Arazi Örtüsünde Meydana Gelen Zamansal ve Mekânsal Değişimlerin Incelenmesi: Drahna Orman İşletme Şefliği Örneği

Çalışmanın amacı: Bu çalışmada plan ünitesi içerisinde orman amenajman planlarının yapımından günümüze kadar çalışma alanında yaşanan arazi örtüsü ve kullanımında yaşanan değişimler çeşitli kategoriler altında incelenmiştir.Çalışma alanı: Çalışma alanı olarak Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü (OBM), Ulus Orman İşletme Müdürlüğü (OİM)’ne bağlı Drahna Orman İşletme Şefliği (OİŞ) seçilmiştir.Materyal ve Yöntem: Çalışmada ilgili plan ünitesine ait orman amenajman planları ve meşcere tipleri haritalarından yararlanılmıştır. Coğrafi Bilgi Sistemleri araçlarından olan ArcGIS sürüm 10.4 kullanılarak 1967-1986 ve 1986-2005 yıllarına ait meşcere tipleri haritaları sayısallaştırılmış, 2006-2024 yılı meşcere tipleri haritası ise sayısal haliyle ilgili kurumdan temin edilmiştir.Sonuçlar: 1967 yılından 2006’ya kadar orman alanlarında 227.6 ha artış, orman dışı alanlarda ise 227.6 ha bir azalış olduğu tespit edilmiştir. Orman alanlarını oluşturan boşluklu kapalı orman alanında 2,295.33 ha azalma görülürken normal kapalı orman alanında 2,523 ha artış olduğu belirlenmiştir. Orman dışı alanlardan ziraat alanlarında 369.91 ha azalma, orman toprağında (OT) 36.69 ha ve iskân alanında ise 105.62 ha artış olduğu tespit edilmiştir.Araştırma vurguları: 1967’den 2006’ya kadarki 40 yıllık süre içerisinde çalışma alanı içerisinde yaşanan göç özellikle ziraat alanlarının azalmasına, orman alanlarının artmasına sebep olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Arazi Kullanımı/Arazi Örtüsü, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Orman Amenajmanı, Zamansal/Mekânsal Değişim

Analysing Temporal and Spatial Changes in Land Cover: the Case of Drahna Forest Subdistrict Directorate

Aim of study: In this study, changes in land cover and land use from designing forest management plans within a plan unit up until today in the field of study are analysed under various categories.

Keywords:

Land Use Land Cover, Geographical Information Systems, Forest Management, Temporal And Spatial Change,

___

Alkan, S. (2014). Kırsal nüfus değişiminin, ormanlar ve ormancılık üzerine etkileri (Trabzon ili örneği). Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14(1), 69-78.
Asan, Ü. (2017). Orman Amenajmanı (Planlama Sistemleri). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 5227, Fakülte Yayın No: 513, ISBN: 978-605-07-0617-8, İstanbul: Yazın Basın Yayın Matbaacılık.
Çakır, G., Ün, C., Başkent, E.Z., Köse, S., Sivrikaya, F. & Keleş, S. (2008). Evaluating urbanization, fragmentation and land use/land cover change pattern in Istanbul city, Turkey from 1971 to 2002. Land Degradation & Development, 19(6), 663-675.
DeFries, R. S., Field, C. B., Fung, I., Collatz, G. J. & Bounoua, L. (1999). Combining satellitedata and biogeochemical models to estimate global effects of human‐induced land cover change on carbon emissions and primary productivity. Global Biogeochemical Cycles, 13(3), 803-815.
Dixon, R.K., Solomon, A.M., Brown, S., Houghton, R.A., Trexier, M.C. & Wisniewski, J. (1994). Carbon pools and flux of global forest ecosystems. Science, 263(5144), 185-190.
Durkaya, B., Varol, T. & Durkaya, A. (2014). Determination of carbon stock changes: biomass models or biomass expansion factors. Fresenius Environmental Bulletin, 23(3), 774-781.
Durkaya, B., Varol, T. & Durkaya, A. (2016). Karbon stok ve arazi kullanım değişimleri: Arıt örneği [Öz]. 3rd Annual International Conference on Turkey and Turkish Studies sunulan bildiri, Athens, Greece: Erişim adresi: https://www.atiner.gr/abstracts/2016ABST-TUR.pdf
FAO, (2016). State of the World’s Forests 2016. Forests and agriculture: Land-use challenges and opportunities. FAO Report.
Günlü, A., Kadıoğulları, A.İ., Keleş, S. & Başkent, E.Z. (2009). Spatiotemporal changes of landscape pattern in response to deforestation in Northeastern Turkey: a case study in Rize. Environmental monitoring and assessment, 148(1-4), 127-137.
Günşen, H.B. (2012). Orman köylerinde iç göçleri etkileyen faktörler (Bartın-Kastamonu Örneği), Doktora Tezi, Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın. Hayes, D.J. & Cohen, W.B. (2007). Spatial, spectral and temporal patterns of tropical forest cover change as observed with multiple scales of optical satellite data. Remote Sensing of Environment, 106(1), 1-16.
Kadıoğulları, A. & Başkent, E. (2006). Orman kaynaklarının konumsal ve zamansal değişiminin coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama teknikleri ile irdelenmesi: İnayet ve Yenice örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3), 378-390.
Kadıoğulları, A.İ., Keleş, S., Başkent, E.Z. & Günlü, A. (2008). Spatiotemporal changes in landscape pattern in response to afforestation in Northeastern Turkey: a case study of Torul. Scottish Geographical Journal, 124(4), 259-273.
Kadıoğulları, A.İ. (2012). Tunceli ilinin arazi örtüsünün konumsal ve zamansal değişiminin incelenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13(1), 1-12. Kanja, K. & Karahalil, U. (2015). Aydoğan Orman İşletme Şefliği orman kaynaklarında meydana gelen zamansal ve konumsal değişimin CBS ve uzaktan algılama yardımıyla ortaya konması, TUFUAB VIII. Teknik Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Konya, Cilt I, 369-375.
Karahalil, U., Kadiogullari, A., Başkent, E. & Köse, S. (2009). The spatiotemporal forest cover changes in Köprülü Canyon National Park (1965-2008) in Turkey. African Journal of Biotechnology, 8(18), 4495-4507.
Kaptan, S. (2018). Sosyo-Ekonomik Durum Envanteri ve Orman Amenajman Planlarına Yansıtılması. Doktora Tezi, Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın. Karaköse, M., Terzioğlu, S., Başkent, E.Z. & Karahalil, U. (2013). Çamlıhemşin (Rize) orman planlama biriminin habitat tiplerinin tespiti ve konumsal değişimlerinin izlenmesi. Fırtına Vadisi Sempozyumu, 25-27.
Keleş, S., Sivrikaya, F., Çakir, G., Başkent, E. Z. & Köse, S. (2008). Spatial and temporal changes in forest cover in Turkey's Artvin forest, 1972-2002. Polish Journal of Environmental Studies, 17(4).
Keleş, S., Bașkent, E.Z. & Kadıoğulları, A.İ. (2009). Simulation-based forest management planning: a framework. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 9(2), 136-145.
GDF (1967). Forest management plans of Drahna (Drahna serisi orman amenajman planı 1967-1986). General Directorate of Forestry of Turkey (GDF), District Forest Management Directorate; Orman Bölge Müdürlüğü, Zonguldak, (in Turkish). Ankara: GDF, p 84.
GDF, (2006). Forest management plans of Drahna (Drahna orman amenajman planı 2006-2025). General Directorate of Forestry of Turkey (GDF), District Forest Management Directorate; Orman Bölge Müdürlüğü, Zonguldak, (in Turkish). Ankara: GDF, 374p.
GDF, (2016). Forestry Statistics 2016, https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Istatistikler/ (Accessed: 20 June 2018).
GDF, (2017a). Procedures and principles for the application of functional forest management plans based on ecosystem. Ekosistem tabanlı fonksiyonel orman amenajman planlarının düzenlenmesine ait usul ve esaslar. (in Turkish). https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Tebligler/Ekosistem%20Tabanl%C4%B1%20Fonksiyonel%20Orman%20Amenajman%20Planlar%C4%B1n%C4%B1n%20D%C3%BCzenlenmesine%20Ait%20Usul%20ve%20Esaslar.
GDF, (2017b). Forestry Statistics 2017, https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Istatistikler/ (Accessed: 20 June 2018).
Özdemir, İ. & Özkan, U. (2003). Armutlu orman işletme şefliğindeki orman alanlarındaki değişimlerin Landsat uydu görüntüleri kullanılarak izlenmesi. Turkish Journal of Forestry, 1, 55-66.
Turan, S.Ö. & Günlü, A. (2010). Spatial and temporal dynamics of land use pattern response to urbanization in Kastamonu. African Journal of Biotechnology, 9(5).
Sivrikaya, F., Cakir, G., Kadıoğulları, A.İ., Keleş, S., Başkent, E.Z. & Terzioğlu, S. (2007). Evaluating land use/land cover changes and fragmentation in the Camili forest planning unit of northeastern Turkey from 1972 to 2005. Land Degradation & Development, 18(4), 383-396.
Terzioğlu, S., Başkent, E.Z., Sivrikaya, F., Çakir, G., Kadıoğulları, A.İ., Başkaya, Ş. & Keleş, S. (2010). Monitoring forest plant biodiversity changes and developing conservation strategies: a study from Camili Biosphere Reserve Area in NE Turkey. Biologia, 65(5), 843-852.
Verbesselt, J., Hyndman, R., Newnham, G. & Culvenor, D. (2010). Detecting trend and seasonal changes in satellite image time series. Remote sensing of Environment, 114(1), 106-115.
Yavuz, M. & Vatandaşlar, C. (2018). Korunan alanlardaki zamansal ve ekolojik değişimin parçalılık analizi yardımıyla izlenmesi: Karagöl-Sahara Milli Parkı örneği. Turkish Journal of Forestry Research, 5(1), 82-96.