Okul Yöneticilerine Göre Öğretimsel Hesapverebilirlik Olgusunun Nitel Analizi

Okul yönetimlerinden, öğretimsel liderliğe eşlik eden hesapverebilirlik talepleri artma eğilimindedir. Bu çalışmanın temel amacı, okul yöneticilerinin perspektifiyle öğretimsel hesapverebilirlik olgusunun, okullarda nasıl deneyimlendiğini betimlemektir. Nitel araştırmanın olgubilim deseni kullanılarak aşamalı teknikle önce etkileşimli ortamlarda odak grup görüşmesiyle (n=8) ardından etkileşimsiz ortamlarda yarı-yapılandırılmış görüşmelerle (n=20) veriler toplanmıştır. Katılımcılar, 2017 Nisan-Mayıs döneminde Aksaray ili merkez, ilçe ve köylerinde çalışan okul yöneticilerinden maksimum çeşitlilik sağlamak için kasıtlı şekilde belirlenmiştir. Veriler, içerik analiziyle incelenerek sonuçlara ulaşılmıştır. Çalışma sonunda, okullarda bilinçli, sistematik bir öğretimsel hesap sorma-verme işleminin gerçekleşmediği; kazanımların tam edindirilemediği; bu konuya yeterli önem verilmediği saptanmıştır. Kazanımların edinilme düzey ve kalitesi hakkındaki belirsizlik dikkate alınarak okullarda geçerli ve güvenilir bir öğretimsel hesapvermenin gerçekleşebilmesi için öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Öğretimsel hesapverebilirlik, nitel araştırma, okul yöneticileri

Qualitative Analysis of The Instructional Accountability Phenomenon Based on The School Administrators’ Views

Demanding for accountability accompanied to instructional leadership from school administration has been increasing. The main purpose of this study was to find out how instructional accountability experienced in schools based on the perspective of the school administrators. Utilizing phenomenology design in qualitative research, we collected data through a stepwise manner including focus-group interviews (n=8) as interaction environment then semi-structured interviews (n=20) as individually controlled environment techniques. To be able to satisfy the maximum diversity, participants were intentionally selected among school administrators working in city centrum, counties and villages in Aksaray province in April-May, 2017. By implementing the content analysis, we had the results. At the end of the study, we conceived the lack of instructional accountability functioning consciously and systematically in schools and educational acquisitions were not fully gained furthermore this issue was not given importance. A valid and reliable accountability mechanism about the level and quality of students’ learning acquisitions was absent. We developed suggestions for establishing a valid and reliable accountability in schools.

Keywords:

Instructional accountability, qualitative research, school administrators,

PDF

___

Acar, M. (2013). Eğitimde hesapverebilirlik. İçinde S. Özdemir (Ed.), Eğitim yönetiminde kuram ve uygulama (381-410). Ankara: PegemA
Anderson, J.A. (2005). Accountability in education [Elektronik basım]. http://unesdoc.unesco.org adresinden erişilmiştir.
Bakioğlu, A. & Salduz, E. (2014). Öğretmenlerin hesap verebilirliklerini öğrencilerin başarısı açısından değerlendirmeleri. Eğitim Bilimleri Dergisi, 40, 13-29.
Balcı, A. (2001). Etkili okul ve okul geliştirme. Ankara: PegemA
Baştürk, S. (2014). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Nobel Bülbül, M. (2011). Türk Milli Eğitim Sisteminde hesapverebilirlik (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Bülbül, M & Demirbolat, A. O. (2014). Hesap verebilirlikle ilgili Türk Milli Eğitim Sistemine yönelik bir değerlendirme. Eğitim ve Bilim, 174, 39-52.
Çokluk, Ö., Yılmaz, K. & Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4 (1), 95-107.
Darling‐Hammond, L. (2007). Race, inequality and educational accountability: the irony of ‘No Child Left Behind’, Race Ethnicity and Education, 10(3), 245-260, doi: 10.1080/13613320701503207
Elgart, M.A. (2016). Creating state accountability systems that helps schools impro-ve. Kappan, 98(1), 26-30.
Erdağ, C. (2017). Accountability policies at schools: a study of path analysis. Educational Sciences: Theory and Practice, 17(4), 1405-1432.
Ertan-Kantos, Z. (2010). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin görüşlerine göre kamu ve özel ilköğretim okulları için bir hesapverebilirlik modeli (Yayım-lanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Fidan, N. & Baykul, Y. (1994). İlköğretimde temel öğrenme ihtiyaçlarının karşılanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 7-20. Gömleksiz, M. & Erkan, S. (2016). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Nobel
Gündüz, Y. & Göker, S. D. (2017). Eğitim denetimi sürecinde hesapverebilirlik ve şeffaflık uygulamaları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36 (1), 83-93.
Kalman, M. & Gedikoğlu, T. (2014). Okul yöneticilerinin hesapverebilirliği ile örgüt-sel adalet arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 115-128.
Karakaya, S. (2004). A comparative study: English and Turkish teachers’ concep-tions of their professional responsibility. Educational Studies, 30 (3), 200-205.
Kardaş, D.P. (2016). Eğitimde hesap verebilirliğe ilişkin model önerisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Ladd, F.H. (2016). Now is the time to experiment with inspections for school acco-untability. Education Digest, 82 (3), 51-54.
Leithwood, K., Steinbach, R. & Jantzi, D. (2002). School leadership and teachers’ motivation to implement accountability policies. Educational Administration Quarterly, 38(1), 94-119.
Millî Eğitim Bakanlığı (2018a). Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yö-netmeliği [Mevzuat]. http://mevzuat.meb.gov.tr/ adresinden erişildi.
Millî Eğitim Bakanlığı (2018b). Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği [Mevzuat]. http://mevzuat.meb.gov.tr/ adresinden erişildi.
OECD (2014). TALIS 2013 results: an international perspective on teaching and learning. Paris: OECD Publishing.
OECD (2016). Education at a glance. Paris: OECD Publishing
Özen, F. (2011). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin görüşlerine göre okul geliştirme aracı olarak hesapverebilirlik (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Öntaş, T. & Atmaca, T. (2016). Eğitim ve ideoloji bağlamında hesap verebilirlik ve neoliberalizm bağlantısı. Turkish Studies, 11 (3), 1813-1823.
Parkes, J. & Stevens, J.J.(2003) Legal issues in school accountability systems. Applied Measurement in Education, 16(2), 141-158.
Schlechty, P. C. (2005) Okulu yeniden kurmak. (Çev. Y. Özden). Ankara: Nobel.
Sergiovanni, T. & Starratt, R. (2007). Supervision: a redefinition. New York: McGraw Hill.
Şimşek, H. & Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
TEDMEM (Türk Eğitim Derneği Eğitim Faaliyetleri Birimi) (2014). PISA 2012, Türkiye üzerine değerlendirmeler ve öneriler. Ankara: Öncü Matbaası.