Okuma Kültürü Oluşturmada Çocukların Edebiyat Çevresini Genişletmeye Yönelik Uygulamalar: İngiltere Örneği

Okuma yaşamın belirli bir döneminde başlayıp biten bir etkinlik değil, yaşam boyunca sürdürülmesi gereken bir eylemdir. Bu nedenle okuma kültürü oluşturmada ilkokul dönemindeki çocukların temel okuma becerisinin okuma sevgisi ve alışkanlığına dönüştürülmesi oldukça önemlidir. İlkokul döneminde çocuk edebiyatından yararlanılarak hazırlanacak okul içi ve okul dışı ortam, gerçekleştirilecek etkinlik ve uygulamalar, çocukların tüm yaşamları boyunca okuma kültürü edinmiş ve bunu içselleştirmiş bireyler olmalarında ve böyle bir toplum inşa edebilmelerinde önemli bir sorumluluk üstlenir. Bu nedenle okuma kültürü olan gelişmiş ülkelerin uygulamalarının bilinmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, İngiltere’de okuma kültürü oluşturmada çocuk edebiyatından ilkokul döneminde nasıl yararlanıldığını belirlemek, genişletilen edebiyat çevresini, okul içi- okul dışı ortam, uygulama ve etkinlikleri değerlendirerek bunların okuma kültürü edinimindeki yerini ortaya koymaktır. Araştırma verileri nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Bu bağlamda okuma kültürü oluşturmada çocuk edebiyatından yararlanma durumu İngiltere’de Newtown Primary School’da ve Exeter kütüphanesinde gönüllü hizmet yapılan sürede ulaşılan yazılı kaynaklar incelenerek ve kişisel gözlemler, deneyimler yorumlanarak değerlendirilmiştir.

Practices For Expanding the Literature environment of Children in Creating a Reading Culture: United Kingdom Example

Reading is not an activity that begins and ends in a certain period of life, but an action that should be continued throughout life. For this reason, it is very important to transform the basic reading skill of primary school children into reading love and habit in creating a reading culture. In the primary school period, the school environment to be prepared by using children's literature, activities and practices to be carried out, take an important responsibility for children to become individuals who have acquired and internalized a reading culture throughout their lives and to build such a society. For this reason, it is important to know the practices of developed countries with a reading culture. The purpose of this study is to determine how children's literature is used in the primary school period in England in creating a reading culture, to evaluate the expanded literary environment, in-school-out-of-school environment, practices and activities and to reveal their place in the acquisition of reading culture. Research data were collected through document analysis, one of the qualitative research methods. In this context, the situation of benefiting from children's literature in creating a reading culture was evaluated by examining the written sources reached during the voluntary service in Newtown Primary School and Exeter library in England and interpreting personal observations and experiences.

PDF

___

Akyol, H. (2001). Türkçe ilkokuma yazma öğretimi. Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık.
Bamberger, R. (1990). Okuma alışkanlığını geliştirme. Çeviren: Bengü Çapar. Ankara: Kültür Bakanlığı.
Bayram, O. (1990). İlkokul çağı çocuklarının okuma alışkanlığı ve Yenimahalle ilçe halk kütüphanesi gezici kütüphane hizmeti. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Book-Cycle Charity. (t.y.) From to book and back again. (2020, 16 Ağustos). Erişim adresi: http://www.book-cycle.org/
Çocuk Vakfı, Çocuk Edebiyatı Okulu. (2006). Türkiye'nin okuma alışkanlığı karnesi. İstanbul. Erişim adresi: http://cocukvakfi.org.tr/wpcontent/dosya/raporlar/13_okuma_aliskanligi_karnesi2006.
Çocuk Vakfı, Çocuk Edebiyatı Okulu. (2019). Okuma kültürü programı ön bilgi notu. İstanbul. Erişim adresi: http://www.cocukvakfi.org.tr/cocuk- edebiyati-okulu-2/#1541058787897-b84cd07b-737c
Earge; Pirls (2003). Uluslararası okuma becerilerinde gelişim projesi. Ankara. Göktürk, A. (2002). Sözün ötesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Gültekin, A. (2011). Çocuk ve gençlik edebiyatı yazıları. İstanbul: Erdem Yayınları.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-8. Sınıflar). Ankara. Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). PISA Ulusal Ön Raporu. Ankara.
National Literacy Trust. (t.y.). Premier League Primary Stars. (2020, 17 Ağustos). Erişim adresi: https://literacytrust.org.uk/programmes/sportand-literacy/premier-league-primary-stars/.
National Literacy Trust. (t.y.). Read on Get on. (2020, 17 Ağustos). Erişim adresi: https://literacytrust.org.uk/policy-and-campaigns/read-onget- on/.
Okay, O. (2004) “ Okumayan Toplum”, Türk Dili Dergisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Oxford Reading Tree. (t.y.). What is Oxford reading tree?. (2020, 15 Ağustos). Erişim adresi: https://home.oxfordowl.co.uk/reading/readingschemes-oxford-levels/oxford-reading-tree-levels/
Roald Dahl Day. (t.y.). About Roald Dahl Day. (2020, 18 Ağustos). Erişim adresi: https://www.roalddahl.com/create-and-learn/join-in/roalddahl- day.
Samur İnce, Ö. (2014). Türkiye’deki ve Dünya’daki çalışmaların tanıklığında “okuma kültürü”. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22), 157-188.
Sawyer. W.E. (2011). Growing up with children. (6. Ed.)Abbany: Wadsworth. Sever, S. (2007). Çocuk ve edebiyat, Ankara: Kök Yayıncılık.
Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayınları. Şirin, M. R. (1994). 99 Soruda çocuk edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayını.
Şirin, M. R. (2019). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış (2. Baskı). İstanbul: Uçan At Yayınları. Şirin, M.R. (2019). Çocuk, çocukluk ve çocuk edebiyatı (2. Baskı). İstanbul: Uçan At Yayınları. Özdemir, E. (2005). Eleştirel okuma. Ankara: Bilgi Yayınevi.
United Kingdom Government. (2013). National Curriculum in England English Programmes of Study. (2020, 20 Ağustos). Erişim adresi: https://www.gov.uk/government/publications/national-curriculum-in-england-english-programmes-of-study/.
United Kingdom Government. (2015). Reading: The Next Steps. Erişim adresi: https://www.gov.uk/government/publications/readingsupporting-higher-standards-in-schools.
University College London (2015). Reading Recovery . Erişim adresi: https://www.ucl.ac.uk/reading-recovery-europe/sites/reading-recoveryeurope/files/2015_16_annual_monitoring_report_whole_implementation.pdf
World Book Day. (t.y.) . World Book Day. (2020, 20 Ağustos). Erişim adresi: https://www.worldbookday.com/ Yavuz, H. (1987). “Okuma Alışkanlığı Üzerine”. Çocuk edebiyatı yıllığı. İstanbul: Gökyüzü.
Yıldırım, A. Şimşek, H. (2002). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, B. (2009). “Çocuklarda Okuma Kültürünü Geliştirmede Ebeveyn ve Öğretmenin Rolü” Çocuk ve Okuma Kültürü Sempozyumu (24-25 Mayıs 2008). Ankara: Eğitim-Sen Yayınları.