Okul Psikolojik Danışmanlarının Görev Sınırları ve Sorumluluklarının Metaforlar ile Analizi

Araştırmanın amacı okul psikolojik danışmanlarının mesleklerine, sorumluluklarına ve sınırlarına ilişkin algılarını saptamaktır. Araştırma nitel bir çalışmadır ve veriler içerik analizi ile incelenmiştir. Çalışmaya katılan Ankara’ya bağlı bir ilçede görevli okul psikolojik danışmanlarından (n=66) okul psikolojik danışmanı metaforu için “Okul psikolojik danışmanı....gibidir, çünkü…...” cümlesini tamamlaması; okul psikolojik danışmanının sınır ve sorumluluklarına ilişkin algıları için de “okul psikolojik danışmanının en önemli sorumluluğu…..dur, çünkü……”, ve “okul psikolojik danışmanı… karışmamalıdır, çünkü…”cümlelerini tamamlamaları istenmiştir. Katılımcılar okul psikolojik danışmanı kavramına ilişkin olarak toplam 51 adet geçerli metafor, sorumluluğuna ilişkin 53 adet tanımlama üretilmiştir. Katılımcılar okul psikolojik danışmanının sınırlarının ne olduğu ile ilgili 40 tanımlama yapmıştır. Bulgular, kategoriler ve mesleğin gelişim süreci bağlamında tartışılmıştır. Üretilen metaforlarda tablo bir bütün olarak ele alındığında okul psikolojik danışmanlarının kendilerine dair mesleki algıları ile okulda kendilerine yüklenen görevler arasında kaldıkları görülmektedir. Araştırmanın diğer bulguları değerlendirildiğinde psikolojik danışma alanının en önemli ilkeleri arasında olanöğrenci merkezlilik ve gizliliğin okul psikolojik danışmanları tarafından önemli ölçüde içselleştirildiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Okul psikolojik danışmanı, rehberöğretmen, metafor, sorumluluklar, sınırlar

Analyzing the Boundaries and Responsibilities of School Psychological Counsellors with Metaphors

The purpose of this study is to reveal both the metaphors that are related to guidance counselling and perceptions for boundaries and responsibilities connected to this profession. The participants were guidance counsellors (n=66) from a district of Ankara. Participants were asked to complete sentences as ‘guidance counsellor is like … because …’, ‘the most important responsibility of a guidance counsellor is … because …’ and ‘guidance counsellor shouldn’t barge in … because …’. According to the results participants used 51 valid metaphors for school counsellor concept, 53 definitions for the responsibilities, 40 definitions for boundaries. Data have been discussed inassociation with the categories and evolution of the profession. Considering the metaphors produced in study as a whole, it is seen that the school psychological counsellors’ perceptions among their professional perceptions and their assigned tasks at school. Moreover, other findings revealed that student-centeredness and confidentiality, which are among the most important principles of psychological counseling field, are significantly internalized by school psychological counsellors.

Keywords:

Guidance counsellors, metaphors, responsibilities, boundaries,

PDF

___

Arslan, M. M., &Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim, 35(171), 100-108.
Aydın, F., &Unaldı, U. E. (2010). The analysis of geography teacher candidates’ perceptions towards “geography” concept with the help of metaphors. International Online Journal of Educational Sciences, 2(2), 600-622.
Ben-Peretz, M., Mendelson, N. veKron, F. W. (2003). How teachers in different educational context view their roles. Teaching and Teacher Education, 19, 277-290.
Collins, E. C., & Green, J. L. (1990). Metaphors: the construction of a perspective. Theory In to Practice, 29(2), 71-77.
Dogan, S. (1990). Türkiye’de rehberlik kavramı ve uygulamalarının gelişiminde milli eğitim şûralarının rolü. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi1(1): 45–55.
Dogan, S. (1996). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik alanında meslek kimliğinin gelişimi ve bazı sorunlar. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1(7): 32–44.
Güvenç, M. (2001). Okullardaki rehberlik faaliyetlerinin yürütülmesinde karşılaşılan güçlükler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, NiğdeÜniversitesi, Niğde.
Huberman, A. M., & Miles, M. B. (1994). Data management and analysis methods. N. Denzin, Y. Lincoln (Ed). Handbook of qualitative research(428-444). London: Sage
Hamamcı, Z., Murat, M., &Çoban, A. (2004). Gaziantep’tekiokullardaçalışanpsikolojikdanışmanlarınmeslekisorunlarınınincelenmesi. UlusalEğitimBilimleriKurultayıBildiriÖzetleri(s. 201-210).
Kuzgun, Y. (1991). Rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara OSYM Yayınları.
Kuzgun, Y. (2000). Meslekdanışmanlığı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Morgan, D.L. (1997). Planning focus groups. Thousand Oaks, CA:Sage.
Paisley, P.O. & McMahon, H. G. (2001). School counseling for the twenty-first century: challenges and opportunities. Professional School Counseling, 5, 106-115.
Pişkin, M. (2006). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin dünü, bugünü ve yarını. Hesapçıoğlu, M. ve Durmuş, A. (ed.) Türkiye’de Eğitim Bilimleri: Bir Bilonço Denemesi, Ankara: Nobel
Saban, A., Koçbekar, B. N., &Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metaphor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri , 6 (2), 461-522.
Sears, S. J. &Granello, D. H.(2002). School counseling now and ın the future: a reaction. Professional School Counseling, 164–171.
Sink, C. A. (2002). In search of the profession’s finest hour: a critique of four views of 21stcentury school counseling. Professional School Counseling, 5, 156–163.
Terzi, Ş., Tekinalp, B. E., & Leuwerke, W. (2011). Psikolojik danışmanların okul psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri modeline dayalı olarak geliştirilen kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik programını değerlendirmeleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(1), 51-60.
Yıldırım, A. &Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 6. Baskı. Ankara: SeçkinYayıncılık.
Yıldız, A.,&Ünlü, D. (2013). Metaforlarla öğretmenliğin dönüşümü:" Dün heybetli bir şelaleydik, bugün ise kurumaya yüz tutmuş dere". III. Uluslararası Eleştirel Eğitim Konferansı'nda sunulmuş bildiri. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara.
Yöndem, D. Z. (1999). Liselerdeki yönetici ve öğretmenlerin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin beklentileri. Çağdaş Eğitim Dergisi, 24, 257.
Yüksel Şahin, F. (2016). Okulpsikolojik danışmanlarının okullarında verdikleri psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerini değerlendirmeleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 281-298.
Yöndem, D. Z. (1999). Liselerdekiyöneticiveöğretmenlerinpsikolojikdanışmaverehberlikhizmetlerineilişkinbeklentileri. ÇağdaşEğitimDergisi, 24, 257.
Yüksel Şahin, F. (2016). Okul psikolojik danışmanlarının okullarında verdikleri psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerini değerlendirmeleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 281-298.