“Kendinizi Bizim Yerimize Koyup Düşünmenizi İstiyorum”1: Kadın Haklarının Öğretimi Üzerine Bir Tarihsel Empati Çalışması

Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler dersi kapsamında kadın hakları geçmişine odaklanan bir ders tasarımı ve tarihsel empati çalışması yoluyla, öğrencilerin kadın hakları ve toplumsal cinsiyet bağlamında geçmişte yaşanmış güçlükler, eşitsizlikler, sorunlar ve mücadelelere yönelik farkındalıklarını sağlamaktır. Çalışma grubunu, bir ortaokulun iki farklı 6. Sınıf şubesinde öğrenim gören 82 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve durum çalışması tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın verileri öğrencilere yazılı olarak yaptırılmış olan tarihsel empati çalışması yoluyla toplanmıştır. Bu çalışmanın bulguları tarihin kadın aktörlerinin seslerini de içeren bir öğretim materyali (bilgi yaprakları) ile çalışan öğrencilerin tarihsel empati becerisini deneyimleyerek ve/veya bu materyalin içerdiği tarihsel malzemeyi yorumlayarak kadın hakları geçmişine yönelik farkındalık geliştirebildiklerini ortaya koymuştur.

“I Invite You To Put Yourselves In Our Shoes And Think”: A Study Of Historical Empathy On The Teaching Of Women’s Rights

The purpose of this study is to create awareness among the students about the women’s rights and gender equality in the past through historical empathy within the scope of social studies curriculum. 82 students from the different 6th grade classrooms participated in this study. Data were collected through the written historical empathy work. Qualitative research method and case study technique were used. The findings suggest that students who work with worksheets that includes the voices of female actors in history, can develop awareness towards the history of women’s rights and tend to adopt the history of women’s rights struggle by experiencing historical empathy skills.

PDF

___

Akgökçe, N. (1999). Ortak Geçmişi Birlikte Kurmak. Tarih ve Toplum, 185, 32-35.
Alpargu, M. & Celik, H. (2016). Türkiye’de Güncel Tarih Ders Kitaplarında Kadın Tarihinin Yeri. International Online Journal of Educational Science. Retrieved April, 9, 2016, from http://www.iojes.net/userfiles/Article/IOJES_2039.pdf
Avaroğulları, M. & Çapar, Z. (2016). Tarihte Türk Kadınları Ve İlkler. Araştırma Temelli Eğitim Dergisi (ATED), 6(1), 27-49.
Berktay, F. (2010). Politikanın Çağrısı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Berktay, F. (2003). Tarihin Cinsiyeti. İstanbul: Metis.
Ceylan, N. (2003). İlköğretim Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi 8. İstanbul: Meram
Çağatay, N. & Kaya, M. (1998). İlköğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 8 ders kitabı. Ankara: Doğan Yayıncılık.
Çakır, S. (t.y.) Tarih içinde görünürlükten kadınların tarihine: Türkiye’de kadın tarihi yazmak. S.
Çakır ve N. Akgökçe (Haz.). Kadın Araştırmalarında Yöntem içinde (222-229). İstanbul: Sel.
Çakır, S. (2011). Osmanlı Kadın Hareketi (Genişletilmiş 3. Bs.). İstanbul: Metis.
Dilek, D. (2007). Tarih Derslerinde Öğrenme ve Düşünce Gelişimi (3. baskı). Ankara: Nobel.
Dilek, D. (2005). Soruşturma: Eğitim ve Sivil Toplum. Sivil Toplum Düşünce ve Araştırma Dergisi, 2(8), 101-103.
Dilek, G. (2012). Tarih öğretiminde toplumsal cinsiyet: 6. sınıf öğrencilerinin perspektifinden tarihsel süreçte kadın hakları ve kadın imgesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Dilek, G. (2016). A Study Of Oral And Local History On Sportswomen With 5th Grade Students. Eurasian Journal of Educational Research, 63, 89-114.
Dulberg, R.N. (1998). Perspective- taking and empathy in history and social studies: a study of fifth grade students thinking. Yayımlanmamış Doktora Tezi. University of California, Berkeley.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metodlarına Giriş: Nitel, Nicel Ve Eleştirel Kuram Metodolojileri. Ankara: Anı. Hacımirzaoğlu, A. B. [Ed.] (1998). 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. İstanbul: Tarih Vakfı.
Karakışla, Y.S. (2001, Ekim). Osmanlı Kadın Telefon Memureleri-III. Tarih ve Toplum, 214, 41-55.
Kıcır, K. (2008). Sosyal bilgiler dersinde 7. Sınıf öğrencilerinin tarih öğrenme beceri. M. Safran ve D. Dilek (Eds.), 21. Yüzyılda Kimlik, Vatandaşlık Ve Tarih Eğitimi içinde (380-405). İstanbul: Yeni İnsan.
Köse, M. (2004). Tarih öğretiminde kadın ve Türk kadını imajı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Köse, M. (2011). Tarih öğretiminde kadın imajının yeniden inşası. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Kurnaz, Ş. (1997). Cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
Oktar, T. (1998). Osmanlı Toplumunda Kadının Çalışma Yaşamı. İstanbul: Bilim Teknik.
Peirce, L. (2002). Harem-i Hümayun (çev. A. Berktay, 4. bs.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
Scott, J.W. (2013). Feminist tarihin pesinde (çev. A. Günaydın, A. Sönmez, F. Dinçer, O. Tümer ve O. Aslan). F. Dinçer ve O. Aslan (Der.). İstanbul: BGST.
Şenünver, G., Kesim, H.S.,Turgut, R., Akay, A.&Ercan, N. (2005). İlköğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 8. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
Lee, P. (1984). Historical Imagination. A.K. Dickinson, P.J. Lee and P.J. Rogers (Eds.), Learning History (85-116). Great Britain: Heinemann Educational Books.
Lee, P. & Ashby, R. (2001). Empathy, Perspective Taking, And Rational Understanding. O.L. Davis Jr., Elizabeth Anne Yeager and Stuart
J. Foster (Eds.), Historical Empathy and Perspective Taking in The Social Studies (13-19). USA: Rowman & Littlefield.
Levstik, L. (2009). What Educational Research Says About Teaching And Learning Women’s History. Carol Berkin, Margaret S. Crocco, Barbara Winslow (Eds.), Clio in the Classroom (281-295). USA: Oxford University Press.
Levstik, L. (2015). Well- Behaved Women Rarely Makes History: Gendered Teaching And Learning in And About History. H. Cooper &
J. Nichol (Eds.), Identity, Trauma, Sensitive and Controversial Issues in the Teaching Of History (448-472). U.K.: Cambridge Scholars Publishing.
Levstik, L. S. & Barton, K.C. (2001). Doing History: Investigating With Children in Elementary And Middle Schools (2. ed.). USA: Lawrence Erlbaum Associates.
Yapıcı, G. (2006). Kadın Tarihine Yer Açmak: Oluşturmacı Sosyal Bilgiler Programında Kadın Haklarının Tarihsel Gelişim Süreci Üzerine Bir Kazanım. Kadın Çalışmaları Dergisi, 1(2), 50-57.
Yeager, A.Y. & Foster, S.J. (2001). The Role of Empathy in the Development of Historical Understanding. O.L. Davis Jr., Elizabeth Anne
Yeager and Stuart J. Foster (Eds.), Historical Empathy and Perspective Taking in The Social Studies (13-19). USA: Rowman & Littlefield.
Stripling, Barbara, K. (2011). Teaching the Voices of History through Primary Sources and Historical Fiction: A Case Study of Teacher and Librarian Roles. The school of ınformation studies-dissertations. Paper 66. Retrieved March 29, 2017, from http://surface.syr.edu/cgi/ viewcontent.cgi?article=1066&context=it_etd
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. baskı). Ankara: Seçkin.
Zihnioğlu, Y. (2003). Kadınsız İnkılap. İstanbul: Metis.