Kanıt Temelli Öğretimin 2005 Sosyal Bilgiler Öğretim Programındaki Öğretmen Kılavuz Kitaplarına Yansıması

2005 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı, öğrencilerin birinci elden kaynakları kullanıp kanıtları değerlendirerek sebep-sonuç ilişkisi kurmalarını ve kanıta dayalı olarak akıl yürütebilmelerini öngörmektedir. Bunun yanında onlara, kanıtların sınırlılıklarının ve tarihin farklı yorumlarının olabileceğine dair farkındalığı da kazandırmayı amaçlamıştır. Bu amacın gerçekleşme durumunun tespitinde, öğretmen kılavuz kitapları ile ders ve çalışma kitaplarında Kanıt Temelli Öğretime ne kadar ve ne şekilde yer verildiği, hangilerinin daha sık vurgulandığı büyük bir önem taşımaktadır. Bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi türlerinden tümevarımcı analiz kullanılmıştır. Bu çalışmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yolu kullanılarak 2016-2017 eğitim –öğretim yılı 4. –7. sınıf sosyal bilgiler öğretmen kılavuz kitaplarının son baskıları incelenmek üzere ele alınmıştır. Kitaplardaki veriler 5 tema ve 22 alt temada incelenmiş olup sonuç olarak; kanıt temelli öğretime kazanım olarak en çok 7.sınıfta en az 6.sınıfta; konu olarak en çok 5.sınıfta en az 6.sınıfta; görsel temada en çok 4. sınıfta en az 6.sınıfta; bilgi temasında en çok 7.sınıfta en az 6.sınıfta; olay temasında en çok 4. sınıfta en az 6. sınıfta yer verilmiştir. Haber temasında en çok 7.sınıf en az ise 6.sınıf düzeyinde; söz temasında ise sadece 5.sınıf düzeyinde yer verilmiş olup diğer sınıf düzeylerinde yer verilmemiştir. Genel olarak kanıt temelli öğretime en az 6.sınıf düzeyinde en fazla 4.sınıf düzeyinde yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kanıt temelli öğretim, Sosyal Bilgiler Öğretim Programı, Öğretmen Kılavuz Kitabı, Kazanım

Reflection of Evidence Based Teaching on The 2005 Teacher Guide Books in Social Studies Curriculum

The 2005 Social Studies curriculum foresees that students should establishing cause and effect relation by evaluation of evidence use first-hand resources and reasoning based on evidence. It also aims to give them a sense of limitations of evidence and of different interpretations of history. In determining the realization of this goal, it is of great importance that how much and how Evidence Based Teaching is included in teacher's guide books, course and workbooks, and which are emphasized more frequently. This research was conducted through a qualitative research method using a document. In the analysis of the data obtained from the research, inductive analysis was used from the types of content analysis. In this study, an easily accessible case sample, one of the purpose sampling methods, is used. The last pressures of 4th -7th grade social studies teacher guidebooks were examined 2016-2017 education-school year. The data in the books were reviewed under 5 themes and 22 sub-theme. As a result; as evidence-based teaching gain is at least 7th grade and at least 6th grade; as a topic is at most 6th grade, at least 5th grade; as a visual is at most 4th grade at least 6th grade; as information is at most 7th grade and at least 6th grade; as an event is at most 4th grade at least 6th grade; as news is at the most 7th grade and at the least 6th grade, as statement is only at the 5th grade level and not at the other class levels. In general, the evidence-based teaching is at the level of at least 6th grade and at the most.4th grade.

Keywords:

The Evidence-Based Teaching, Social Studies Curriculum, Teacher's Guide Book, Gain,

PDF

___

Çelikkaya, T.(2011). Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Becerilerin Kazandırılma Düzeyleri: Öğretmen Görüşleri, Kastamonu Eğitim Dergisi,19(3),969-990.
Çıdaçı, T. (2015). Sosyal Bilgiler Dersi Tarih Konularının Öğretiminde Birinci Elden Kaynakların Kullanımı (7. Sınıf Örneği) (Kanıt Temelli Öğrenme).Yüksek Lisans Tezi, Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
Evirgen,Ö.F.(2016) İlköğretim Sosyal Bilgiler 7 Öğretmen Kılavuz Kitabı,Ankara: Ekoyay.
Işık, H.(2008).İlköğretim 4.sınıf sosyal bilgiler dersi tarih dersi konularının öğretiminde kanıt temelli öğrenme modeli: bir eylem araştırması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Egitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kabapınar,Y.(2016).Kuramdan Uygulamaya Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Ankara:Pegem A.
Karabıyık,E.Ü.(2016) İlköğretim Sosyal Bilgiler 6 Öğretmen Kılavuz Ki-tabı,Ankara:Evren
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, London: Sage Publications.
Oğuz, S. ve Demir, F.B.(2016) Sosyal Bilgiler Öğretim Programının ve Ders Kitabının Toulmın Argüman Modeline Göre Değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 16 (USBES Özel Sayı II), 1572-1602.
Önal, H. ve Kaya, N. (2011). Sosyal bilgiler ders kitaplarının (4. ve 5.sınıf) değerlendiril-mesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 179-189.
Özbaş, B.Ç. (2010) 12-14 Yaş Grubu Öğrencilerinin Tarihsel Düşünme Gelişimi ve Tarihsel Kanıt Kullanımı, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,İzmir.
Özensoy, A.U. ve Aynacı, C.(2016) İlköğretim Sosyal Bilgiler 5 Öğretmen Kılavuz Ki-tabı,Ankara:Berkay.
Şahin,S.C.,Bayram,Ö. ve Midilli,A.(2016) İlköğretim Sosyal Bilgiler 4 Öğretmen Kılavuz Kitabı,Ankara:Koza Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (2004). Sosyal Bilgiler Dersi (4. ve 5. Sınıflar)Öğretim Programı ve Kılavuzu, Ankara. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=39 adresinden 13.12.16 tarihinde erişilmiştir.
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (2005). Sosyal Bilgiler Dersi (6 ve 7. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu, Ankara. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=38 adresinden 13.12.16 tarihinde erişilmiştir.
Tally, B. & Goldenberg, L. B.(2005). "Fostering historical thinking with digitized primary sources." Journal of Research on Technology in Education 38(1). p.1-21
Tekden,Z.(2015) İlköğretim Sosyal Bilgiler (6.sınıf) Öğretmen Kılavuz Kitabı,Ankara:Ada
Yıldırım,A. ve Şimşek,H.(2016)Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri,Ankara:Seçkin