 Germination of Medicago sativa is Inhibited by Soluble Compounds in Cement Dust, Environmental Science and Pollution Research, volume: 21,2, 1285-12901
Lerman, S., 1972, Cement-kiln Dust and the Bean Plant in-depth Investigations into Plant Morphology, Physcology and Patology, Ph. D. Dissertation, University of California, Riverside.
Lux, H., 1974, Contamination of the Top Soil in pinus sylvestris Stands by Basic Duste of Industrial Origin, Wissenschoffliche Zeatschrift der Technischen Univrsital Dresden 23, 915-920, 1974.
Mutlu, S., Atici, O., Gulen, Y., 2013, Cement Dust Pollution Induces Toxicity or Deficiency of some Essential Elements in Wild Plants Growing around a Cement Factory, Toxicology and ındustrial Health, Volume 29 Issue 5, 474-480.
Sarıkök, Ü., 1987, Endüstriyel Anorganik Kimya, İstanbul Ünv., Yayını, No. 3451, s. 505-525, İstanbul.
Sheikh, H.K., Öztürk, M. Ve Vardar, Y., 1976. Field Studies of the Effects of Cement Dust on the Growth and Yield of Olive Trees in Turkey, Environmental Conservation, vol, 3, No. 2.
Vandegrift, A.E., Shannon, L.J., Sallee, E.E., Gorman, P.G. and Pork, W.R., 1971, Particulate Air Pollution in the United States, J.Air Pollut. Contr. Ass., 2l, 321-8.
Voran, V.P., 1984, Pollution of Grex Forestsoils with Alkali and Alkaline-earth Metals in an Area Affected by Cement Dust Emissions, Ukrnillkhaim, G.N. Vysotskogg Khor’kov, 68, 27-31.