Öğretmen Adaylarının Matematiğe Yönelik İmajlarının Akademik Başarı ve Tutumlarıyla İlişkisinin Öğretmen Eğitimi Açısından Doğurguları

Bu araştırmanın amacı; öğretmen adaylarının matematiğe yönelik imajlarını ve bu imajları etkileyen değişkenleri incelemektir. Araştırmada kısmi karma eşzamanlı nicel baskın statülü desen kullanılmıştır. Araştırmaya 424 öğretmen adayı katılmıştır. Verileri toplama sürecinde öğretmen adaylarına yönelik imaj anketi, matematiğe yönelik tutum ölçeği ve temel matematik başarı testi kullanılmıştır. Verilerin içerik analizinde, nitel veriler için temalar ve kodlar belirlenerek yüzde verilmiş; nicel veriler içinse MANOVA, kay-kare ve uyum analizi testleri kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre matematik başarısı ve tutum puanları farklı program türlerine göre farklılaşırken, sınıf düzeyine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmamaktadır. “Matematik” sözcüğü denildiğinde öğretmen adaylarının ilk akıllarına gelenler matematik konuları olmuştur. Cevaplar karşılaştırıldığında gruplar arasında; farklı program türlerine göre anlamlı bir farklılık çıkmazken, sınıf düzeylerine göre anlamlı bir farklılık çıkmıştır. Matematiğe yönelik tutum ve akademik başarı testi puanları ile verilen cevaplar arasındaki ilişki düzeyi ise anlamlıdır. “Matematik” sözcüğünü neye benzettikleri sorulduğunda ise, öğretmen adayları en çok hayata dair konulara değinmişlerdir. Cevaplar gruplar arasında farklı program türleri ve sınıf düzeylerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermezken matematiğe yönelik tutum ve akademik başarı testi puanları ile de ilişkili çıkmamıştır. Benzetme nedenleri ise en çok matematiğe yönelik duygu durumları ile ifade edilmiştir. Verilen cevaplar istatistiksel olarak; farklı sınıf düzeylerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmazken; farklı program türlerine göre anlamlı bir şekilde farklılık göstermektedir. Aynı zamanda cevaplar ile matematiğe yönelik tutum ve akademik başarı testi puanları arasındaki ilişki anlamlıdır.

Anahtar Kelimeler:

akademik başarı, hizmet öncesi öğretmen eğitimi, hizmet öncesi öğretmen eğitimi programları, matematiğe yönelik imaj, tutum

The Relationship Between the Mathematics Images and Achievement, Attitudes of Teacher Candidates in Terms of Teacher Education

This study aims to investigate the images of teacher candidates about mathematics and variables affecting images. The study used the partial mixed concurrent quantitative dominant status design. Participants were 424 teacher candidates. Data were collected by using mathematics image survey for teacher candidates, mathematics attitude scale and mathematics achievement test. For analyses of data, themes and codes were identified for qualitative data; percentages, MANOVA, chi-square and correspondence analysis were used for quantitative data. Mathematics success and attitudes varied significantly with respect to program type. These didn’t vary significantly based on year of study. The word “mathematics” was mostly associated by teacher candidates with the most common mathematics topics. These didn’t vary significantly with respect to program of study. On the other hand, year of study caused a significant difference in these associations, and was related with mathematics achievement and attitude. Considering their associations of “mathematics”, teacher candidates most frequently mentioned life. While these didn’t vary significantly based on program type or year of study, no relationship was found between mathematics achievement and mathematics attitudes. When asked the reasons for their associations of “mathematics”, teacher candidates most commonly mentioned their feelings for mathematics. While these didn’t vary significantly with respect to year of study, they varied significantly with respect to program type. They were found to be related with achievement and attitudes.

Keywords:

academic achievement, preservice teacher education, pre-service teacher education curricula, image of mathematics, attitude,

PDF

___

Alpar, R. (2013). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler (4. baskı). Ankara: Detay.
Altun, M. (2010). Eğitim fakülteleri ve ilköğretim öğretmenleri için matematik öğretimi. İstanbul: Alfa Yayınları.
Anderson, D.S., & Piazza, J.A. (1996). Changing beliefs: Teaching and learning mathematics in constructivist preservice classrooms. Action in Teacher Education, 18(2), 51-62.
Atılgan, H. (2006). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. (Ed. Atılgan, H.) Ankara:Anı Yayıncılık.
Bahadır, E., & Özdemir, A. Ş. (2012). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin matematik kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. International Journal of Social Science Research, 1(1), 26-40.
Baydar, S. C., & Bulut, S. (2002). Öğretmenlerin matematiğin doğası ve öğretimi ile ilgili inançlarının matematik eğitimindeki önemi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 62-66.
Ball, D. L. (1990). Breaking with experience in learning to teach mathematics: The role of a preservice methods course. For the learning of Mathematics, 10(2), 10-16.
Baykul, Y. (2014). Ortaokulda matematik öğretimi (5-8. Sınıflar). (Geliştirilmiş 2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Boran, A. İ., Aslaner, R., & Çakan, C. (2013). Birinci sınıf öğretmen adaylarının matematiğe yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 4(1), 1-19.
Can. A. (2013). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Chambers, D. W. (1983). Stereotypic images of the scientist: The draw-a-scientist test. Science Education, 67, 255-265.
Çalışıcı, H., & Özçakır Sümen, Ö. (2019). Pre-service mathematics’ about mathematics concept: a metaphor study. Internatioanl Journal of Educational Studies in Mathematics, 6(3), 108-123.
Demirel, Ö. (2012). Eğitimde program geliştirme. (18. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Doğan, M. (2014). Aday öğretmenlerin matematik hakkındaki düşünceleri: Türk ve İngiliz öğrencilerin karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 1-14.
Duatepe, A., & Çilesiz S. (1999). Matematik tutum ölçeği geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16-17, 45-52.
Duru, A., Akgün, L., & Özdemir, M.E. (2005). İlköğretim öğretmen adaylarının matematiğe yönelik tutumlarının incelenmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 520-536.
Eraslan, A. (2009). Finlandiya’nın PISA’daki başarısının nedenleri: Türkiye için alınacak dersler. Necatibey Eğitim Fkültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 238-248.
Erdoğan, A., Yazlık, D. Ö., & Erdik, C. (2014). Mathematics teacher candidates’ metaphors about the concept of “mathematics”. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 2(4), 289-299.
Ertürk, S. (2016). Eğitimde “program” geliştirme. (2. baskı). Ankara: Edge Akademi Yayıncılık.
Goodwin, D., Bowman, R., Wease, K., Keys, J., Fullwood, J., & Mowery, K. (2014). Exploring the relationship between teachers’ images of mathematics and their mathematics history knowledge. Philosopy of Mathematics Education, 28, 1-15.
Gökçek, T., & Güneş, G. (2011). Öğrenciler matematik öğretmenini nasıl algılıyor? Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 1-9.
Guillaume, A. M., & Kirtman, L. (2010). Mathematics stories: Preservice teachers’ images and experiences as learners of mathematics. Issues in Teacher education, 19(1), 121-143.
Güler, G., Akgün, L., Öçal, M. F., & Doruk, M. (2012). Matematik öğretmeni adaylarının matematik kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 25-29.
Güner, N. (2013). Öğretmen adaylarının matematik hakkında oluşturdukları metaforlar. NWSA-Education Sciences, 8(4), 428-440.
Gür, H., Hangül, T., & Kara, A. (2014). Ortaokul ve lise öğrencilerinin “matematik” kavramına ilişkin sahip oldukları metaforların karşılaştırılması. The Journal of Academic Social Science Studies, 25(1), 427-444.
Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E., & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159.
Hair. J.F., William. Jr.. Black. C., Babin. B.J., & Anderson. R.E. (2014). Multivariate data analysis (7. baskı.). London: Pearson Publications. New York: Springer Science+Business Media.
Hersh, R. (1997). What is mathematics, really? Oxford: Oxford University Press.
Kline, R. B. (2005). Principle and practice of structural equation modelling. (2. baskı). New York: The Guilford Press.
Korkmaz, H. (2011). The Contribution of Science Stories Accompanied by Story Mapping to Students’ Images of Biological Science and Scientists. Electronic Journal of Science Education. 15(1). ISSN 1087-3430 (WILSON).
Kuzu, O., Kuzu, Y., & Sıvacı, S.Y. (2018). Preservice teacher’ attitudes and metaphor perceptions towards mathematics. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47(2), 897-931.
Leech, N. L., & Onwuegbuzie, A. J. (2009). A typology of mixed methods research designs. Qual Quant, 43, 265-275.
Martin, L., & Gourley-Delaney, P. (2014). Students’ images of mathematics. Instructional Science, 42(4), 595-614.
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2017). PISA 2015 ulusal raporu. [Çevrim-içi: http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2013/07/PISA-2009-Ulusal-On-Rapor.pdf, Erişim tarihi: Aralık 2017.]
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2014). TIMMS 2011 ulusal matematik ve fen raporu 8. sınıflar. [Çevrim-içi: http://timss.meb.gov.tr/wp-content/uploads/TIMSS-2011-8-Sinif.pdf, Erişim tarihi: Aralık 2017.]
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2011). TIMMS 2007 ulusal matematik ve fen raporu 8. sınıflar. [Çevrim-içi: http://timss.meb.gov.tr/wp- content/uploads/timss_2007_ulusal_raporu.pdf, Erişim tarihi: Aralık 2017.]
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2010a). PISA 2009 ulusal ön rapor. [Çevrim-içi: http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2013/07/PISA-2009-Ulusal-On-Rapor.pdf, Erişim tarihi: Aralık 2017.]
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2010b). PISA 2006 ulusal nihaî rapor. [Çevrim-içi: http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2013/07/PISA2006-Ulusal-Nihai-Rapor.pdf, Erişim tarihi: Aralık 2017.]
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2005). PISA 2003 projesi ulusal nihaî rapor. [Çevrim-içi: http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2013/07/PISA-2003-Ulusal-Nihai-Rapor.pdf, Erişim tarihi: Aralık 2017.]
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2003). TIMMS 1999 ulusal rapor. [Çevrim-içi: http://timss.meb.gov.tr/wp-content/uploads/timss_1999_ulusal_raporu.pdf, Erişim tarihi: Aralık 2017.]
Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. (2. baskı). California: SAGE Publications.
Umay, A. (2003). Matematiksel muhakeme yeteneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 234-243.
Petty, R.E., & Cacioppo, J.T. (1986). Communication and persuasion, central and peripheral toutes to attitude change. New York:Springer-Verlag.
Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Sam, L. C. (1999). Public images of mathematics. Doctoral Dissertation. University of Exeter.
Sam, L. C., & Ernest, P. (2008). A survey of public images of mathematics. Research in Mathematics Education, 2, 193-206.
Sterenberg, G. (2008). Investigating teachers’ images of mathematics. Journal of Mathematics Teacher Education, 11(2), 89-105.
Şahin, B. (2013). Öğretmen adaylarının “matematik öğretmeni”, “matematik” ve “matematik dersi” kavramlarına ilişkin sahip oldukları metaforik algılar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 313-321.
Tabachnick, B. G., & Fidel, L. S. (2014). Using Multivariate Statistics. (6. baskı). USA: Pearson Education Limited.
Tarim, K., Özsezer, M., & Canbazoğlu, H. B. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik ve matematik öğretimine ilişkin algıları. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(3), 1032-1052.
Thomas, J. A., Pedersen, J. E., & Finson, K. (2001). Validaitng the draw-a-science-teacher-test checlist (DASTT-C): Exploring mental models and teacher beliefs. Journal of Csience Teacher Education, 12(3), 295-310.
Toluk-Uçar, Z., Pişkin, M., Akkaş, E.N. ve Taşçı, D. (2010). Elementary students’ beliefs about mathematics, mathematics’ teachers and mathematicians. Eğitim ve Bilim, 35(155), 131-144.
Tyler, R. W. (1949). Basic principle of curriculum and instruction. Chicago: The University of Chicago Press.
Yalaz Atay, D. (2003). Öğretmen eğitiminin değişen yüzü. İstanbul: Nobel.
Yetim Karaca, S., & Ada, S. (2018). Öğrencilerin matematik dersine ve matematik öğretmenine yönelik algılarının metaforlar yardımıyla belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3), 789-800.