Zihinsel Yetersizliğe Sahip Öğrencilere “Sert-Yumuşak” Maddelerin Öğretimi İçin Öğretim Materyallerinin Seçim Süreci

Bu çalışmada ortaokul özel alt sınıfta öğrenim gören zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilere bazı maddelerin “Sert-Yumuşak” özelliklerinin öğretimi için hazırlanan materyaller ve bu materyallerin seçimini etkileyen unsurlar incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması kullanılmıştır. Katılımcılar zihinsel yetersizliğe sahip üç öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmada materyaller seçilirken öncelikle alan yazın taraması yapılmış ve ders kitapları incelenmiştir. Ayrıca öğrenciler bir dönem boyunca haftada üç gün yapılandırılmamış gözlem tekniğiyle gözlenmiştir. Bu gözlemler kodlanarak materyallerin seçimi için zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilerin öğrenme ihtiyaçları sosyal ve akademik yönden belirlenmiştir. Bu ihtiyaçlar süreç boyunca yapılan uzman görüşmeleri ile birleştirilerek sert-yumuşak maddelerin öğretiminde kullanılacak materyaller belirlenmiştir. Materyallerin farklı duyu organlarına hitap etmesine, öğrenci seviyesine uygun, günlük yaşamla ilişkili, basit ve sade olmasına dikkat edilmiştir. Çalışmanın sonucunda sert kavramının öğretimi için taş, cam bardak, kitap, kurşun kalem, plastik lego ve metal kaşık; yumuşak kavramının öğretimi için ise pamuk, oyun hamuru, örgü yünü ipi, yastık, sünger ve plastik top seçilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

"zihinsel yetersizlik, sert-yumuşak maddeler, materyal hazırlama

Selection Process of Instructional Materials for the Teaching of “Hard-Soft” Materials to Intellectually Disabled Students

In this study, the materials prepared for the teaching of “hard-soft” concepts and the factors affecting the selection of these materials for the students with intellectual disabilities were examined. A case study that is one of the qualitative approaches was used in the study. Participants of the study were consisted of three students with intellectual disabilities. While selecting materials in the study, firstly the literature was reviewed and textbooks were examined. In addition, students were observed for three days in a week during a term through unstructured observation technique. These observations were coded and the learning needs of students with intellectual disabilities for the selection of materials were thus determined from the social and academic perspectives. These needs were combined with expert interviews made during the process and materials to be used in the teaching of hard-soft materials were identified. It has been noted that the materials address different sensory organs, are easy and simple, appropriate to the students’ level and related to day-to-day life. As a result of the study, a stone, glass, book, pencil, plastic lego, and metal spoon were chosen for the teaching of hard concept; cotton, play dough, knitting wool, pillow, sponge and plastic ball were chosen for the teaching of the soft concept.

Keywords:

"intellectual disability, mental deficiency, hard-soft concepts material preparation,

PDF

___

Arı, A., Deniz, L., ve Düzkantar, A. (2010). Özel gereksinimli bir öğrenciye toplama ve çıkarma işlem süreçlerinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 49-68.
Arpacık, Ö. (2014). Zihinsel engelli öğrencilere yöneli çoklu ortam materyalle-rinin geliştirme süreci ve kullanımının öğretmenlere ve öğrencilere etkisi. Doktora tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Ataman, A. (2011). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Avcıoğlu, H. (2012) Zihin engelliler sınıf öğretmenlerinin araç-gereç kullanı-mına ilişkin görüşleri. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Sci-ence Education, 1(2), 118-133.
Başboğaoğlu, U. (2014). Öğretim sürecinde kullanılan araçlar ve görsel-işitsel araçlar. Ö. Demirel ve E. Altun. (Ed.). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı (Sekizinci baskı) içinde (s. 67-85) Ankara: Pegem Akademi.
Beech, M. (2010). Accommodatıons. Assisting students with disabilities. (3th Edition). http://www.fldoe.org/ese/pub-home.asp adresinden 24 Ocak 2016 tarihin-de alınmıştır.
Bishop, M.E. (1999). Teaching students who have mental retardation. Catechist, 32(5), 9-9.
Boyle, J. and Scanlon, D. (2009). Methods and strategies for teaching students with mild disabilities: A case-based approach. http://books.google.com.tr/books?id=n3iDiH9vG5MC adresinden 09 Ocak 2016 tarihinde alınmıştır.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak., E., Akgün, Ö, E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Cavkaytar, A. (2013). Özel eğitime gereksinim olan çocuklar ve özel eğitim, İ. H. Diken. (Ed.). Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim (Yedinci baskı) içinde (s. 1-28). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Creswell, J.W. (2013). Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Çev. M. Bütün ve S.B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Çelik, L. (2014). Öğretim materyallerinin hazırlanması ve seçimi. Ö. Demirel ve E. Altun (Ed.). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı (Sekizinci baskı) içinde (s. 27-66). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Dale, E. (1969). Audio visual methods in teaching. http://ocw.metu.edu.tr/file.php/118/dale_audiovisual_20methods_20in_20teaching_1_.pdf adresinden 5 Ocak 2016 tarihinde alınmıştır.
Demir, R. (2008). Zihinsel engelli öğrencilere fen bilgisi dersinde sindirim ko-nusunu basamaklandırılmış öğretim yöntemiyle sunulmasının etkililiği. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Eratay, E., Tekinaslan, İ.Ç., ve Yıkmış, A. (2012). Zihin engelliler sınıf öğret-menlerinin eğitim uygulama okulu programına ve öğretimde kullandıkları yöntem-lere ilişkin görüşleri. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(12), 137-158.
Eripek, S. (1998). Zihin engelliler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğre-tim Yayınları.
Evmenova A.S., and Behrmann, M.M. (2011). Research-Based strategies for te-aching content to students with intellectual disabilities: Adapted videos. Education and Training in Autism and Developmental Disabilities, 46(3), 315–325.
Ganz, J.B., and Flores, M.M. (2009). The effectiveness of direct instruction for teaching language to children with autism spectrum disorders: Identifying materi-als. Journal of Autism and Developmental Disorders, 39(1), 75-83.
Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş (Çev. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
Güler, A., Halıcıoğlu, M.B., ve Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araş-tırma yöntemleri. (1. Baskı). Ankara: Seçin Yayıncılık.
İlik, Ş. (2009). Hafif düzeyde öğrenme güçlüğüne sahip öğrencilerde doğrudan öğretim yönteminin fen ve teknoloji dersine ilişkin kavramların öğretiminde etkili-liğinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti-tüsü, Konya.
İşman, A. (2015). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. (5. Baskı). Anka-ra: Pegem A Yayıncılık.
Kaplan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Karamustafaoğlu, O. (2006). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğretim mater-yallerini kullanma düzeyleri: Amasya İl Örneği. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 91-101.
Kargın, T. (2007). Baş makale: Eğitsel değerlendirme ve bireyselleştirilmiş eği-tim programı hazırlama süreci. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 8(1), 1-13.
Knight, V.F., Smith, B.R., Spooner, F., and Browder, D. (2012). Using explicit instruction to teach science descriptors to students with autism spectrum disor-der. Journal of Autism and Developmental Disorders, 42(3), 378-389.
Mastropieri, M., Scruggs, T., Boon, R., and Carter, K. (2001). Correlates of inquiry learning in science. Constructing concepts of density and buoyancy. Reme-dial and Special Education, 22, 130–137.
Melber, L. (2004). Inquiry for everyone: Authentic science experiences for stu-dents with special needs. Teaching Exceptional Children Plus,1(2).
Merriam, S.B. (1998). Qualitative research and case study applications in edu-cation (secondedition). San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
Mete, P; Çapraz, C., ve Yıldırım, A. (2017). Zihinsel yetersizliğe sahip öğrenci-ler için fen eğitimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 289-304.
Miles, M., and Huberman, M. (2015). Nitel veri analizi. (Çev. S. Akbababa Al-tun ve A. Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
Okçu, B., ve Sözbilir, M. (2016). 8. sınıfta görme yetersizliği olan öğrencilere yaşamımızdaki elektrik ünitesinin öğretimi: “nasıl ışık saçar? nasıl ısınır?” etkin-liği. Fen Eğitimi ve Araştırmaları Derneği Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 4(1), 77-91.
Özak, H., ve Avcıoğlu, H. (2007). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere okuma becerilerinin öğretiminde bilgisayar aracılığıyla sunulan eş zamanlı ipucuyla öğre-timin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(1), 33-50.
Özdemir, S.M. (2000). Müfredat laboratuvar okullarında görev yapan öğret-menlerin eğitim araç gereçlerini etkili kullanma durumlarına ve hizmet içi eğitim ihtiyaçlarına yönelik bir araştırma. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Öztürk, M. (2011). Türkiye’de engelli gerçeği. İstanbul: MÜSİAD Cep Kitapla-rı, Ajansvısta Matbaacılık.
Reddy, G.L., Malini, S.J., and Kusuma, A. (2004). Mental retardation: Educa-tion and rehabilitation services: Discovery publishing house. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=F8RkHC9RAVQC&oi=fnd&pg=PA1&dq adresinden 24 Şubat 2016 tarihinde alınmıştır.
Salend, S.J. (1998). Using an activities-based approach to teach science to stu-dents with disabilities. Intervention in School and Clinic, 34(2), 67-72.
Seferoğlu, S.S. (2006). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. (2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Semerci, A. (2006). İlköğretim birinci kademede görev yapan sınıf öğretmenle-rinin, etkili materyal kullanma yeterlilikleri üzerine öğretmen ve yönetici görüşleri (Antalya örneği). Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Stavroussi, P., Papalexopoulos, P.F., and Vavougios, D. (2010). Science educa-tion and students with intellectual disability: Teaching approaches and implicatı-ons. Problems of Education in the 21st Century, 19, 103-112.
Strickland, A. (2011). Universal design for learning, access to general curricu-lum for students with severe cognitive disabilities. A thesis project in partial ful-fillment for the MAED degree in special education. East Carolina University, North Carolina.
Tekinarslan, İ.Ç. (2013). Özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. İ. Di-ken (Ed.). Zihinsel yetersizliği olan öğrenciler (7. Baskı) içinde (s.135-166). Anka-ra: Pegem A Akademi.
Telford, W.C., and Saures, M.J. (1973). The exceptional individual psychology and educational aspects. London: Prentice Hall Inc.
Therrien, W.J., Taylor, J.C., Hosp, J.L., Kaldenberg, E.R., and Gorsh, J. (2011). Science instruction for students with learning disabilities: A meta-analysis. Lear-ning Disabilities Research & Practice, 26(4), 188–203.
Thomas, A.F. and Rebecca, A.C. (1994). Adopting textbooks and other instruc-tional materials: Policies and practices that address diverse learners. Remedial and Special Education, 5(6), 333-347.
Türk Dil Kurumu, (2016). Güncel türkçe sözlüğü. http://www.tdk.gov.tr/ adre-sinden 17 Mart 2016 tarihinde alınmıştır.
Wehmeyer, M.L. (2003). Defining mental retardation and ensuring access to the general curriculum. Education and Training in Developmental Disabilities, 38(3), 271–282.
World Health Organization and the World Bank (2011). World report on disa-bility. http://www.who.int/disabilities/world_report/2011/report.pdf adresinden 17 Mart 2016 tarihinde alınmıştır.
Yalın, H.İ. (2015). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. (28. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemle-ri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yin, R.K. (2012). Case study research (designand methods). California: Sage Publication.