Özel Öğretim Kurumlarının -Dershanelerin-Yer Seçimi: Trabzon Kenti Örneği

Ülkemiz mevzuatında, özel öğretim kurumlarının kuruluşu ve işletimini esas alan kanun ve yönetmeliklerin yanı sıra, ağırlıklı olarak kurumlarının mekânsal birimleri ve kurumlarda kullanılacak araç gereçlerin standartlarını belirleyen yönergeler bulunmaktadır. Dershanelerin kentsel düzlemde konumu, hareketliliği, yer seçimi, kentsel işlevlerle ilişkisi ve entegrasyonuna ilişkin standartlara ve/ veya araştırmalara pek rastlanmamaktadır. Bu çalışma ile özel öğretim kurumların kentteki yerseçim kriterlerine ilişkin fiili durum, Trabzon kenti örneği üzerinden aktarılmış olup benzer durumun diğer kentlerdeki varlığı, sorunları farklılaşsa bile dikkat edilmesi gereken hususlar ve değerlendirmeler kapsamında literatüre ve mevzuata katkı sunması amaçlanmıştır. Sonuçta, eğitim-öğretim sistemi içerinde bu kurumlar var olmaya devam edecekse ya da daha büyük bir problem olarak özel eğitim kurumuna dönüşme süreci yaşanacaksa; kent merkezinde konumlanan dershanelerin dönüşümü mekânsal olarak duyarlılıkla irdelenmek durumundadır.

Location Selection of Private Education Institutions: Trabzon City Sample

In Turkish legislation, in addition to the laws and regulations that mainly organize the establishment and operation of private education institutions, there are also directives that regulate the standards for all departments of private education institutions and the equipment and tools utilized in these institutions. However, there are no specifications and / or studies related to the location of the training centers in urban spaces and their integration in these spaces. In the present study, the actual status of the site selection criteria for urban private education institutions was scrutinized based on the example of Trabzon in Turkey. The study aimed to contribute to the literature based on the presence of similar situations in other urban areas, and related significant issues and assessments, albeit the issues are different in different urban areas. If these institutions would continue to exist in the educationinstruction system or if a transformation into a special education institution would be implemented, it should be spatially examined with care to determine which would be a bigger problem; the transformation of these institutions located in the city center or using the main arteries in the city as open spaces.

___

Alkan, C., Doğan, H., Sezgin, İ. (1998). Mesleki ve Teknik Eğitimin Esasları, Alkım Yayınları (4. Baskı), İstanbul.
Baştürk, D. (2010). Lise Öğretmenlerinin Özel Dershaneler Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:7, sayı:2, ss: 135-157.
Duru, Ü. (2007). Ankara şehrinde dershanelerin dağılımı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya (Bölgesel Coğrafya) Anabilim Dalı, Ankara.
Halaç, H. H. (2013). Alternatif Bir Eğitim Mekânı Olarak Dershaneler; Eskişehir’in Tasarlanmış İlk Dershane Binasının Hikâyesi, Tarih Okulu Dergisi (Tod9) Aralık 2013, Yıl 6, Sayı XVI, ss. 689-704.
Kutner, M.A., Sherman, J.D., Williams, M.F. (1986). Federal Policies for Private Schools, Private Educatian, NewYork.
MEB (2015). 2015 Eğitim Yapıları Asgari Tasarım Standartları Kılavuzu, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı İnşaat ve Emlak Dairesi Başkanlığı, Ankara.
MEB (2016). Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim National Education Statistics Formal Education 2015/16, Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
MEB (2016, Ocak 19). Özel öğretim kurslarına 856 kurum başvurdu, (2016, Ocak 19).
ÖZ-DE-BİR (1987). Eğitim ve Öğretimde Özel Dershaneler Dergisi, (2), Ankara. Stevenson, D. L., Baker, D. P. (1992) Shadow Education and Allocation İn Formal Schooling: Transition to University in Japan, American Journal of Sociology, 97 (6), 1639–1657.
Şirin, H. (1998). Özel Dershanelerin Genel Görünümü ve Öğrenci Görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Şirin, H. (2000). Eğitim Sisteminde Özel Dershaneleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Yaz 2000, s: 2, ss.387
Şişman, M. (2007). Eğitim Bilimine Giriş, Pegem Yayıncılık (3. Baskı), Ankara.
OECD (2016). Education at a Glance 2016 OECD Indicators, , OECD Publishing, Paris, (2016, Kasım 5).
OECD (2017). 2017 Tek Bakışta Eğitim OECD Göstergeleri Türkçe özet (2016, Kasım 1).
Resmi Gazete (28941/14.03.2014). Millî Eğitim Temel Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Resmi Gazete (27161 /6.3.2009). Umuma Açık Yerler ve İçkili Yerler İle Resmî Veya Özel Öğretim Kurumları Arasındaki Uzaklıkların Belirlenmesine Dair Yönetmelik
Resmi Gazete (26434/ 14.2.2007). 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu (Ek: 3/10/2016-KHK-676/77 md.)
Saraçaloğlu, A. S., Gündoğdu, K., Baydilek, N. B., Uça, S. (2014). Türkiye, Güney Kore ve Japonya’da Dershanecilik Sisteminin Güncellenmesi A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 51, Erzurum. 417-433.
Tansel, A. (2013). Türkiye’de Özel Dershaneler: Yeni Gelişmeler ve Dershanelerin Geleceği. Çalışma Raporu. Koç Üniversitesi- TÜSİAD Ekonomik Araştırma Forumu Çalışma Raporu Serisi.
UNICEF (2017). Building the Future Children and the Sustainable Development Goals in Rich Countries,
UNICEF Office of Research (2017). ‘Building the Future: Children and the Sustainable Development Goals in Rich Countries’, Innocenti Report Card 14, UNICEF Office of Research – Innocenti, Florence. (2016, Kasım 5).