Tarih Bölümü Öğrencilerinin “Tarihin Kötü Amaçlı Kullanımı” Hakkındaki Görüşleri

The purpose of this study is to determine the views of students who are both historian candidates and pre-service teachers about the use and misuse of history. The research study was carried out with qualitative research method and basic qualitative research design. The population of the study consisted of students studying in their final year of bachelor’s studies in the Department of History and taking pedagogical formation training at Ataturk University Faculty of Letters in 2014-2015 academic year. While composing the study group, convenience sampling method was adopted. The data were collected via open-ended questionnaire and analysed via content analysis. Considering the findings yielded, the participants pointed out that the most important reason for different and opposite interpretations about a historical character in the case of Sultan Abdülhamit II were not being objective. All of the participants determined that history could be misused. The participants’ views on the ways of misuses of history could be listed as follows: using past for political purposes, discrediting historical figures and personalities with false information, the ideological description of the past, and the distortion of the past via mass media. When the participants’ views about how to raise students’ awareness about the use and misuse of history are examined, the emphasis on objectivity stands out. The participants suggested that students should be taught history objectively and they should view history objectively. The other top views stated by the participants are listed as follows: raising student awareness about the misuse of history and its damages, encouraging them to do research, guiding them to true and realistic sources, suggesting students that each event should be evaluated considering the conditions of the period under which it was experienced and benefiting from different sources. It was revealed in the research study that the participants partially had a command of historical methodology and they were not qualified enough about the misuses of history. Pre-service teachers should be provided with the best training about how history could be misused and how students can be made aware of it.

Anahtar Kelimeler:

history education, historian candidate, pre-service history teacher, objectivity, historical methodology, the misuse of history

The Views of Students in History Department About “The Misuses of History”

Bu araştırmanın amacı, hem tarihçi hem de tarih öğretmeni adayı olan öğrencilerin, tarihin kötüye kullanımı hakkındaki görüşlerini tespit etmektir. Araştırma nitel araştırma yöntemi ile ve temel nitel araştırma deseni ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, 2014-2015 eğitim öğretim yılında, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Tarih bölümü son sınıfta okuyan ve aynı zamanda pedagojik formasyon eğitimi alan öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde kolay ulaşılabilir durum örneklemesi benimsenmiştir. Veriler, açık uçlu anket formu ile toplanmış ve içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre katılımcılar, II. Abdülhamit örneğinde bir tarihsel karakter hakkında yapılan farklı ve zıt yorumların en önemli sebebi olarak objektif olamamayı göstermişlerdir. Katılımcıların hepsi tarihin kötüye kullanılabileceğini belirtmişlerdir. Katılımcıların tarihin kötüye kullanılma biçimleri hakkındaki görüşleri; geçmişin siyasal amaçlar için kullanılması, tarihi kişiliklerin yanlış bilgilerle kötülenmesi, geçmişin ideolojik olarak anlatılması, geçmişin medya yoluyla çarpıtılması şeklinde sıralanmaktadır. Katılımcıların, öğrencilerin tarihin kötüye kullanımları konusunda nasıl bilinçlendirilebileceği hakkındaki görüşleri incelendiğinde objektiflik vurgusu ön plana çıkmaktadır. Katılımcılar, öğrencilere tarihin objektif bir şekilde anlatılmasını ve onların da tarihe objektif bakmalarının sağlanmasını önermişlerdir. Katılımcılar tarafından dile getirilen üst sıralardaki diğer görüşler; öğrencileri tarihin kötüye kullanımı ve bunun zararları konusunda bilinçlendirme, araştırmaya sevk etme, doğru ve gerçekçi kaynaklara yönlendirme, öğrencilere her olayın yaşandığı dönemin şartlarına göre değerlendirilmesini önerme ile farklı kaynaklardan yararlanılmasını önerme şeklindedir. Araştırmada katılımcıların tarih metodolojisine kısmen hâkim olduğu ve tarihin kötüye kullanımı konusunda yeterince donanımlı olmadığı ortaya çıkmıştır. Öğretmen adaylarının tarihin nasıl kötüye kullanılabileceğine ve buna karşılık öğrencilerinin nasıl bilinçlendirilebileceğine yönelik iyi bir eğitim almaları sağlanmalıdır.

Keywords:

tarih öğretimi, tarihçi adayı, tarih öğretmen adayı, objektiflik, tarih metodolojisi, tarihin kötüye kullanımı,

PDF

___

Bédarida F. (2001). Tarihsel pratik ve sorumluluk. Tarihçinin Toplumsal Sorumluluğu. (Çev. Ali Tartanoğlu-Suavi Aydın). Ankara: İmge Kitabevi. 9-15.
Dance E. H. (1969). Tarih öğretiminde peşin hükümler. Tarih Öğretimi ve Tarih Kitaplarının Geliştirilmesi. (Yazanlar: Otto-Ernst Schueddekopf, Edouard Bruley, E. H. Dance, Haakon Vigander,). (Çev. Necati Engez). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. 65-97.
De Baets, A. (2013). “A theory of the abuse of History”. Revista Brasileira de Historia, vol. 33, no 65, s. 17-58. http://dx.doi.org/10.1590/S0102-01882013000100002
Dilek D. (2001). Tarih Derslerinde Öğrenme ve Düşünce Gelişimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Donnelly, M. and Norton, C. (2011). Doing History. London and NewYork: Routledge-Taylor & Francis Group.
Gallerano N. (2001). Tarih ve tarihin kamusal kullanımı. Tarihçinin Toplumsal Sorumluluğu. (Çev. Ali Tartanoğlu-Suavi Aydın). Ankara:İmge Kitabevi. 111-132.
Grech L. (2003). Malta: Bir durum değerlendirmesi. Tarih Öğretiminde Çoğulcu ve Hoşgörülü Bir Yaklaşıma Doğru. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. 82-84.
Halkin L-E. (2014). Tarih Tenkidinin Unsurları. (Çev. Bahaeddin Yediyıldız). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Hobsbawm E. J. (2001). Evrensel arayış ile kimlik arayışı arasında tarihçi. Tarihçinin Toplumsal Sorumluluğu. (Çev. Ali Tartanoğlu-Suavi Aydın). Ankara:İmge Kitabevi. 71-87.
Iggers G. (2003). 20. yüzyılda tarihyazımı, açılış konuşması. Tarihin Kötüye Kullanımı. (Çev. Nurettin Elhüseyni). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. 1-17.
Lilletun J. (2003). Okulda tarihin rolü-bir Norveç perspektifi. Tarihin Kötüye Kullanımı. (Çev. Nurettin Elhüseyni). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. 112-117.
Loewen J. W. (2015). Öğretmenimin Söylediği Yalanlar. Amerikan Resmi Tarih Tezinin Oluşumu. (Çev. Leyla Tonguç Basmacı). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti.
Lowenthal D. (2003). Bir tarih eğitimine doğru. Tarihler ve Yorumları. (Çev. Bahaeddin Yediyıldız). Ankara: Türk Tarih Kurumu. 39-48.
McCully, A. (2012). “History teaching, conflict and the legacy of the past”. Education, Citizenship and Social Justice, 7,(2): 145–159. Retrieved from http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/1746197912440854 (online 10/09/2017).
Merriam S. B (2013). Nitel araştırma, desen ve uygulama için bir rehber. (3. baskıdan çeviri). (çeviri ed. S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Parenti M. (2004). Gizem Olarak Tarih. (Çev. Ali Çakıroğlu). İstanbul: Aykırı Yayıncılık. Prats Cuevas, J. (2003). Tarihin çıraklığı sürecinde tarihi muhtevaların seçimi. Tarihler ve Yorumları. (Çev. Bahaeddin Yediyıldız). Ankara: Türk Tarih Kurumu. 49-57.
REC (2001). 21. yüzyıl Avrupa'sında tarih öğretimi.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin Rec (2001)15 No'lu Tavsiye Kararı. Retrieved from http://abdigm.meb.gov.tr/belge/AK_Tarih21yy.htm (online17. 07. 2017).
Safran M., Ata B. (2006). “Barışçı tarih öğretimi üzerine çalışmalar, Türkiye’deki tarih ders kitaplarında Yunanlılara ilişkin kullanılan dil ve Yunanlılara ilişkin öğrenci görüşleri”. (M. Safran, Tarih Eğitimi, Makale ve Bildiriler) Ankara: Gazi Kitabevi. 61-78.
Stanford M. (2013). Tarihin İncelenmesi İçin Bir Kılavuz. (Çev. Can Cemgil). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Stradling R. (2003a). 20. Yüzyıl Avrupa Tarihi Nasıl Öğretilmeli. (Çev: Ayfer Ünal). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
Stradling R. (2003b). Tarih Öğretiminde Çok Yönlülük: Öğretmenleri İçin Kılavuz. Retrieved from http://www.coe.int/t/dg4/education/historyteaching/Source/Notions/Multiperspectivity/MultiperspectivityTurkish.pdf (online 13.07.2009).
Tekeli İ. (2013). “Siyasetçilerin tarihle ilişki kurma ahlakı üzerine”. Cogito, Tarih Yazıcılığı Özel Sayısı. 73:283-304.
Tosh J. (1997). Tarihin Peşinde, Modern Tarih Çalışmasında Hedefler, Yöntemler ve Yeni Doğrultular. (çev. Özden Arıkan). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Wirth L. (2003). Tarihi kötüye kullanma biçimleriyle yüzleşmek. Tarihin Kötüye Kullanımı. (Çev. Nurettin Elhüseyni). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. 18-58.
Yazıcı F. (2015). Tarihte nesnellik ve nedensellik. Tarih İçin Metodoloji. (Edt. Ahmet Şimşek). Ankara: Pegem Akademi. 12-19.
Yazıcı S. (2014). Sultan II. Abdülhamid örneğinde tarihsel algılamanın değişimi. History Studies, 6 (5), 233-247. Doi Number :10.9737/historyS1503.
Yıldırım A., Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara. Seçkin Yayıncılık. Zinn H. (2009). Gençler İçin Amerika Birleşik Devletleri Halkları Tarihi. (Uyarlayan: Rebecca Stefoff). (Çev. Emel Coşkun). İstanbul: Kalkedon Yayınları.